Περιγραφή
[…] Τα έργα που παρουσιάζονται στην έκθεση με τους άγνωστους θησαυρούς διεκδικούν μια θέση στο φως όχι μόνο λόγω της υψηλής ποιότητάς τους, αλλά κυρίως γιατί εμπλουτίζουν με νέα νοήματα την αφήγηση της ιστορίας της νεότερης ελληνικής τέχνης. Αυτά τα αφανή σημαίνοντα κλήθηκαν να αναδείξουν οι επιμελήτριες της Εθνικής Πινακοθήκης που επέλεξαν τα έργα και ανέλαβαν να τα νοηματοδοτήσουν. Είναι η πιο φιλόδοξη και η πιο ουσιαστική επιδίωξη αυτής της συλλογικής προσπάθειας. Πράγματι, η διοργάνωση αυτή διεκδικεί μια σχεδόν αιρετική πρωτοτυπία. Συνήθως η επιμέλεια μιας έκθεσης είναι έργο ενός ιστορικού τέχνης, που μπορεί να συνεπικουρείται και από άλλους, αλλά τόσο η κεντρική ιδέα όσο και η πραγμάτωσή της του ανήκουν αποκλειστικά. Στην περίπτωση αυτή κάθε μια από τις οκτώ επιμελήτριες, που είναι υπεύθυνη για μια συγκεκριμένη περίοδο της ιστορίας της νεότερης ελληνικής τέχνης και για ορισμένο τμήμα των συλλογών, ανέλαβε να κάνει τις δικές της επιλογές με στοχαστική ελευθερία που δεν συνάδει αναγκαστικά με το κριτήριο των συναδέλφων της.
Έτσι, λοιπόν, στην πραγματικότητα πρόκειται να δούμε όχι μόνο μια ενιαία αλλά μια συναρμογή από εκθέσεις. Οι δυο από αυτές ήταν αναμενόμενο να ξεχωρίζουν, μια και πρόκειται για το δυτικοευρωπαϊκό τμήμα των συλλογών, με υπεύθυνη την επιμελήτρια Έφη Αγαθονίκου, και το τμήμα σχεδίων και χαρακτικών με υπεύθυνη την επιμελήτρια Δρ Μαριλένα Κασιμάτη. Η πρώτη επέλεξε να παρουσιάσει άγνωστα, ενδιαφέροντα, παλαιά και νεότερα έργα δυτικοευρωπαϊκής ζωγραφικής, ενώ η δεύτερη θα μας αποκαλύψει μερικούς σπάνιους θησαυρούς από σχέδια και χαρακτικά των μεγαλύτερων δασκάλων της δυτικής παράδοσης που διαθέτει στις συλλογές της η Εθνική Πινακοθήκη. Ανάμεσά τους θα δούμε σχέδια δυτικοευρωπαϊκών σχολών και διάσημα χαρακτικά θρυλικών καλλιτεχνών, όπως 38 έργα Durer και 15 πολυτιμότατες οξυγραφίες του Rembrandt, μεταξύ άλλων.
Οι επιμελήτριες που ανέλαβαν να επιλέξουν, να νοηματοδοτήσουν και να οργανώσουν σε ομάδες τα έργα τής νεοελληνικής τέχνης που ανήκουν στον τομέα του, στην πραγματικότητα μας προτείνουν ξεχωριστές εκθέσεις σε συμπαράθεση. […]
Η επιμελήτρια Δρ Μαρία Κατσανάκη αναζήτηση από τις συλλογές του 19ου αιώνα χαρακτηριστικά έργα που εμπλουτίζουν τις ενότητες της μόνιμης έκθεσης· η επιμελήτρια Ζίνα Καλούδη επιλέγει έργα που εικονογραφούν την πολύμορφη έκρηξη του μοντερνισμού στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα· η επιμελήτρια Δρ Άννυ Μάλαμα αναζητεί τις μυστικές διαδρομές ενός εσωτερικού βλέμματος στην ανεξερεύνητη ακόμα Γενιά του Τριάντα· η επιμελήτρια Δρ Λίνα Τσίκουτα, υπεύθυνη για την μεταπολεμική και ση σύγχρονη ελληνική τέχνη, διαθέτει το πιο απείθαρχο και συναρπαστικό τμήμα της έκθεσης, καθώς στη χώρα μας πρωτοπορία και γηγενή ρεύματα, παραστατική τέχνη, αφαίρεση, κατασκευές και περιβάλλοντα συνυπάρχουν και μάλιστα όχι πάντα ειρηνικά. Η επιμελήτρια Δρ Τώνια Γιαννουδάκη, υπεύθυνη της γλυπτικής, συμπορεύεται παρακολουθώντας την εξέλιξη της ελληνικής πλαστικής μέσα από έργα που παρέμειναν στις αποθήκες λόγω έλλειψης χώρου. Η επιμελήτρια Άρτεμις Ζερβού, υπεύθυνη για το έργο του Χρήστου Καπράλου που περιήλθε στην Εθνική Πινακοθήκη, φρόντισε για την επιλογή των έργων που εκπροσωπούν τον γλύπτη στην έκθεση. […]
(Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, από το εισαγωγικό κείμενο)
