Εκλάμψεις της πόλης: Η αποσπασματική πόλη

Γεννήθηκε το 1959 και αποφοίτησε από την Ecole speciale d' architecture το 1982. Βραβεύτηκε διαδοχικά στον διαγωνισμό ΡAN XIII, στα Albums de la jeune architecture και στη Villa Medicis Hors les Murs. Υλοποίησε στο Παρίσι αρκετές παρεμβάσεις κοινωνικής κατοικίας: στη λεωφόρο Βelleville το 1989, στην οδό Oberkampf το 1993 και στην οδό Pelleport το 1999. Έπειτα από πολυάριθμους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς πραγματοποίησε δημόσια έργα στη νοτιοδυτική Γαλλία, όπως την Οικονομική Εφορία της Brive-la-Gaillarde (1998), την επέκταση του Πανεπιστημίου της Αgen (1998) και το Δικαστικό Μέγαρο της Narbonne. Τα κτίριά του μαρτυρούν μιαν ιδιότυπη προσέγγιση του ερωτήματος της πόλης. Εκεί όπου το σύνολο των άλλων κατασκευών ευθυγραμμίζεται συνετά με τη ρυμοτομική γραμμή, οι αποσπασματικές και έγχρωμες μορφές του αναδύονται για να δημιουργήσουν μια προσπέλαση στο κέντρο των οικοδομικών τετραγώνων καθώς και νέους κοινοτικούς τόπους ως συμπλήρωμα των δρόμων. Αυτές οι απομονωμένες υλοποιήσεις προκύπτουν από μια πραγματική στρατηγική μετατροπής της τωρινής πόλης, προσφέροντας χώρους με πολύμορφες ατμόσφαιρες, αφιερωμένους στον περίπατο και την περιπλάνηση.

Ο Τσι Ουίν Λο γεννήθηκε στο Χονγκ-Κονγκ και σπούδασε αρχιτεκτονική στα πανεπιστήμια του Τορόντο και του Χάρβαρντ. Εν συνεχεία, δίδαξε αρχιτεκτονική σύνθεση στο Syracuse University της Νέας Υόρκης και εκλέχτηκε υπότροφο μέλος της Academie Schloss Solitude στη Στουτγάρδη.

Η Παναγιώτα Δαβλάντη σπούδασε αρχιτεκτονική στο University of Toronto (B. Arch.) και έχει βραβευθεί με το Progressive Architecture Award το 1988 για τη μελέτη μιας θερινής κατοικίας. Έχει λάβει από κοινού με τον Chi Wing Lo διακρίσεις και πραγματοποιήσει εκθέσεις, όπως στην Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας το 1991, όπου παραβρέθηκαν μεταξύ των 18 ομάδων της ελληνικής εκπροσώπησης. Ο αναστοχασμός για την "Πόλη σε εκλάμψεις" εγγράφεται σε μια αέναη ερωτηματική για την Αθήνα, όπως μαρτυρούν οι μελέτες τους για το νέο Μουσείο Ακρόπολης (1990, ειδική μνεία), για τη Βιβλιοθήκη Αθηνών (1994), και την Πλατεία Συντάγματος (1999). Αυτές οι πολύ διαφορετικές μεταξύ τους ως προς τη μορφή προτάσεις αναπτύσσονται σαν ριζοσπαστικές και συνάμα πολεμικές θεωρητικές θέσεις.

Γεννήθηκε στο Νέο Δελχί το 1954, σπούδασε στην Architectural Association School του Λονδίνου και εργάστηκε με την Ο.Μ.Α. (Office for Metropolitan Architecture), πριν συγκροτήσει με τον Ηλία Ζέγγελη το αρχιτεκτονικό της γραφείο στην Αθήνα το 1987. Έχει εκπονήσει πολλές μελέτες, κυρίως για το ξενοδοχείο "Ξενία" της Κεφαλλονιάς και για το τουριστικό συγκρότημα της Las Terranas στη Δημοκρατία του Αγίου Δομίνικου, πριν από την πραγματοποίηση του Κέντρου Νεότητας στο Κουμαμότο της Ιαπωνίας το 1997. Χρησιμοποιώντας με μη δογματικό τρόπο τις μορφές της μοντέρνας αρχιτεκτονικής της δεκαετίας του 1950 (με μια ειρωνεία που θυμίζει αυτήν του Jacques Tati), στηρίζεται στην ανάδειξη νέων προγραμμάτων (τουριστικά συγκροτήματα, επιχειρηματικά κέντρα κ.λπ.), σε μια εντελώς απενοχοποιημένη σχέση έναντι της τεχνολογίας, καθώς και στη μεσογειακή κουλτούρα, για να συλλάβει παιγνιώδεις και κορεσμένους χώρους που μαρτυρούν έναν επανενεργοποιημένο ηδονισμό.

Γεννήθηκε το 1955 και σπούδασε στην UPA 8. Βραβεύτηκε στο διαγωνισμό ΡΑΝ XIII και συγκαταλέχτηκε στα Albums de la Jeune Architecture το 1984. Συνεργάζεται καταρχάς με πολλά περιοδικά αρχιτεκτονικής (AMC, Le Moniteur), μετέπειτα συγκροτεί το γραφείο του και πραγματοποιεί τέσσερα κτίρια κατοικιών στο Παρίσι (όπως στην avenue d' Italie και στην rue des Pyrenees), το θησαυροφυλάκιο της Μυλούζ και το κτίριο Επειγόντων Περιστατικών (SAMU) του Νοσοκομείου Avicenne στο Bobigny. Αυτοί οι σηματοφόροι συμπαγείς γλυπτικοί όγκοι που προορίζονται εξίσου για κατοικίες ή για δημόσια χρήση προτείνουν μια νέα διάστιξη του αστικού χώρου και εμφανίζονται ως μυστικοί πρέσβεις μιας ελευσόμενης πόλης. Διαμέσου αυτών των μελετών η αρχιτεκτονική διεκδικείται ως μια σύνθεση όγκων, εγείροντας πολλαπλά αντιφατικά αισθήματα. Οι ουτοπίες του τέλους του 20ού αιώνα μεταγράφονται σε μια έγχρωμη και οργανική μορφική γλώσσα, για να επιβεβαιώσουν καλύτερα την πόλη ως έργο.

Η αρχιτεκτονική ομάδα Άρσις (Κώστας Μωραΐτης, Πάνος Νικολαΐδης, Κατερίνα Χελιδώνη), από το 1990 που συγκροτήθηκε, διαμόρφωσε έναν σφαιρικό αναστοχασμό περί των αστικών χώρων, απαρνούμενη το διαχωρισμό τέχνης, αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας. Αυτή η άτυπη ομάδα συμμετέχει το 1991 στην Μπιενάλε της Βενετίας, προτείνοντας την εισαγωγή εντός του υφιστάμενου Ελληνικού Περιπτέρου ενός διαρθρωμένου κυματίου, επαναφέροντας το θέμα του Μηχανισμού των Μνηστήρων (αζευγάρωτες μηχανές). Ακολουθούν πολλές μελέτες στην κλίμακα του εδάφους: η μελέτη που αφορά τη διαμόρφωση της παραλιακής ακτής της Πάτρας, οι προτάσεις για την ανάπλαση των λατομείων της Κοσκινούς και την αναδιαμόρφωση των ακτών λουομένων της Αττικής. Διευρύνοντας την έννοια του τοπίου αυτές οι μελέτες θέτουν σε κρίση την αντίθεση πόλης/υπαίθρου, στην οποία θεμελιώνονται οι παραδοσιακές αστικές δομές, και πειραματίζονται μέσω διασυνδέσεων ανάμεσα στην τεχνολογία και τη φύση.

Ο Δημήτρης Φιλιππίδης (γ. 1938) είναι αρχιτέκτονας (ΕΜΠ, 1962), μετά το 1975 καθηγητής πολεοδομίας και σήμερα ομότιμος καθηγητής της Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ. Εργάστηκε σε διάφορα γραφεία εκπονώντας αρχιτεκτονικές και πολεοδομικές μελέτες (1964-1995) και διακρίθηκε σε διαγωνισμούς. Έχει δημοσιεύσει άρθρα και κριτικές βιβλίων για την ελληνική παραδοσιακή και σύγχρονη αρχιτεκτονική, την πολεοδομία και την εκπαίδευση των αρχιτεκτόνων. Έχει γράψει δεκαπέντε βιβλία: "Νεοελληνική αρχιτεκτονική" (1984), "Για την ελληνική πόλη" (1990), "Είκοσι θέσεις για την πολεοδομία" (1990), "Το σκυρόδεμα στην ελληνική αρχιτεκτονική του εικοστού αιώνα" (1992), "Μεσογειακά σπίτια: Ελλάδα" (1994), "Λύσανδρος Καυταντζόγλου" (1995), "Πέντε δοκίμια για τον Κωνσταντινίδη" (1997), "Διακοσμητικές τέχνες" (1998), "Μοντέρνα αρχιτεκτονική στην Ελλάδα" (2001), "Προάστια και εξοχές της Αθήνας του '30" (2006), "Αρχιτεκτονικές μεταμορφώσεις" (2006), "Νεοκλασικές πόλεις στην Ελλάδα" (2007), "Οικοδομικό τετράγωνο 19 (2009), "Εφήμερη και αιώνια Αθήνα" (2009), "Δημήτρης Πικιώνης" (2009). Έχει επιμεληθεί αφιερώματα και μονογραφίες αρχιτεκτόνων, καθώς και τους έξι πρώτους τόμους της σειράς "Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική" (1980-1988).

O Αλαίν Πελισσιέ είναι αρχιτέκτονας, πολεοδόμος, βραβεύτηκε στα ΡΑΝ XII και XIII καθώς και στα Albums de la Jeune Architecture. Επίσης είναι κάτοχος διδακτορικού στη Φιλολογία (Σορβόννη, 1980). Συνεργάστηκε ενεργά με το περιοδικό "Techniques et Architecture" από το 1982 έως το 1989. Βραβεύτηκε σε πολλούς διαγωνισμούς (Parc de la Villete, Βιβλιοθήκη Αλεξάνδρειας), πραγματοποίησε το Jardin des Brouillards στο Παρίσι και τα Γραφεία της Sollac στο Fos-sur-Mer καθώς και πολλές πολεοδομικές μελέτες, κυρίως τη χωροθέτηση της Cite Descartes στο Marne-la-Vallee, αλλά και πολλές προτάσεις για το Παρίσι μέσα στο πλαίσιο της Ομάδας 75021. Επίκουρος καθηγητής από το 1992, διδάσκει θεωρία και εφαρμογή της αρχιτεκτονικής σύνθεσης στην Αρχιτεκτονική Σχολή Paris-Val de Marne. Ο αναστοχασμός για τη μητρόπολη, όπως εκφράζεται στα πραγματοποιημένα έργα του, στα θεωρητικά κείμενα και στη διδασκαλία του, του επιτρέπει να στοχαστεί την αρχιτεκτονική σχεδιαστική πρόταση όχι ως σύλληψη ενός χώρου ή ενός μεμονωμένου αντικειμένου, αλλά ως κόμβο που συνδέει συστήματα (γεωγραφικά, τεχνικά, πολιτισμικά...) μη σχετιζόμενα μεταξύ τους.

Γεννήθηκε στην Αργεντινή και έλαβε το δίπλωμα του αρχιτέκτονα από το Πανεπιστήμιο του Buenos Aires το 1970. Είναι επίσης διδάκτορας της φιλοσοφίας της τέχνης (Ecole des Hautes Etudes en sciences sociales). Συγγραφέας πολλών πονημάτων, ιδιαίτερα των βιβλίων "Το αντικείμενο αρχιτεκτονική" (Αρχιτεκτονική Σχολή της πόλης Nancy, 1983) και "Η αρχιτεκτονική του έξωθι" (υπό δημοσίευση), καθηγητής της Σχολής Αρχιτεκτονικής και Τοπίου του Βordeaux. Παράλληλα με την έρευνα και τη διδασκαλία, ασκεί το επάγγελμα του αρχιτέκτονα. Συμμετέχει σε πολλούς μεγάλους διεθνείς διαγωνισμούς: για το εργοστάσιο της Ρενώ στο νησάκι Ile-Seguin της περιοχής Boulogne-Billancourt, για την Place de l' Etoile του Στρασβούργου (βραβευμένη μελέτη) και για την βάση υποβρυχίων του Lorient. Σε αυτές τις σχεδιαστικές μελέτες επιχειρεί να αντικαταστήσει τις έννοιες του υλικού, της μορφής και του χώρου με την έννοια της δύναμης. Αυτό τον οδηγεί να επινοήσει ορισμένες σύνθετες χωρικές οργανώσεις, καθότι θεωρεί το έδαφος όχι ως μια εκτεταμένη αδρανή επιφάνεια, αλλά ως μια "φύουσα" φύση, μια γεωγραφία σε αέναη μεταμόρφωση, σε αέναη μετάλλαξη.

Γεννήθηκε το 1961 και σπούδασε στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Στρασβούργου. βραβεύτηκε με την υποτροφία στο l' Envers des Villes το 1998 και διερεύνησε συστηματικά στο ίντερνετ το δυνητικό γίγνεσθαι και τη διεθνοποίηση του δημοσίου χώρου. Από το 1991 είναι συνεταίρος του Aldo Rivkin, και αναπτύσσουν από κοινού ένα πρωτότυπο εγχείρημα που επικεντρώνεται στις έννοιες της ετερογενειας, της αποδιάρθρωσης, της χωρικής υφής, περνώντας από την εικαστική εγκατάσταση (όπως στην έκθεση "Τεταμένος χώρος" στο Πολιτιστικό Κέντρο του Buenos Aires) σε περισσότερο παραδοσιακές προτάσεις, όπως η μελέτη της Οικίας της πρώτης παιδικής ηλικίας στο Μaisons-Alfort.

Γεννήθηκε στην Ολλανδία το 1955, σπούδασε στην Πολυτεχνική Σχολή της Ζυρίχης (1980) και στην Cranbrook Academy of Art του Michigan των Ηνωμένων Πολιτειών (1983). Δίδαξε σε πολλές διεθνείς Σχολές Αρχιτεκτονικής, κυρίως στο Columbia University της Νέας Υόρκης και στην Architectural Association School του Λονδίνου. Με το γραφείο αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας "Χώρα" που δημιούργησε στο Λονδίνο το 1993 πραγματοποίησε σχέδια και μελέτες για το Τόκιο, το Βουκουρέστι, το Ρόττερνταμ, την Λιντζ, το Ελσίνκι, το Αλεξαντρόβ, το Παρίσι, τις Βρυξέλλες και την Ταϊβάν. Οι εργασίες του αποτέλεσαν αντικείμενο πολλών εκθέσεων, όπως αυτής με θέμα "Μηχανές αρχιτεκτονικής" στο Ίδρυμα Cartier (1992). Οι έρευνες του τον οδήγησαν να διερωτηθεί περί αυτής της αρχέγονης στιγμής, που τόσο καλά την γνώριζαν οι αρχαίοι χρησμοί, όπου η φύση υποδέχεται τη θεμελίωση του άστεως. Οι μελέτες του συχνά λαμβάνουν τη μορφή επίμονων ερευνών των ελάχιστα αντιληπτών ιχνών αυτής της εναρκτήριας στιγμής.

Σπούδασε στο Cooper Union της Νέας Υόρκης και στην U.P.A. 8, στο Παρίσι. Αφιερώθηκε για πολλά χρόνια στην εκπαίδευση, κυρίως στο Πανεπιστήμιο Carleton του Καναδά, στο Ηarvard και στο Rhode Island School of Design των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι αρχιτεκτονικές και πανεπιστημιακές της δραστηριότητες είναι στενά συνυφασμένες: στις μελέτες της (θέατρο της Μartha Graham, Χοκάιντο - Βλαδιβοστόκ...) όπως και στις παιδαγωγικές ασκήσεις της (μελέτη για ένα τυφώνα πλησίον της Ottawa, κατασκευές προσωρινών καταφυγίων για τους άστεγους της Νέας Υόρκης, ή ακόμη μελέτη αποκατάστασης ενός οικοδομικού τετραγώνου στο Menilmontant στο Παρίσι), επιχειρεί να επανεύρει κάτω από την οργανωμένη, τεχνικοποιημένη και διευθετημένη γη, τη ζωντανή φύση, την αρχαία Γαία, τη θεά του αέναου γίγνεσθαι. Οι εργασίες της αποτέλεσαν αντικείμενο πολλών δημοσιεύσεων.