Περιγραφή
Δραματικός μονόλογος δεν σημαίνει μονόλογος που είναι δραματικός, δηλαδή θεατρικός ή τραγικός ή συνταρακτικός. Πρόκειται για λογοτεχνικό όρο και ας δούμε τι λέει για αυτόν ένα έγκυρο ειδικό λεξικό:
Δραματικός μονόλογος: Είδος ποιήματος που τελειοποιήθηκε από τον Ρόμπερτ Μπράουνιν. Στην ολοκληρωμένη του μορφή, όπως στα ποιήματα του Μπράουνιν Η τελευταία μου δούκισσα, Αντρέα Ντελ Σάρτο, Ο Επίσκοπος παραγγέλλει το μνήμα του στην εκκλησία της Σάντα Πρασσέντε, και άλλα, ο δραματικός μονόλογος έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
1. Ένα πρόσωπο, που δεν είναι ο ποιητής, εκφωνεί ολόκληρο το ποίημα σε κρίσιμη στιγμή μιας συγκεκριμένης κατάστασης : ο Δούκας όταν παζαρεύει με έναν πρέσβη μια σύζυγο, ο Επίσκοπος όταν πεθαίνει, ο Αντρέα Ντελ Σάρτο όταν θέλει και προσπαθεί να πιστέψει τα ψέματα της γυναίκας του.
2. Το πρόσωπο αυτό απευθύνεται σε ένα η περισσότερα άλλα πρόσωπα. Ωστόσο, μαντεύουμε την παρουσία των ακροατών, καθώς και το τί λένε η κάνουν, μόνο από νύξεις στον λόγο του μοναδικού ομιλητή.
3. Ο μονόλογος έχει οργανωθεί με τέτοιο τρόπο ώστε το ενδιαφέρον να εστιάζεται στην ιδιοσυγκρασιακή ιδιαιτερότητα του ομιλητή, που αποκαλύπτεται αθέλητα από τον ίδιο.
Ο Τέννυσον έγραψε τον Οδυσσέα και άλλους δραματικούς μονολόγους. Στη νεότερη εποχή δραματικούς μονολόγους έγραψαν ο Ρόμπερτ Φρόστ, ο Ε. Α. Ρόμπινσον, ο Έζρα Πάουντ και άλλοι. Ο πιο γνωστός δραματικός μονόλογος της νεότερης ποίησης είναι Το ερωτικό τραγούδι του Τζ. Άλφρεντ Προύφροκ του Τ. Σ. Έλιοτ. Από τους Έλληνες ποιητές, δραματικούς μονολόγους έγραψε ο Κ. Π. Καβάφης.