Περιγραφή
Ἀναλαμβάνω κάτι ποὺ δὲν ἔχει γίνει ποτὲ στὸ παρελθόν, οὔτε καὶ πρόκειται νὰ βρεῖ στὸ μέλλον μιμητές. Θέλω νὰ δείξω στοὺς συνανθρώπους μου ἕναν ἄνθρωπο σὲ ὅλη τὴ φυσική του ἀλήθεια· καὶ ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς θὰ εἶμαι ἐγώ.
Μόνο ἐγώ. Τὴν καρδιά μου τὴ νιώθω καὶ τοὺς ἀνθρώπους τοὺς ξέρω. Δὲν μοιάζω μὲ κανέναν ἀπὸ ὅσους συνάντησα. Τείνω νὰ πιστεύω πὼς δὲν μοιάζω μὲ κανέναν ἀπὸ ὅσους ὑπάρχουν. Κι ἂν δὲν εἶμαι καλύτερος, εἶμαι ὁπωσδήποτε ἀλλιώτικος. Τὸ ἂν ἡ φύση ἔκανε καλὰ ἢ ἄσχημα ποὺ ἔσπασε τὸ καλούπι μὲς στὸ ὁποῖο μὲ ἔχυσε εἶναι κάτι ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ τὸ κρίνει κανεὶς προτοῦ μὲ διαβάσει.
Ὅποτε κι ἂν ἠχήσει ἡ σάλπιγγα τῆς κρίσεως, ἐγὼ θὰ ἔρθω μὲ τὸ βιβλίο αὐτὸ στὸ χέρι. Θὰ παρουσιαστῶ ἐνώπιον τοῦ ἀνώτατου κριτῆ καὶ θὰ πῶ μὲ παρρησία: «Ἰδοὺ τί ἔπραξα, τί σκέφτηκα, τί ὑπῆρξα. Εἶπα τὸ καλὸ καὶ τὸ κακὸ μὲ τὴν ἴδια εὐθύτητα. Δὲν ἀποσιώπησα τίποτα ἄσχημο, δὲν πρόσθεσα τίποτα ὄμορφο, κι ἂν ἔτυχε νὰ βάλω μερικὰ ἀσήμαντα διανθίσματα, τὸ ἔκανα μόνο γιὰ νὰ καλύψω κάποια κενὰ τῆς μνήμης μου· ὑπέθεσα πὼς ἦταν ἀλήθεια κάτι ποὺ ἤξερα πὼς θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι, ἀλλὰ ποτὲ κάτι ποὺ ἤξερα ὅτι δὲν εἶναι. Παρουσιάστηκα αὐτὸς ἀκριβῶς ποὺ ὑπῆρξα· ἐλεεινὸς καὶ κατάπτυστος, ὅποτε ἤμουν, καλός, ὑψηλόφρων, ὑπέροχος, ὅποτε ἤμουν. Φανέρωσα τὰ βάθη τῆς ψυχῆς μου ὅπως τὰ ἔβλεπες ἐσύ. Ὕψιστε, κάλεσε γύρω μου τὸ ἀμέτρητο πλῆθος τῶν συνανθρώπων μου· νὰ ἀκούσουν τὶς ἐξομολογήσεις μου, νὰ φρίξουν μὲ τὶς ἀτιμίες μου, νὰ ντραποῦν γιὰ τὰ βάσανά μου. Καὶ ὁ καθένας στὴ σειρὰ νὰ ξεσκεπάσει τὴν ψυχή του ἐνώπιον τοῦ θρόνου σου μὲ τὴν ἴδια εἰλικρίνεια· καὶ ἂς βρεθεῖ ἔστω κι ἕνας ποὺ νὰ μπορέσει νὰ πεῖ: Ἐγὼ ἤμουν καλύτερος ἀπ’ αὐτόν».
Z.Z. Ρουσσώ
