Περιγραφή
[…] Ο σκοπός που έθεσε ο Διοσκουρίδης για τη συγγραφή του βοτανολογικού του έργου είναι καθαρά διδακτικός, θέλει να βοηθήσει και να καθοδηγήσει με ασφάλεια στην ανακάλυψη και αναγνώριση των φαρμακευτικών βοτάνων στις περιοχές που ευδοκιμούν και τη σωστή τους χρήση για την καταπολέμηση των ασθενειών. Γι’ αυτό το έργο του ξεπερνά τα όρια μια συστηματικής και επιστημονικής καταγραφής πληροφοριών και παίρνει γενικότερο ανθρωπιστικό χαρακτήρα. Πράγματι, για πολλούς αιώνες το έργο του ήταν το βασικό εγχειρίδιο γιατρών και φαρμακοποιών, αλλά και απλών ανθρώπων, που αγωνίζονταν να απαλύνουν τον πόνο και να ξαναδώσουν την υγεία στον άρρωστο συνάνθρωπό τους.
Ο ελληνικός κώδικας αρ. 1 της Εθνικής Βιβλιοθήκης Βίκτωρ Εμμανουήλ III της Νεαπόλεως είναι ένα από τα πολυτιμότερα αποκτήματά της. Ταυτόχρονα όμως αποτελεί και πολιτιστικό θησαυρό για όλον τον κόσμο. Είναι γραμμένος σε περγαμηνή και με βάση τα παλαιογραφικά του στοιχεία -ύστερη κεφαλαιογράμματη βιβλική γραφή- χρονολογείται τον 7ο αιώνα. Το πιο πιθανό είναι να γράφτηκε σε ελληνοϊταλικό περιβάλλον. Είναι βέβαιο πάντως ότι χρησιμοποιήθηκε για πολλούς αιώνες από Έλληνες και Ιταλούς φαρμακοποιούς και γιατρούς. Παρέχει το κείμενο του Διοσκουρίδη στην αλφαβητική του παραλλαγή. Κάθε φύλλο του κώδικα περιέχει δύο και συνήθως τρεις απεικονίσεις φυτών με το επεξηγηματικό τους κείμενο. Με τον τρόπο αυτό η χρήση του βιβλίου γινόταν ευκολότερη, γιατί συνιστούσε ένα τύπο συρραμμένων, πληροφοριακών δελτίων.
Η περιγραφή του κάθε φυτού διαιρείται σε τρία μέρη. Μετά την ονομασία του, που είναι γραμμένη με κόκκινα κεφαλαία γράμματα μεγάλου μεγέθους, ακολουθεί μια σειρά από άλλες ονομασίες στην ελληνική γλώσσα και σε άλλες γλώσσες λαών της Μεσογείου με ελληνική πάντα γραφή. Κατόπιν περιγράφονται τα φυσικά του χαρακτηριστικά και στη συνέχεια οι φαρμακευτικές και θεραπευτικές του ιδιότητες και η ιατρική του χρήση ως απλού φαρμάκου ή ανάμεικτου και επεξεργασμένου με άλλες ουσίες. Από πλευράς εικαστικής οι αναπαραστάσεις των βοτάνων δεν ανταποκρίνονται στις φυσικές τους αναλογίες, αλλά υπακούουν στην πρόθεση του σχεδιαστή να τονίσει ιδιαίτερα εκείνα τα μέρη τους που είναι χρήσιμα και εκμεταλλεύσιμα στην ιατρική και φαρμακευτική.
Στο Ημερολόγιο αυτό παρουσιάζονται τα σημαντικότερα βότανα από τον κώδικα της Νεαπόλεως με τις πρωτότυπες ονομασίες τους και οι σπουδαιότερες ιατρικές και φαρμακευτικές τους ιδιότητες, όπως περιγράφονται στο κείμενο, ενώ για την αγγλική μετάφραση προτιμήθηκε η παράθεση της επίσημης λατινικής ονομασίας. […]
(από τον πρόλογο του βιβλίου)
