Σύνταγμα. Ελληνική πολιτεία. Ευρωπαϊκή συμπολιτεία

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, το 1957. Αμέσως μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, το Σεπτέμβριο του 1974, εισάγεται στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του συμμετείχε ενεργά στο φοιτητικό κίνημα και διετέλεσε μέλος του Συλλόγου Φοιτητών Νομικής και των Συμβουλίων της Φοιτητικής Ένωσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και της Εθνικής Φοιτητικής Ένωσης Ελλάδος. Αποφοίτησε από τη Νομική το 1978 και πραγματοποίησε τις μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού ΙΙ. Το 1980 αναγορεύθηκε Διδάκτωρ Νομικής στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπου το 1984 εκλέχθηκε υφηγητής και στη συνέχεια καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου. Παράλληλα άσκησε το λειτούργημα του δικηγόρου στο Συμβούλιο της Επικρατείας και στον Άρειο Πάγο. Διετέλεσε, μεταξύ άλλων μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και μέλος της Επιτροπής Τοπικής Ραδιοφωνίας (ανεξάρτητη αρχή αρμόδια για την εποπτεία των ραδιοφωνικών σταθμών). Ο Ευάγγελος Βενιζέλος έχει πάρει μέρος ως εισηγητής σε πολλά διεθνή συνέδρια, συμπόσια και άλλες συναφείς εκδηλώσεις. Είναι επίτιμος διδάκτορας νομικής του Πανεπιστημίου La Trobe της Μελβούρνης (Βικτώρια, Αυστραλία). Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό βιβλίων και μελετών στο πεδίο του συνταγματικού δικαίου, της πολιτικής θεωρίας, της πολιτιστικής πολιτικής κ.ά. Τα τελευταία χρόνια το συγγραφικό του έργο, παράλληλα με την πολιτική του δραστηριότητα, έχει ως αντικείμενο την αναθεώρηση του Συντάγματος, την προοπτική του Ευρωπαϊκού Συντάγματος, τις σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας, το "ανοιχτό κόμμα" ως μορφή συλλογικού πολιτικού υποκειμένου της μεταβιομηχανικής εποχής, τον "Πολιτισμό των Πολιτισμών" ως απάντηση στη θεωρία της "σύγκρουσης των πολιτισμών", την σχέση "ελληνικότητας" και "δυτικότητας" κ.ά. Τον Οκτώβριο του 1993 εκλέχθηκε βουλευτής της Α' Περιφέρειας Θεσσαλονίκης. Εκλέχθηκε πάλι βουλευτής στις εκλογές του 1996 και στις εκλογές του 2000. Διετέλεσε Υφυπουργός Προεδρίας της Κυβέρνησης και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Υπουργός Τύπου και ΜΜΕ, Υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών, Υπουργός Δικαιοσύνης, Υπουργός Πολιτισμού και Υπουργός Ανάπτυξης (Ενέργειας, Βιομηχανίας, Εμπορίου, Τουρισμού και Τεχνολογίας). Το Νοέμβριο του 2001 έγινε για δεύτερη φορά Υπουργός Πολιτισμού. Ήταν επίσης μέλος του Εκτελεστικού Γραφείου του ΠΑΣΟΚ. Είναι παντρεμένος από το 1980 με τη Βασιλική Μπακατσέλου, με την οποία έχει μία κόρη. Ήταν ο εισηγητής της εκτεταμένης Αναθεώρησης του Ελληνικού Συντάγματος που άρχισε το 1996 και ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2001. Ιδιαίτερα πλούσιο είναι το νομοθετικό του έργο στους τομείς των μέσων ενημέρωσης, της δικαιοσύνης, της ενέργειας, του πολιτισμού κ.λ.π. Με εισήγηση του ψηφίστηκε μεταξύ άλλων ο βασικός νόμος για τα μέσα ενημέρωσης, ο νόμος για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ο νέος νόμος για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς κ.λ.π. Στο πεδίο της πολιτιστικής πολιτικής αξίζει να σημειωθεί η οργάνωση της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας ενόψει της Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας του 2004, με κεντρικό θέμα την αναζήτηση ενός "Πολιτισμού των Πολιτισμών". Με πρωτοβουλία του, μεταξύ άλλων, ιδρύθηκαν πολλοί νέοι πολιτιστικοί θεσμοί ενώ δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στη συνεργασία με διάφορα ξένα πανεπιστήμια για την ανάπτυξη των Ελληνικών σπουδών. Μετά την ήττα του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου 2007 (στις οποίες εξελέγη πρώτος σε σταυρούς στην Περιφέρεια της Α' Θεσσαλονίκης) δήλωσε ότι προτίθεται να διεκδικήσει την αρχηγία του κινήματος. Ωστόσο, στις εσωκομματικές εκλογές της 11ης Νοεμβρίου 2007, δεν κατάφερε να πάρει την αρχηγία, καθώς οι εκλογές ανέδειξαν αρχηγό του ΠΑΣΟΚ και πάλι τον Γιώργο Παπανδρέου. Στις γενικές εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009 επανεξελέγη βουλευτής της Α' Περιφέρειας Θεσσαλονίκης. Στις 7 Οκτωβρίου, μετά τη νίκη του ΠΑΣΟΚ, ορκίστηκε Υπουργός Εθνικής Άμυνας στην κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου. Τον Ιούνιο του 2011 η επικείμενη ψήφιση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής 2012-2015 προκάλεσε έντονες κοινωνικές αντιδράσεις που εκφράστηκαν με μεγάλες πολυήμερες διαδηλώσεις και κυβερνητική κρίση και με παραιτήσεις και ανεξαρτητοποιήσεις βουλευτών. Η κατάσταση οδήγησε στον κυβερνητικό ανασχηματισμό της 17ης Ιουνίου, με τον οποίο ο Ευάγγελος Βενιζέλος ανέλαβε το Υπουργείο Οικονομικών, σε μία κρίσιμη περίοδο της ελληνικής κρίσης χρέους. Παράλληλα ανέλαβε και καθήκοντα αντιπροέδρου της Κυβέρνησης. Στην κυβέρνηση εθνικής συνεργασίας ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΛΑΟΣ υπό τον Λουκά Παπαδήμο, που ακολούθησε την παραίτηση του Γιώργου Παπανδρέου από την πρωθυπουργία, το 2011, διατήρησε τη θέση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης και του Υπουργού Οικονομικών. Στην εθνική συνδιάσκεψη του ΠΑΣΟΚ στις 12 Μαρτίου του 2012 ανακηρύχθηκε ο μοναδικός υποψήφιος πρόεδρος του κόμματος, καθώς ήταν ο μοναδικός ο οποίος κατάφερε να συγκεντρώσει τον απαραίτητο αριθμό υπογραφών βάσει του καταστατικού. Διετέλεσε πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ την περίοδο 2013-2015. Κατά τις Εθνικές Εκλογές του Ιουνίου 2012, υπήρξε συμφωνία μεταξύ του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ και της ΔΗΜΑΡ, για συγκρότηση Κυβέρνησης Συνασπισμού, με πρωθυπουργό τον πρόεδρο της ΝΔ Αντώνη Σαμαρά. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, επέλεξε να μην συμμετέχουν κοινοβουλευτικά στελέχη του κόμματός του σ' αυτή την κυβέρνηση, αλλά πρότεινε "ανεξάρτητες" προσωπικότητες. Μετά την αποχώρηση της ΔΗΜΑΡ, όμως, από τον συνασπισμό, τον Ιούνιο του 2013, ο Ευάγγελος Βενιζέλος με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, προχώρησαν σε ανασχηματισμό της κυβέρνησης, με τον ίδιο να αναλαμβάνει τη θέση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης και του Υπουργού Εξωτερικών.

Ο Γιάννης Π. Καψής, δημοσιογράφος και πολιτικός, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1929, αλλά οι ρίζες του, που φτάνουν στην Αγία Παρασκευή του Τσεσμέ, τον έκαναν να νιώθει από μικρός σαν γέννημα θρέμμα της Μικρασίας. Η αγάπη του αυτή εκδηλώθηκε με το πρώτο του βιβλίο, "Χαμένες πατρίδες", που εκδόθηκε το 1960 και έκτοτε επανεκδόθηκε σε αλλεπάλληλες εκδόσεις, έχοντας πλησιάσει τις 100.000 αντίτυπα. Ακολούθησε αργότερα "H μαύρη βίβλος", μια συγκλονιστική συλλογή των καταθέσεων των θυμάτων της Καταστροφής. Τα μυθιστορήματά του "Όταν οι άγγελοι πέθαιναν στη Σμύρνη" και "Τα σμυρνέικα τραγούδια" δίνουν μια ολοκληρωμένη εικόνα της πιο τραγικής σελίδας της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Ακολουθώντας το επάγγελμα του πατέρα του, μπήκε από την εφηβική ηλικία στη δημοσιογραφία και, ξεκινώντας από βοηθός αστυνομικού ρεπόρτερ, ασχολήθηκε με όλα σχεδόν τα είδη του ρεπορτάζ. Μετά την αποφοίτησή του από το πανεπιστήμιο, δοκίμασε για λίγο τη δικηγορία ως ασκούμενος, αλλά δεν τον τράβηξε. Αφιερώθηκε αποκλειστικά στη δημοσιογραφία, και το 1958 ανέλαβε αρχισυντάκτης του Έθνους μέχρι το 1970, οπότε καταδικάστηκε από το στρατοδικείο της χούντας. Ταυτόχρονα εργαζόταν ως βοηθός ανταποκριτής του Time. Μετά την αποφυλάκισή του εργάστηκε ως β΄ αρχισυντάκτης στο "Βήμα" και στη συνέχεια ως διευθυντής στον "Ταχυδρόμο". Επιστρέφοντας από το Λονδίνο, όπου είχε καταφύγει μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, ανέλαβε διευθυντής της εφημερίδας "Τα Νέα". Τον Απρίλη του 1982 ορκίστηκε υφυπουργός Εξωτερικών και αργότερα υπουργός αναπληρωτής Εξωτερικών, έως τον Ιούλιο του 1989. Έφυγε από τη ζωή στις 13 Νοεμβρίου 2017, σε ηλικία 88 ετών.

Ο Ανδρέας Λοβέρδος γεννήθηκε στην Πάτρα το 1956 αλλά κατάγεται από την Αγία Θέκλη Ληξουρίου από την πλευρά του πατέρα του. Σπούδασε Νομικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου και ολοκλήρωσε την διδακτορική διατριβή του με θέμα: "Τρομοκρατία και πολιτικό έγκλημα. Μελέτη των φαινομένων από την πλευρά του Δικαίου". Το 1973 οργανώθηκε στην αντιδικτατορική Ε.Φ.Ε.Ε. (ΑΝΤΙ - Ε.Φ.Ε.Ε). Αναπληρωτής Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω (με εξειδίκευση σε θέματα Δημοσίου Δικαίου), μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών. Από τις 9 Σεπτεμβρίου 1996 έως τις 9 Δεκεμβρίου 1997 διετέλεσε Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης. Στις εκλογές του 2000 εκλέχθηκε βουλευτής Β’ Αθηνών στην τρίτη θέση του ψηφοδελτίου του κόμματός του. Από τις 23 Ιανουαρίου 2002 έως τις 7 Μαρτίου 2004 διετέλεσε Υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις και την αναπτυξιακή συνεργασία.Στις βουλευτικές εκλογές του 2004 εκλέχθηκε δεύτερος βουλευτής στην περιφέρειά του με το ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ. Στις βουλευτικές εκλογές του 2007, 2009 και του 2012 εκλέχθηκε πρώτος στη Β’Αθηνων. Στις 6 Οκτωβρίου 2009 ο Γ. Παπανδρέου τον συμπεριέλαβε στην κυβέρνησή του διορίζοντάς τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.Το Σεπτέμβριο του 2010 έως και το Μάιο του 2012 ήταν Υπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Έχει δημοσιεύσει αρκετά βιβλία και αρθρογραφεί τακτικά στον Τύπο.

Ο Αντώνης Μανιτάκης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1944, όπου μεγάλωσε και σπούδασε νομικά. Διδάκτωρ νομικής του Ελεύθερου Πανεπιστημίου των Βρυξελλών, εξελέγη, το 1982, καθηγητής στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (διαδεχόμενος τον Αριστόβουλο Μάνεση), όπου δίδαξε, έκτοτε, τα μαθήματα του Συνταγματικού Δικαίου, της Πολιτειολογίας, των Συνταγματικών Ελευθεριών και του Δικαστικού Ελέγχου της Συνταγματικότητας των νόμων, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, ως τη συνταξιοδότησή του, τον Σεπτέμβριο του 2011. Δίδαξε, επίσης, ως επισκέπτης καθηγητής στα Πανεπιστήμια του Μονπελιέ (1987), του Παρισιού Χ (1989), της Ρώμης (1994), της Ναντ (2002) και εργάστηκε ως επισκέπτης ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον στις ΗΠΑ (1998-99). Επίσης, δίδαξε από το 2004 έως το 2010 στα θερινά σεμινάρια της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου των Μονπελιέ, θέματα Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου. Έχει ασκήσει καθήκοντα αναπληρωτή Προέδρου του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (1997-1999) και συμμετέχει ενεργά στις δραστηριότητες του Ευρπωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ. Είναι ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Πολιτών Θεσσαλονίκης για το Περιβάλλον και τον Πολιτισμό, πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και πρόεδρος του Ομίλου Συνταγματολόγων "Αριστόβουλος Μάνεσης". To 2007 τιμήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με το Βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας που απονέμεται στη μνήμη των καθηγητών Ξανθόπουλου και Πνευματικού, υπό την αιγίδα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Στις 17 Μαΐου 2012 διορίστηκε υπηρεσιακός Yπουργός Eσωτερικών στην κυβέρνηση Παναγιώτη Πικραμμένου, που ανέλαβε τη διεξαγωγή των γενικών εκλογών. Τον Ιούνιο του 2012, μετά από πρόταση του κόμματος της Δημοκρατικής Αριστεράς (ΔΗΜΑΡ), συμμετείχε στην κυβέρνηση του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, ως Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Άσκησε τα καθήκοντά του έως την αποχώρηση της Δημοκρατικής Αριστεράς από την τρικομματική κυβέρνηση συνεργασίας, τον Ιούνιο του 2013.

Ο Ιωάννης Μανωλεδάκης (1937-26 Ιουνίου 2011) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Αποφοίτησε από το Αμερικανικό Κολλέγιο "Ανατόλια" το 1955 με τιμητική διάκριση και ήταν αριστούχος πτυχιούχος το 1960 και αριστούχος διδάκτορας (1967) του Δικαίου της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Υφηγητής (1972). Καθηγητής του Ποινικού Δικαίου στο Α.Π.Θ. (από το 1973). Επισκέπτης καθηγητής στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Θράκης (1974-1977). Πρόεδρος του Τμήματος Νομικής Α.Π.Θ. για δύο θητείες (1982-1986). Κοσμήτορας της Σχολής Ν.Ο.Ε. του Α.Π.Θ. και μέλος της Συγκλήτου (1986-1988). Δικηγόρος Θεσσαλονίκης από το 1963 και Επίτιμος δικηγόρος από το 1995. Επιστημονικός διευθυντής του περιοδικού του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης "Αρμενόπουλος" (1974-1988). Ιδρυτής και διευθυντής του περιοδικού ποινικού δικαίου και θεμελιωδών ελευθεριών "Υπεράσπιση" (1991-2000) και συνεργάτης πολλών επιτροπών έκδοσης επιστημονικών περιοδικών. Έγραψε πολλά βιβλία επιστημονικού περιεχομένου και πάνω από 200 μελέτες. Είχει διδάξει Ποινικό δίκαιο, Φιλοσοφία του δικαίου και Εισαγωγή στην Επιστήμη. Τιμήθηκε από το Δήμο Θεσσαλονίκης, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, το Δικηγορικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης, τη Στρατιωτική Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κ.ά. Το 2004 η Σύγκλητος του Α.Π.Θ. του απένειμε ομόφωνα τον τίτλο του Ομότιμου Καθηγητή. Το 2003 εκλέχθηκε Αντεπιστέλλον Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.