Θάνος Μικρούτσικος: Η επιστροφή της Ελένης

Ο Θάνος Μικρούτσικος (1947-2019) γεννήθηκε στην Πάτρα. Ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές του σε μικρή ηλικία στη Φιλαρμονική Εταιρεία Πατρών και στο Ελληνικό Ωδείο (πιάνο, θεωρία, αρμονία). Ακολούθησαν οι σπουδές και η αποφοίτηση του από το Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ παράλληλα μελέτησε αρμονία, αντίστιξη, φούγκα και σύνθεση με τον καθηγητή-συνθέτη Γ.Α. Παπαϊωάννου. Ασχολήθηκε με όλα σχεδόν τα είδη της μουσικής. Συνέθεσε όπερες, συμφωνική μουσική, μουσική δωματίου, μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο, πειραματική μουσική. Παράλληλα ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς του κινήθηκε στο χώρο του έντεχνου ελληνικού τραγουδιού με εκατοντάδες τραγούδια σε στίχους Ελλήνων και ξένων ποιητών. Ηχογράφησε δεκάδες LP και CD συνεργαζόμενος με τις δισκογραφικές εταιρίες EMI- Classics, Blue Note, Polydor, Sony (CBS), Minos- Emi, Agora, Lyra, HMV, Legend, Legend Classics κ.α. Συνεργάστηκε με Έλληνες και ξένους σκηνοθέτες γράφοντας μουσική για δεκάδες θεατρικά έργα, τα οποία παρουσιάστηκαν σε ολόκληρο τον κόσμο (Ελλάδα, Βέλγιο, Γαλλία, Αγγλία, Ιταλία, ΗΠΑ, Ελβετία, Γερμανία, Ρουμανία, Αυστραλία κ.α.) Το 2002 τιμήθηκε για τη μουσική του στο θέατρο με το βραβείο "Δημήτρης Μητρόπουλος" από το Κέντρο Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου (Θεατρικό Μουσείο). Σκηνοθέτησε έργα στο χώρο του μουσικού θεάτρου. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του έδωσε πολλές συναυλίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έργα του έχουν παιχτεί σε διεθνή φεστιβάλ μουσικής (Λονδίνο, Γλασκόβη, Εδιμβούργο, Παρίσι, Λίλλη, Λυών, Ρενς, Μονπελιέ, Βρυξέλλες, Λιέγη, Γενεύη, Λοζάννη, Βαρκελώνη, Μαδρίτη, Βερόνα, Φλωρεντία, Βερολίνο, Δρέσδη, Λειψία, Βιέννη, Κωνσταντινούπολη, Βουδαπέστη, Βουκουρέστι, Κωστάντζα, Νόργουιτς, Λουϊζιάνα, Σικάγο, Χονγκ Κόνγκ, Μπουρζ, Μιλάνο, Λισσαβόνα, Άγκυρα, Μοντεβίδεο, Μπουένος Άιρες, Σάο Πάολο, Κάιρο κ.α.). Διετέλεσε μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών. Διετέλεσε, επίσης: - Ιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας 1986-1990 - Καλλιτεχνικός διευθυντής του Μουσικού Αναλογίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών 1990-1993 - Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού 1993-1994 - Υπουργός Πολιτισμού 1994-1996 (κατά τη διάρκεια της θητείας του οποίου ιδρύθηκε το ΕΚΕΒΙ και το Εθνικό Πολιτιστικό Δίκτυο Πόλεων) - Καλλιτεχνικός διευθυντής της HMV (Ελλάδας) 1996-2004 - Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Φεστιβάλ 1998-1999 (Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου) - Σύμβουλος διοίκησης για τα πολιτιστικά στην Οργανωτική Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων "Αθήνα 2004" 2002-2004 - Καλλιτεχνικός διευθυντής του Οργανισμού "Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης - Πάτρα 2006" 2003-2005. Έφυγε από τη ζωή στην Αθήνα, στις 28 Δεκεμβρίου 2019, ύστερα από μάχη με τον καρκίνο, και η κηδεία του έγινε δημοσία δαπάνη. Για το έργο του στην πολιτιστική διαχείριση, καθώς και για τη μουσική του δραστηριότητα, ανακηρύχθηκε επίτιμος δημότης σε πολλές πόλεις της Ελλάδος.

0 Μιχάλης Ζ. Κοπιδάκης γεννήθηκε το 1945. Σπούδασε κλασική φιλολονία στα Πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και Χαϊδελβέργης. Υπηρέτησε σε όλες τις βαθμίδες της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έως το 1997 και από το 1998 υπηρέτησε ως καθηγητής στο τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τώρα είναι ομότιμος Καθηνητής. Έχει γράψει: "Το Γ΄ βιβλίο των Μακκαβαίων και ο Αισχύλος" (1982)· "Αριάδνη. Σχόλια στον ερωτικό Σεφέρη" (1984)· "Γιώργος Σεφέρης και Μάρω. Αλληλογραφία" (επιμέλεια, 1986)· Λογγίνος, "Περί ύψους" (μετάφραση και σχόλια, 1990)· "Συμωνίδου, Ίαμβος κατά γυναικών" (1994)· "Οίνον επαινώ. Ανθολογία ποίησης για το κρασί" (1995)· "Ιστορία της ελληνικής γλώσσας" (σχεδιασμός και επιμέλεια, 1999)· "Εν λόγω ελληνικώ..." (2003) κ.ά. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα αφορούν τον Αισχύλο, τη μετάφραση των Εβδομήκοντα, την Καινή Διαθήκη (θρησκειολονικο υπόβαθρο, γλώσσα και ύφος), την ελληνόφωνη Ιουδαϊκή γραμματεία, την ιστορία της ελληνικής γλώσσας, την Κρητική διάλεκτο, τη νεοελληνική ποίηση και την ιστορία των Κρητικών επαναστάσεων.

Ο Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης (1929-2016) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Γυμνασιακές σπουδές στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Προπτυχιακές σπουδές στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου. Μεταπτυχιακές σπουδές σε πανεπιστήμια της πρώην Δυτικής Γερμανίας με υποτροφία της Humboldt-Stiftung. Διδάκτωρ και εντεταλμένος υφηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έως το 1967. Απολύεται, συλλαμβάνεται και βασανίζεται από τη στρατιωτική χούντα. Επανέρχεται και παραμένει καθηγητής της ίδιας Σχολής από το 1975 έως το 1996. Επισκέπτης καθηγητής σε πανεπιστήμια της Γερμανίας, Αυστρίας και Κύπρου και των ΗΠΑ. Από το 1994 έως το 2001 πρόεδρος και γενικός διευθυντής του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, στη Θεσσαλονίκη, και στη συνέχεια συντονιστής του προγράμματος "Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση", που εκπονήθηκε από το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας. Έγραψε βιβλία, μονογραφίες, και άρθρα για τον Όμηρο, τον Ησίοδο, τον Σοφοκλή, τον Ηρόδοτο, τον Αλκαίο, τη Σαπφώ, που, ενμέρει ή εν όλω, και μετέφρασε. Για τον ίδιο προείχε η μετάφραση της "Οδύσσειας", η πρώτη που συντελέστηκε. Συγχρόνως μελέτησε και δημοσίευσε δοκίμια για μείζοντες νεοέλληνες ποιητές και πεζογράφους (Σολωμό, Καβάφη, Σεφέρη, Ελύτη, Ρίτσο, Αλεξάνδρου, Αναγνωστάκη, Πατρίκιο, Σαχτούρη, Σινόπουλο, Χειμωνά, κ.ά.), επιμένοντας σε εκπροσώπους της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Έφυγε από τη ζωή στις 12 Ιουλίου 2016, σε ηλικία 87 ετών, ύστερα από μάχη με τον καρκίνο.

Γεννημένος το 1934 ο Χρήστος Λαμπράκης σπούδασε στην Αγγλία και στην Ελβετία. Εργάστηκε από το 1954 μέχρι το 1957 ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα "Το Βήμα" και ως διευθυντής του περιοδικού "Ταχυδρόμος". Το 1957, με το θάνατο του ιδρυτή του "Ελευθέρου Βήματος" και των "Αθηναϊκών Νέων" Δημητρίου Λαμπράκη, ο Χρήστος Λαμπράκης ανέλαβε τη Διοίκηση και τη Γενική Διεύθυνση του Οργανισμού Λαμπράκη. Από το 1970 που ο ΔΟΛ έγινε ανώνυμη εταιρεία ανέλαβε τη θέση του Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου της ΑΕ Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη. Ήταν πρόεδρος του Συλλόγου των Φίλων της Μουσικής και του Ιδρύματος Λαμπράκη. Ο Χρήστος Λαμπράκης δημιούργησε το πρώτο μουσικό κέντρο διεθνών διαστάσεων της χώρας στην Αθήνα, το "Μέγαρο Μουσικής Αθηνών", "τέκνο" της Ομάδας των Φίλων της Μουσικής, στην ίδρυση της οποίας πρωτοστάτησε. Την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 75 ετών, άφησε στις 21.12.2009 στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, με βαρύτατη καρδιακή ανεπάρκεια.

Πρόμαχος της έντεχνης ελληνικής μουσικής, ο μουσικολόγος και μουσικοκριτικός Γιώργος Λεοτσάκος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1935. Το 1952, μετά το γυμνάσιο πέρασε στη δημοσιογραφία για λόγους βιοπορισμού. Ταυτόχρονα σπούδασε θεωρητικά με τους συνθέτες Κωνσταντίνο Κυδωνιάτη και Γιάννη Ανδρέου Παπαϊωάννου (δίπλωμα αντιστίξεως και φούγκας Ελληνικού Ωδείου, 1964). Εν συνεχεία υπήρξε αυτοδίδακτος. Ως κριτικός επί 44 χρόνια, κυρίως στις εφημερίδες "Καθημερινή", "Μεσημβρινή" (1959-1965), "Τα Νέα" και το "Το Βήμα" (1965-1979), "Πρωινή" (1979-1980), "Ελεύθερη Γνώμη" (1983-1985), και "Πρώτη" (1986-1989), έζησε από πρώτο χέρι την παλαιγενή "κακοδαιμονία" της ελληνικής μουσικής, και αυτό τον ανέδειξε σε πρωτοπόρο της επιστημονικής έρευνας και καταγραφής της. Το 1981, υπήρξε ο πρώτο μουσικολόγος όλου του κόσμου που επισκέφθηκε την απομονωμένη σοσιαλιστική Αλβανία: γνωρίζοντας σε βάθος το ιδιόμορφο και εντυπωσιακό σύστημα της μουσικής παιδείας και παραγωγής, ευαισθητοποιήθηκε περισσότερο στα αίτια του ελληνικού μουσικού μαρασμού. Ερευνητικό υλικό του για την έντεχνη ελληνική μουσική πρωτοδημοσίευσε στο "Παγκόσμιο βιογραφικό λεξικό" της "Εκδοτικής Αθηνών" (1983-1988), αλλά, κυρίως, στις παγκοσμίου κύρους αγγλικές μουσικές εγκυκλοπαίδειες "Grove": στην α' έκδοση (20 τόμοι, Λονδίνο, 1980) και β' έκδοση (29 τόμοι, Λονδίνο, 2001: 50 λήμματα Ελλήνων και, αυτή τη φορά σε παγκόσμια πρώτη παρουσίαση, 25 λήμματα αλβανών συνθετών) του "The New Grove Dictionary of Music and Musicians" και στο "The New Grove Dictionary of Opera", 4 τόμοι (Λονδίνο, 1992). Το 1999, οι "Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης" εξέδωσαν ψηφιακό δίσκο με τη μελέτη "Λύχνος υπό τον μόδιον" με άγνωστα έργα ελλήνων συνθετών για πιάνο της περιόδου 1847-1908, που ανακάλυψε ο ίδιος (Ιωσήφ Λιβεράλη, Σαμαρά, Καμηλιέρη, Σπινέλλη, Λεβίδη κ.ά.). Είναι μέλος τους Γνωμοδοτικού Συμβουλίου του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.