Περιγραφή
[…] Η τέχνη επομένως δεν είναι μόνο αισθητικό φαινόμενο αλλά μαρτυρία πολιτισμού. Η αισθητική αξία των αντικειμένων δεν μειώνεται όταν αυτά τοποθετούνται σε ενότητες δημιουργημένες με βάση τα ιστορικά και πολιτισμικά συμφραζόμενα. Αντιθέτως, η αξία τους μεγαλώνει όταν παράλληλα αναδεικνύεται η λειτουργία και η χρήση τους, αφού η αισθητική απόλαυση βιώνεται βαθύτερα όταν ενισχύεται από τη γνώση. Μια εικόνα δεν χάνει από την αισθητική της αξία όταν υποδηλωθεί και η λατρευτική της χρήση, ούτε ένα κιονόκρανο όταν εντοπισθεί, αναφερθεί ή και περιγραφεί και το αρχιτεκτονικό σύνολο από το οποίο προέρχεται. Με αυτόν τον τρόπο άλλωστε αποδυναμώνεται η ενδιάθετη ψευδαίσθηση (illusion) την οποία συνήθως γεννά ο μουσειακός χώρος ενώ ταυτόχρονα ενισχύεται η καλλιτεχνική αλλά και η πολιτιστική αξία των αντικειμένων.
Με βάση αυτή τη λογική γράψαμε κείμενα απλά και κατανοητά, χωρίς ειδική ορολογία -όπου κρίθηκε απαραίτητο, αυτή τοποθετήθηκε σε παρένθεση. Χρησιμοποιήσαμε οπτικοακουστικό και εικονογραφικό υλικό ώστε να κατανοούν οι επισκέπτες τη λειτουργία και χρήση των αντικειμένων. Το σύνολο των μουσειακών δραστηριοτήτων (δηλαδή κείμενα, λεζάντες, φυλλάδια, οπτικοακουστικά συστήματα, εκπαιδευτικά προγράμματα, ειδικές περιοδικές εκθέσεις κ.ά.) είχε ως στόχο να ενημερωθεί ο επισκέπτης, να κατανοήσει στο σύνολο της και σε βάθος την πρόταση μας και στη συνέχεια να μας κρίνει. Αναζητούσαμε την κριτική του ματιά. Για τη διευκόλυνση του κοινού, ακολουθήσαμε γενικά χρονολογική αφήγηση, ταυτόχρονα όμως συνθέσαμε τις θεματικές ενότητες και υποενότητες, όψεις αυτού του τόσο οκείου αλλά και τόσο μακρινού παρελθόντος.
[…]
Δρ Δημήτριος Κωνστάντιος, Διευθυντής του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου
Περιέχονται τα κείμενα:
– Νίκη Δημητρακοπούλου – Σκυλογιάννη: Ο απόηχος της κρίσης στην τέχνη, Η γλυπτική στον ύστερο 9ο αιώνα, Η διακόσμηση των κοσμικών κτηρίων
– Ευαγγελια Ελευθερίου: Οι ναοί της νέας θρησκείας – Η βασιλική του Ιλισσού, Ο εκχριστιανισμός των αρχαίων ιερών, Ο χριστιανισμός εγκαθίσταται στα αρχαία ιερά· η μετατροπή του Παρθενώνα σε χριστιανικό ναό
– Ελένη Κατσανίκα: Η μουσειογραφική πρόταση
– Ανδρομάχη Κατσελάκη: Οι τοιχογραφίες ενός βυζαντινού ναού: Η Επισκοπή Ευρυτανίας, Αττική: Μια βυζαντινή επαρχία, Η Παλαιολόγεια περίοδος· η τελευταία αναλαμπή του Βυζαντίου
– Δημήτριος Κωνστάντιος: Η μουσειολογική μας πρόταση, Ο κόσμος του Βυζαντίου
– Έφη Μεραμβελιωτάκη: Τα εγκόσμια: Δημόσιος βίος, Ιδιωτικός βίος
– Μαρία Μπορμπουδάκη: Παραγωγή πήλινων αγγείων, Θαλάσσιο εμπόριο κεραμεικών, Οικιακά σκεύη
– Γιασμίνα Μωυσείδου: Εισαγωγή – Η βυζαντινή αυτοκρατορία, Η κρίσιμη καμπή, Η Εικονομαχία, Η άλωση
– Έλενα Παπασταύρου: Χριστιανική Αίγυπτος: Κοπτική τέχνη
– Πατρίτσια – Τερψιχόρη Σκώττη: Λατρεία και τέχνη
– Αντώνης Τσάκαλος: Φράγκοι και Λατίνοι στο Βυζάντιο, Όψεις δημόσιου και ιδιωτικού βίου, Κοσμήματα: Στολίδια και φυλαχτά, Ένδυση, Μορφές ιδιωτικής εμβέλειας
– Ευγενία Χαλκιά: Από τον αρχαίο κόσμο στον βυζαντινό, Παλαιές μορφές – Νέα σύμβολα, Τόπος αναψύξεως: Οι χριστιανοί μπροστά στο θάνατο, Ο θησαυρός της Μυτιλήνης
