Περιγραφή
Τον Ουάιλντ τον γνώριζα, όπως οι περισσότεροι φαντάζομαι, ως εστέτ, ως τον μεγάλο Ιρλανδό αισθητικό, κατά την κομψή διατύπωση του Λαπαθιώτη. Δεν φανταζόμουν λοιπόν ότι το δοκίμιό του για τον σοσιαλισμό διαβάστηκε και μεταφράστηκε στην εποχή του τόσο, ώστε υπήρξαν άνθρωποι στη Ρωσία, την Πολωνία, τη Γερμανία και την Αυστρία που τον γνώρισαν ως πολιτικό στοχαστή, μάλιστα προφήτη της επανάστασης, ούτε ότι δεν έπαψε σε όλη τη ζωή του να συνδέεται με στενούς φιλικούς δεσμούς με αναρχικούς, από θεωρητικούς της αναρχίας μέχρι βομβιστές, υπερασπίζοντάς τους δημόσια.
Η Βέρα Ζασούλιτς ήταν μια νεαρή κοπέλα που γνωρίστηκε με τον Νετσάγεφ, εντάχθηκε στην ομάδα του, έκρυψε ένα πιστόλι στο πανωφόρι της και πυροβόλησε τον Φ. Τρέποφ, αρχηγό της αστυνομίας, εκδικούμενη για την απάνθρωπη μεταχείριση ενός κρατουμένου που μαστιγώθηκε επειδή δεν έβγαλε το καπέλο του για να χαιρετήσει. Ο αναβρασμός ήταν τέτοιος ώστε, παρότι παραδέχτηκε την πράξη της στο δικαστήριο, αθωώθηκε πανηγυρικά. Αυτή ήταν η ιστορική προσωπικότητα στην οποία βασίστηκε η Βέρα η μηδενίστρια. Ο Ουάιλντ έβαλε στη θέση του Τρέποφ τον τσάρο και πρόσθεσε ως κίνητρο τη σύλληψη του αδερφού της Βέρας, του Δημήτρη, και τον ρομαντικό έρωτα της ηρωίδας για τον γιο και διάδοχο του τσάρου, τον Αλέξη. Αποφάσισε -όπως έγραφε στη Μαίρη Πρέσκοτ, την ηθοποιό που ερμήνευσε τον πρωταγωνιστικό ρόλο- να γράψει ένα έργο που να παρουσιάζει την τιτάνεια κραυγή των λαών που ζητούν ελευθερία, που σήμερα στην Ευρώπη απειλεί θρόνους και κλονίζει κυβερνήσεις, από την Ισπανία μέχρι τη Ρωσία και από τις βόρειες μέχρι τις νότιες θάλασσες.
(από τον πρόλογο του μεταφραστή)
