Περιγραφή
Αυτό το βιβλίο απευθύνεται κυρίως στον φοιτητή/σπουδαστή και στον φιλίστορα αναγνώστη με ιδιαίτερα ενδιαφέροντα για την ιστορία και τον πολιτισμό του Βυζαντίου, παρουσιάζει δε σε αφηγηματικό ύφος, με επιλεγμένα αποσπάσματα σε νεοελληνική απόδοση από τις πρωτότυπες ιστοριογραφικές και άλλες πηγές, τη γένεση της ανατολικής αυτοκρατορίας κατά τους δύο πρώτους αιώνες της μακραίωνης ιστορίας της. Καλύπτεται η περίοδος από την άνοδο στην εξουσία του τελευταίου ρωμαίου κοσμοκράτορα ηγέτη Διοκλητιανού (με σημαντικό ρόλο στη δημιουργία του Βυζαντίου από τον ισχυρότερο μεταξύ των διαδόχων του τον Κωνσταντίνο Α’ τον Μέγα) έως την άνοδο στον θρόνο της Κωνσταντινούπολης του Ιουστίνου Α’, ο οποίος στην ουσία αποτέλεσε άτυπα την έναρξη, το προανάκρουσμα, της εποχής που χαρακτηρίστηκε ιουστινιάνειος αιώνας και ιουστινιάνεια εποχή, λόγω της μεγάλης προσωπικότητας του ανιψιού του Ιουστίνου Α’, του Ιουστινιανού Α’ του Μεγάλου. – Η πρώτη έκδοση γνώρισε πολλές προσεγγίσεις. ΝΙΚΟΣ Δ. ΚΑΡΟΥΖΟΣ (ραδιοφωνική εκπομπή Σκέψεις και φαινόμενα, Τρίτο Πρόγραμμα, ΕΡΑ, 22.11.1984): Παρακολουθούμε στο βιβλίο τη χρονολογική γραμμή των πρωτότυπων πηγών του θέματος, με έναν ακατάσχετο πλούτο, ένα βιβλίο που συνδυάζει επιστημονική τεκμηρίωση και φυσική ροή στην αφήγηση. ALBERT FAILLER (Revue des etudes byzantines / REB 45, Παρίσι, 1987, σελ. 272): La presentation privilegie les grands evenements politiques, de maniere didactique, offrant aux lecteurs de nombreux extraits d’auteurs anciens traduits en grec moderne. Sans doute les sciences dites auxiliaires sont-elles moins bien representees. ΠΑΥΛΟΣ ΝΙΑΒΗΣ (Βυζαντινός Δόμος 2, Αθήνα, 1988, σελ. 273): Πρόκειται για ένα πολύ αξιόλογο πόνημα, που απευθύνεται ταυτόχρονα σε ειδικούς και μη ειδικούς (φιλίστορες πάντως) αναγνώστες (που) πραγματεύεται θέματα πολιτικού, κοινωνικού, οικονομικού, θρησκευτικού, ακόμη και δογματικού περιεχομένου. Το τελευταίο αυτό σημείο φαίνεται να έχει ιδιαίτερη σημασία, δεδομένου ότι το Βυζάντιο υπήρξε μια θεοκεντρική αυτοκρατορία, τα δε χρόνια της σχηματοποίησής του οριοθετούν και την περίοδο, κατά την οποία, μέσα από το καμίνι των αιρέσεων, τα δόγματα της Εκκλησίας επίσης αποκρυσταλλώνονται και θεμελιώνονται. Η ταυτόχρονη παράθεση ιστορικής αφήγησης και αποσπασμάτων από τις πηγές αποτελεί σίγουρα θετικό για την πληρότητα του έργου στοιχείο.
