Περιγραφή
Η μονογραφία αυτή διερευνά τη σχέση του Γεωργίου Βιζυηνού με το θέατρο, και ειδικότερα με το αρχαίο θέατρο. Είναι γνωστό ότι ο Βιζυηνός συνέγραψε μια, χαμένη σήμερα, πεντάπρακτη τραγωδία, ότι δίδαξε ως καθηγητής Δραματολογίας στο Ωδείο Αθηνών και ότι ανέλαβε να αναλύσει αισθητικά και δραματουργικά την Αντιγόνη του Σοφοκλή στο πλαίσιο μιας ερασιτεχνικής παράστασης. Η τελευταία αυτή ενασχόληση ενδέχεται να αποτέλεσε το κίνητρο για τη συγγραφή μιας πραγματείας με λαογραφικό κατά βάση περιεχόμενο, που δημοσιεύτηκε το 1888 με τίτλο «Οι καλόγεροι και η λατρεία του Διονύσου εν Θράκη» και αναδημοσιεύεται στην παρούσα έκδοση. Στη μελέτη αυτή, που διαθέτει την έκταση διηγήματος και τη χάρη της λογοτεχνικής παρουσίασης, περιγράφεται ένα αποκριάτικο έθιμο της Θράκης με έντονα θεατρικά στοιχεία. Ο Βιζυηνός συνδέει το δρώμενο αυτό με τη διονυσιακή λατρεία και τις απαρχές της ιστορίας του θεάτρου, προσθέτοντας ένα ακόμα επιχείρημα υπέρ της ελληνικότητας της Θράκης και της αδιάλειπτης συνέχειας του ελληνικού γένους. Η προσεκτική όμως ανάλυση του ύφους του Βιζυηνού αποκαλύπτει ότι η στάση του απέναντι στα θεμελιώδη δόγματα της κρατικής ιδεολογίας της εποχής χαρακτηρίζεται από ένα αίσθημα απογοήτευσης και μια διάθεση υπέρβασής τους.
