Περιγραφή
Το Ζωολόγιο, αριστούργημα της μεξικανικής και της ισπανόφωνης πρόζας, είναι ένα βιβλίο που δεν γράφτηκε, αλλά υπαγορεύτηκε. Μεταξύ 8ης και 14ης Δεκεμβρίου 1958, ο Χουάν Χοσέ Αρρεόλα, ξαπλωμένος στο ράντζο του, υποχρεώθηκε να το υπαγορεύσει στον ποιητή και συγγραφέα Χοσέ Εμίλιο Πατσέκο, «με το πιστόλι στον κρόταφο», όπως σημειώνει ο τελευταίος. Αντλώντας από την αρχαία, μεσαιωνική και σύγχρονη λογοτεχνική παράδοση του bestiarium, το Ζωολόγιο είναι μια σειρά από μικρά ευτράπελα πορτρέτα ζώων, από τον ρινόκερο, τη ζέβρα και το «εξωτικό» αξολότλ μέχρι την αρκούδα, τον βάτραχο και τον ποντικό. Ο Αρρεόλα, ευρυμαθής και φιλοσοφημένος –καίτοι αυτοδίδακτος–, δεινός παρατηρητής και εκπληκτικός «πορτρετίστας» της ζωικής φύσης, αναδεικνύει το κωμικοτραγικό θέαμα της ανθρώπινης κατάστασης με ποιητική φαντασία, σπαρταριστό χιούμορ και λεπτή ειρωνεία: «η σουβλόπαπια, η χουλιαρόπαπια και το κεφαλούδι έχουν στα φτερά τους μια φο μπιζού μεγαλοπρέπεια […] η ύαινα είναι ίσως το ζώο που έχει κερδίσει τους περισσότερους προσήλυτους ανάμεσα στους ανθρώπους […] η καμηλοπάρδαλη αντιπροσωπεύει καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο τους παραλογισμούς του πνεύματος: ψάχνει στα ύψη αυτό που άλλοι βρίσκουν κοντά στο έδαφος».
