Φιλολογικές διαδρομές στην Ελλάδα

Μπάυρον, Τζώρτζ Γκόρντον (1788 - 1824). Ο μεγαλύτερος και ενδοξότερος από τους φιλέλληνες την εποχή του αγώνα της Ελληνικής Επανάστασης, λόρδος Τζωρτζ Μπάυρον (Βύρων, κατά τον εξελληνισμένο τύπο του ονόματός του), γεννήθηκε στο Λονδίνο και πέθανε στο Μεσολόγγι, σε ηλικία 36 μόνο ετών. Είχε αριστοκρατική καταγωγή και ο πατέρα του υπήρξε γιος ναυάρχου. Στη νεαρή του ηλικία άφησε εποχή με την εν γένει άτακτη ζωή, που ζούσε, και τα αρκετά μεγάλα και πολλά ερωτικά του σκάνδαλα. Ορφάνεψε νωρίς από πατέρα, αλλά το έτος 1798 κληρονόμησε τον παππού του, ο οποίος είχε μια σημαντική περιουσία, μαζί δε με αυτή πήρε και τον τίτλο ευγενείας του (του λόρδου). Ήταν λίγο κουτσός από το δεξί του πόδι και σ' αυτό ορισμένοι βιογράφοι του αποδίδουν τα πλέγματά εκείνα, που τον διέπλασαν ως χαρακτήρα ατίθασο, ανυπότακτο και αυθάδη. Όταν, τελειώνοντας το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, κυκλοφόρησε την πρώτη συλλογή ποιημάτων του, με τον τίτλου "Φευγαλέοι στίχοι", πολλοί λίγοι μόνο τον πρόσεξαν. Κατόπιν όμως έβγαλε τα επίσης ποιητικά του έργα "Ποιήματα ποικίλων περιστάσεων" και "Ώρες τεμπελιάς", που έκαναν μια ιδιαίτερα σημαντική αίσθηση. Επειδή δε μερικοί Σκοτσέζοι άσκησαν εναντίον του δεύτερου από τα παραπάνω έργα του μια έντονη κριτική, ο ποιητής αντέδρασε με όμοια οξύτητα, γράφοντας τη σατιρική του πραγματεία "Άγγλοι ραψωδοί και Σκοτσέζοι κριτικοί", η οποία γνώρισε τεράστια εκδοτική επιτυχία (σημείωσε 5 εκδόσεις, μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα). Ύστερα απ' όλα αυτά ο Μπάυρον, αφού δανείστηκε πριν ένα σοβαρό ποσό -γιατί τα δικά του κληρονομημένα χρήματα είχαν σχεδόν εξαντληθεί- άρχισε να ταξιδεύει, πηγαίνοντας κατά σειρά: Στη Λισσαβόνα, το Γιβραλτάρ, τη Μάλτα, την Πρέβεζα, τα Γιάννενα, το Τεπελένι (όπου συναντήθηκε με τον Αλή Πασά), την Πάτρα, το Μεσολόγγι, τους Δελφούς, τη Λιβαδειά, τη Θήβα και την Αθήνα (όπου έφθασε τα Χριστούγεννα του 1809 και φιλοξενήθηκε στο σπίτι της Θεοδώρας Μακρή, για την μικρότερη από τις 3 κόρες της οποίας, την Τερέζα, έγραψε ένα από τα λυρικότερα και ωραιότερα ποιήματά του, με τον τίτλο "Κόρη των Αθηνών"). Εξάλλου κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής του στο Σούνιο, εμπνεύσθηκε το άλλο εξίσου περίφημο ποίημα του "Τα νησιά της Ελλάδας" , που το περιέλαβε μετά στο "Δον Ζουάν". Στο ίδιο δε χρονικό διάστημα της διαμονής του στην Αθήνα -που κράτησε συνολικά 10 βδομάδες- έγραψε και ορισμένους από τους πιο ωραίους στίχους ενός άλλου του αριστουργήματος, του "Τσάϊλντ Χάρολντ". Από εδώ πήγε στη Σμύρνη και την Κωνσταντινούπολη, γυρίζοντας έπειτα από δύο μήνες πάλι στην Αθήνα, όπου αυτή τη φορά, εγκαταστάθηκε στο τότε μοναστήρι των Φραγκισκανών (κοντά στο μνημείο του Λυσικράτη) και έμεινε επί 10 ολόκληρους μήνες, κάνοντας ενδιάμεσα εκδρομές στην Πελοπόννησο και σε διάφορα άλλα μέρη. Κατόπιν έφυγε για την Αγγλία (1811) και φθάνοντας εκεί βρήκε τη μητέρα του στα τελευταία της (μετά από λίγο πέθανε). Τότε ακριβώς έδωσε στη δημοσιότητα τον υπέροχό του "Τσάιλντ Χάρολντ", τον οποίο ακολούθησαν τα ποιήματά του "Γκιαούρ", "Κουρσάρος" και "Νύμφη της Αβύδου". Την ίδια εποχή παντρεύτηκε την Άννα Μίλμπανκ, από την οποία απόκτησε μια κόρη, αλλά, σ' ένα χρόνο, χώρισε μαζί της. Και επειδή το γεγονός αυτό δημιούργησε αρκετά δυσμενή σχόλια στους λεγόμενους "κοσμικούς κύκλους" της Αγγλικής πρωτεύουσας, ο ποιητής έφυγε από αυτή και πήγε, αρχικά μεν στη Γενεύη, ύστερα δε στη Βενετία, όπου έφθασε κατά το έτος 1816 και όπου μόνιμα πλέον εγκαταστάθηκε. Στο μεταξύ ο Μπάυρον βρισκόταν στο μεσουράνημα της ποιητικής ακμής και δόξας του. Τα βιβλία του είχαν σημειώσει εξαιρετική εκδοτική επιτυχία και ο ίδιος ήταν στην πρωτοπορία της πνευματικής επικαιρότητας. Άλλα έργα του είναι ο "Μάνφρεντ", "Η προφητεία του Δάντη", το "Όνειρο", η τραγωδία του "Μαρίνος Φαλλιέρ", το ιστορικό δράμα του "Σαρδανάπαλος", ο "Κάιν", ο "Δον Ζουάν" (του οποίου ήρτωας κατά βάθος, είναι ο ίδιος ο ποιητής), το "Όραμα της κρίσης" κ.α. Μετά το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, ο Μπάυρον ήρθε σε επαφή με ορισμένους από τους παράγοντες της και σιγά-σιγά γεννήθηκε μες στο μυαλό του η ιδέα να έρθει εδώ και να βοηθήσει για τη λευτεριά της πολυαγαπημένης του Ελλάδας. Παράλληλα γράφτηκε ως μέλος της Επιτροπής των Φιλελλήνων του Λονδίνου. Μετά από πολλές σκέψεις, αποφάσισε κάποτε την κάθοδό του στην Ελλάδα με το μπρίκι δε "Ηρακλής", που νοίκιασε, και αφού το φόρτωσε πριν με όπλα, πυρομαχικά και ποικίλα άλλα εφόδια, ξεκίνησε τον Ιούλιο του 1823 από τη Γένοβα της Ιταλίας. Έπειτα από 18 ημέρες ταξιδιού βγήκε στο Αργοστόλι της Κεφαλλονιάς και από εκεί, σε λίγους μήνες, αναχώρησε βάζοντας πλώρη για το Μεσολόγγι, όπου και έφθασε στις 5 Γενάρη του 1824. Παρότι οι γιατροί, που έφερε μαζί του, τον συμβούλευσαν να φύγει από εκεί, λόγω της κακής επίδρασης την οποία το υγρό Μεσολογγίτικο κλίμα είχε στην υγεία του, αυτός σε απάντηση, τους είπε: "Όσο στέκομαι ορθός στα πόδια μου, έχω χρέος να μείνω και να αγωνιστώ πιστά. Αυτή η υπόθεση αξίζει εκατομμύρια ανθρώπους σαν κι εμένα". Το αποτέλεσμα όμως υπήρξε να νικηθεί τελικά από την κλονισμένη υγεία του, τις στερήσεις και τις κακουχίες της διαμονής του. Πέθανε στις 19 Απριλίου 1824, στις 6 το απόγευμα. Ο Διονύσιος Σολωμός, μαθαίνοντας το θλιβερό μαντάτο του θανάτου του, έγραψε την ονομαστή του "Ωδήν εις τον θάνατον του Λόρντ Μπάυρον".

Ο Φρανσουά-Ωγκύστ-Ρενέ, υποκόμης ντε Σατωμπριάν (Francois-Auguste-Rene, vicomte de Chateaubriand, εξελληνισμένη μορφή Σατωβριάνδος), ήταν Γάλλος συγγραφέας, πολιτικός και φιλέλληνας. Θεωρείται ιδρυτής του γαλλικού ρομαντισμού, ένα από τα μεγάλα ονόματα της γαλλικής λογοτεχνίας.

Ο Lawrence Durrell γεννήθηκε στην Ινδία το 1912 από γονείς Βρετανούς. Στην πατρίδα του βρέθηκε μόνο για τις πανεπιστημιακές του σπουδές, τις οποίες γρήγορα εγκατέλειψε για να αρχίσει μια ζωή περιπλανήσεων με επίκεντρο τη λεκάνη της Μεσογείου. Αφού γεύθηκε τη μποέμικη ζωή των καλλιτεχνών στο Παρίσι, εγκαταστάθηκε από το 1934 ως το 1940 στην Ελλάδα, χώρα που γνώρισε κι αγάπησε βαθιά. Στα χρόνια του πολέμου υπηρέτησε στο Κάιρο ενώ αργότερα εργάστηκε στη Ρόδο, στην Κύπρο και στην Αργεντινή. Από το 1957 ως τον θάνατό του, το Νοέμβριο του 1990, έζησε στη νότια Γαλλία όπου αφοσιώθηκε στο γράψιμο. Το έργο του, που ο ίδιος χαρακτηρίζει "σπουδή του έρωτα στη σύγχρονη εποχή", μελετά την ανθρώπινη ψυχή με κλειδιά τον έρωτα, το πάθος και τη ζήλια. Η πλούσια και αισθησιακή γραφή του βρήκε μεγάλη απήχηση στην Ευρώπη και πολύ μικρότερη στην Αγγλία. Από το έργο του που περιλαμβάνει μυθιστορήματα, διηγήματα και ταξιδιωτικές εντυπώσεις ξεχωρίζουν: "Το αλεξανδρινό κουαρτέτο", "Πικρολέμονα", "Το κουιντέτο της Αβινιόν", "Tune", "Nunquam".

Ο Πάτρικ Λη Φέρμορ (1915-2011) γεννήθηκε στο Λονδίνο, με μικτή αγγλική και ιρλανδική καταγωγή (γιος του διάσημου γεωλόγου Sir Lewis Leigh Fermor και της Muriel Aeyleen). Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους ταξιδιωτικούς συγγραφείς της εποχής μας. Σε ηλικία 18 ετών, το 1933, αντί να ακολουθήσει τη στρατιωτική σταδιοδρομία για την οποία τον προόριζαν, περνάει τη Μάγχη και ξεκινάει να διασχίσει την Ευρώπη με τα πόδια, με προορισμό την Κωνσταντινούπολη. Υποκινημένος από την ασίγαστη περιέργειά του για τον κόσμο, θα πραγματοποιήσει αυτό το μυθικό κατόρθωμα, περνώντας από δοκιμασίες και περιπέτειες. Θα φτάσει στην Κωνσταντινούπολη την Πρωτοχρονιά του 1935. Από εκεί θα περάσει στην Ελλάδα, θα μείνει στον Άθω και θα ταξιδέψει στην Ήπειρο, τη Μακεδονία και τη Στερεά Ελλάδα μαθαίνοντας τα ήθη και τη γλώσσα της χώρας που έμελλε να γίνει δεύτερη πατρίδα του. Όταν κηρύχθηκε ο Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος επέστρεψε στην Αγγλία και κατατάχθηκε στην Ιρλανδική Φρουρά και στη συνέχεια, λόγω της γνώσης του των ελληνικών, τοποθετήθηκε ως σύνδεσμος-αξιωματικός στον Ελληνικό Στρατό. Με την κατάρρευση του Αλβανικού μετώπου θα βρεθεί στην Κρήτη. Εκεί, μεταμφιεσμένος σε βοσκό, θα ζήσει δύο χρόνια στα βουνά, οργανώνοντας τον αγώνα των ανταρτών. Θα ηγηθεί της ομάδας που απήγαγε τον γερμανό διοικητή, το στρατηγό Κράιπε. Ο ίδιος δεν έχει ποτέ αναφερθεί στο περιστατικό στα βιβλία του. Η ιστορία της απαγωγής του Κράιπε έγινε γνωστή από το βιβλίο "Ill Met by Moonlight" του Μπιλ Στάνλεϊ Μος, υπαρχηγού της ομάδας του Φέρμορ στο βουνό, και από την κινηματογραφική ταινία που γυρίστηκε αργότερα με τον Ντερκ Μπόγκαρτ να ενσαρκώνει τον Φέρμορ. Τιμήθηκε με το Παράσημο Διακεκριμένων Υπηρεσιών το 1944 και το Παράσημο του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας το 1943 και ανακηρύχθηκε επίτιμος δημότης Ηρακλείου Κρήτης. Tο 1990 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κεντ. Η Ελλάδα όμως τον κέρδισε, περνώντας τον περισσότερο χρόνο του στην Καρδαμύλη της Μάνης, σ' ένα σπίτι που σχεδίασαν μαζί με τη γυναίκα του, την αξέχαστη φωτογράφο Τζόαν Λη Φέρμορ (που πέθανε το 2003), της οποίας οι φωτογραφίες περιλαμβάνονται στα βιβλία του συγγραφέα "Μάνη" (1958) και "Ρούμελη" (1966). Άλλα βιβλία του είναι τα ταξιδιωτικά "Το δέντρο του ταξιδιώτη" (1950), που αφορά τα ταξίδια του στην Καραϊβική, και "Η εποχή της δωρεάς" (1977), που αφορά την πρώτη φάση του ταξιδιού του στην Κωνσταντινούπολη και θεωρείται από πολλούς το αριστούργημά του, καθώς και το μυθιστόρημα "Τα βιολιά του Σεν Ζακ" (1953). Ως αναγνώριση της προσφοράς του στο χώρο των Γραμμάτων του απονεμήθηκε ο τίτλος του Ιππότη από τη βασίλισσα της Αγγλίας. Πέθανε πλήρης ημερών, σε ηλικία 96 ετών, την Παρασκευή 10 Ιουνίου 2011, σε νοσοκομείο της Αγγλίας όπου είχε μεταφερθεί εσπευσμένα από την Καρδαμύλη και την Αθήνα.

Ο Γκυστάβ Φλομπέρ, γιος του χειρουργού Ασίλ Φλομπέρ και της Ζυστίν Φλεριό, γεννήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου του 1821 στη Ρουέν της Νορμανδίας. Η κλίση του προς την λογοτεχνία ήταν έντονη και από τα δεκατέσσερά του χρόνια άρχισε να γράφει αφηγήματα. Η οικογένειά του τον προόριζε για νομικές σπουδές στο Παρίσι, ωστόσο η αποτυχία στις εξετάσεις, οι συχνές κρίσεις επιληψίας και προπάντων η βαθιά του επιθυμία να αφοσιωθεί στη λογοτεχνία, δεν του επέτρεψαν να τις ολοκληρώσει. Έζησε ως επί το πλείστον μακριά από το θόρυβο της πρωτεύουσας, στο Κρουασέ, κοντά στη μητέρα και στην αγαπημένη ανιψιά του, με μικρά διαλείμματα στην ασκητική ζωή που είχε επιλέξει τις τακτικές επισκέψεις στο Παρίσι, για να βλέπει τους φίλους του: τον Γκοτιέ, τον Τουργκιένιεφ, τον Ρενάν, τον Ζολά, τη Γεωργία Σάνδη, τη Λουίζ Κολέ, μεταξύ άλλων, με τους οποίους διατήρησε πολύχρονη αλληλογραφία. Έκανε επίσης ευάριθμα ταξίδια: από το 1849 έως το 1851, μαζί με τον φίλο του Μαξίμ ντυ Καν ταξίδεψαν στη Μέση Ανατολή, ενώ γνωστό είναι και το πέρασμά του από την Ελλάδα. Επιστρέφοντας άρχισε να γράφει τη "Μαντάμ Μποβαρύ", την οποία θα ολοκληρώσει και θα εκδώσει έξι χρόνια αργότερα, το 1857. Μακρόχρονη και κοπιώδης ήταν και η συγγραφή όλων των άλλων έργων του, "Μαντάμ Μποβαρύ", "Πειρασμός του Αγίου Αντωνίου", "Αισθηματική αγωγή", "Απλή καρδιά", "Μπουβάρ και Πεκυσέ" κ.ά. Γενναιόδωρος με τους ομοτέχνούς του, αφοσιωμένος στους ανθρώπους που αγάπησε, θυσίασε τη μικρή περιουσία του για να στηρίξει τους συγγενείς του και πέθανε φτωχός το 1880. Εκτός από την περιπετειώδη σχέση του με τη Λουίζ Κολέ, και κάποιες τρυφερές φιλίες, ο Φλομπέρ φύλαξε πιστά τον ανεκπλήρωτο έρωτα των δεκαέξι χρόνων του για την κυρία Σλεζενζέ, που τον απαθανάτισε στην "Αισθηματική αγωγή".

O Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε γεννήθηκε στη Φραγκφούρτη στις 28 Αυγούστου 1749. Το 1765 πηγαίνει για να σπουδάσει νομικά στη Λειψία, αλλά δείχνει περισσότερο ενδιαφέρον για τη ζωγραφική και συναναστρέφεται καλλιτέχνες. Έπειτα από τρία χρόνια, αιμοπτύσεις τον αναγκάζουν να επιστρέψει στην πατρίδα του. Τα έτη 1770-71 πηγαίνει στο Στρασβούργο, για να ολοκληρώσει τις νομικές του σπουδές. Εκεί αρχίζει να γράφει, κυρίως λυρικά ποιήματα, και πρωτογνωρίζει τον έρωτα, που έμελλε να παίξει πολύ μεγάλο ρόλο στη ζωή του. Το 1773 δημοσιεύει το πρώτο του δράμα: "Γκαιτς φον Μπερλίχινγκεν". Το 1775 είναι έτος ταξιδιών. Επισκέπτεται την Ελβετία και τη Βαϊμάρη, προσκεκλημένος του Δούκα Καρόλου Αυγούστου όπου και διορίζεται σύμβουλος του ηγεμόνα και υπουργός των Οικονομικών. Κατά τη διετία 1786-87 ταξιδεύει στην Ιταλία. Τις εντυπώσεις του τις περιγράφει στο βιβλίο "Ταξίδι στην Ιταλία". Δουλεύει όμως και το πρώτο μέρος του "Φάουστ". Επιστρέφει στη Βαϊμάρη στις 18 Ιουνίου 1788. Απαλλάσεται από τα κυβερνητικά του καθήκοντα και κρατά την ευθύνη μόνο για τα επιστημονικά ιδρύματα και το Θέατρο της Αυλής. Γνωρίζεται με την εικοσιτριάχρονη Κριστιάνε Βούλπιους και την παίρνει στο σπίτι του. Αργότερα, το 1806, θα την παντρευτεί. Το 1789 γεννιέται ο γιος του Αύγουστος, ο μόνος που επέζησε από τους γιους που του χάρισε η Κριστιάνε. Στο μεταξύ κάνει γνωριμίες, μελετά, γράφει, μεταξύ άλλων και το αριστούργημα "Τα χρόνια της μαθητείας του Βίλχελμ Μάιστερ". Το 1809 εκδίδει ένα από τα πιο ονομαστά μυθιστορήματά του, τις "Εκλεκτικές συγγένειες". Το 1816 πεθαίνει η γυναίκα του και το 1830 ο γιος του Αύγουστος, που βρίσκεται στη Ρώμη. Ο Γκαίτε ζει πλέον πασίγνωστος και αναγνωρισμένος στη Βαϊμάρη μέχρι το θάνατό του, στις 22 Μαρτίου 1832.

Ο Χέρμαν Μέλβιλ, που πέρασε κι ο ίδιος πολλά χρόνια της ζωής του σε φαλαινοθηρικά πλοία - και μάλιστα σε μια εποχή που το κυνήγι της φάλαινας ήταν επικίνδυνη δουλειά - γεννήθηκε το 1819 στη Νέα Υόρκη και θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους Αμερικανούς συγγραφείς. Η οικογένειά του ήταν εύπορη κατά τη διάρκεια των παιδικών του χρόνων. Μα ο πατέρας του χρεωκόπησε το 1830 και πέθανε αμέσως μετά αφήνοντας τη γυναίκα του μόνη με οχτώ παιδιά. Ο Χέρμαν σταμάτησε νωρίς το σχολείο κι αναγκάστηκε να πιάσει δουλειά για να βοηθήσει τ' αδέλφια του. Στα καράβια πρωτομπαρκάρισε το 1839. Τα ταξίδια του τον οδήγησαν σε πολλά μέρη του κόσμου. Όταν κυκλοφόρησαν τα πρώτα του βιβλία, γνώρισε αμέσως την επιτυχία. Και το 1847, που παντρεύτηκε, παράτησε τη θάλασσα κι εγκαταστάθηκε στη Μασαχουσέτη, όπου και πέρασε τα ωραιότερα χρόνια της ζωής του. Ο Εμφύλιος Πόλεμος αναστάτωσε και την οικογένεια του Μέλβιλ, που επέστρεψε στη Νέα Υόρκη. Πέθανε το 1891 αφήνοντας μισοτελειωμένα ένα σωρό έργα, τα οποία ανακαλύφθηκαν πολύ αργότερα.

Ο συγγραφέας Henry Miller γεννήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου του 1891 στη Νέα Υόρκη. Ο πατέρας του Heinrich Miller ήταν ράφτης. Η μητέρα του Louise Nieting Miller ποτέ δεν έδειξε ιδιαίτερη στοργή προς το γιο της και συνήθιζε να χτυπάει τα παιδιά της, συμπεριλαμβανομένης και της αδελφής του Miller, η οποία είχε νοητική στέρηση. Στο σχολείο, ο Miller ήταν πολύ καλός μαθητής. Στα 17 του επισκέφτηκε για πρώτη φορά οίκο ανοχής και κόλλησε βλεννόρροια. Ο Miller ήταν από τη φύση του επαναστάτης. Έλεγε "Από τα 5 ως τα 10 ήταν τα σημαντικότερα χρόνια της ζωής μου. Έζησα στους δρόμους και απόκτησα το πνεύμα του τυπικού Αμερικανού γκάνγκστερ". Με τα χρήματα που ο πατέρας του, τού έδωσε για τις σπουδές του στο κολέγιο, ο Miller ταξίδεψε στα Νοτιοδυτικά και στην Αλάσκα. Όταν επέστρεψε, πήγε να εργαστεί στο ραφείο του πατέρα του, αλλά έφυγε αφού προσπάθησε να οργανώσει σε συνδικάτο τους εργάτες. Ανοίγει ένα "speak easy" στο Greenwich Village, αλλά και αυτό αποδείχτηκε αποτυχία. Το 1917 ο Miller παντρεύτηκε την Beatrice Sylvas Wickens, ερασιτέχνη πιανίστρια, και έγινε πατέρας. Επίσης είχε μία σύντομη σχέση με την πεθερά του. Από το 1920 ως το 1924, ο Miller εργάστηκε στη Western Union Telegraph Company. Εγκατέλειψε την οικογένειά του και πήγε να ζήσει με την June Mansfield Smith, χορεύτρια στο Broadway, η οποία ενθάρρυνε τις λογοτεχνικές φιλοδοξίες του. Η σχέση τους ενέπνευσε στον Miller τα πρώτα του αφηγήματα "Moloch" και "Crazy Cock". Το δεύτερο δημοσιεύτηκε μετά τον θάνατό του (1991). Ο Miller δεν ξεκίνησε να γράφει σοβαρά πριν τα σαράντα του, αν και είχε δημοσιεύσει δοκίμια και διηγήματα σ' ένα περιοδικό στο τέλος της δεκαετίας του 1910. Το "Clipped Wings" ("Ψαλιδισμένα φτερά"), που το έγραψε το 1922, απορρίφθηκε από τον εκδοτικό οίκο Macmillan. Η June εργαζόταν περιστασιακά σαν σερβιτόρα, αλλά ο ανέμελος τρόπος ζωής της, που αρχικά είχε γοητεύσει τον Miller, τον έκανε δυστυχισμένο. Το 1930 μετακόμισε στη Γαλλία, όπου σύντομα έμεινε απένταρος. Γνώρισε τον Αυστριακό συγγραφέα Alfred Perles, που πλήρωνε το ενοίκιο και τους λογαριασμούς του και την Anais Nin, που μπήκε στη ζωή του το 1931 και τον στήριξε. Το φθινόπωρο της δεύτερης χρονιάς του στο Παρίσι, έγραψε: "Δεν έχω καθόλου χρήματα, κανένα πόρο, καμία ελπίδα. Είμαι ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στη γη". Τα πρώτα βιβλία του Miller ("Τροπικός του Καρκίνου", 1934, "Μαύρη άνοιξη", 1936, "Τροπικός του Αιγόκερω", 1939), εκδόθηκαν αποκλειστικά από τον εκδοτικό οίκο Obelisk Press, που είχε ιδρύσει ο Jack Kahane, ο οποίος έγραφε ερωτικές νουβέλες με τα ψευδώνυμα Cecil Barr και Basil Carr. Τα βιβλία αυτά απαγορεύτηκαν ως πορνογραφικά στις ΗΠΑ και δεν κυκλοφόρησαν παρά τη δεκαετία του 1960, ύστερα από μακρόχρονες δικαστικές διαμάχες. Όσο ήταν στο Παρίσι, έγραψε για τις μποέμ εμπειρίες του στον "Τροπικό του Καρκίνου" (1934), για το οποίο είπε: "Αυτό δεν είναι ένα βιβλίο, με τη συνήθη έννοια της λέξης. Όχι, αυτό είναι μία παρατεταμένη προσβολή, ένα φτύσιμο στο πρόσωπο της τέχνης, μία κλωτσιά στον πισινό του Θεού, του ανθρώπου, της μοίρας, του χρόνου, της αγάπης, της ομορφιάς... όπου θέλετε. Θα σας τραγουδήσω, ίσως λίγο φάλτσα, αλλά θα τραγουδήσω". Το βιβλίο αμέσως απαγορεύτηκε στις Η.Π.Α. για την αισχρότητά του και το γραφικό ερωτικό του περιεχόμενο. Το 1964, το Ανώτατο Δικαστήριο τελικά αποφάσισε ότι ο "Τροπικός του Καρκίνου" δεν μπορούσε πλέον να απαγορευτεί. Είχε ήδη πουλήσει δύο εκατομμύρια αντίτυπα. Εν τω μεταξύ, η τριγωνική σχέση Miller, June και Nin αποτέλεσε τη βάση για αρκετά από τα ημερολόγια της Nin και για την ταινία "Henry and June" (1990). Όταν ο Άγγλος συγγραφέας George Orwell ταξίδεψε στην Ισπανία ως ανταποκριτής για τον Ισπανικό εμφύλιο, σταμάτησε στο Παρίσι και συνάντησε τον Miller, ο οποίος του είπε ότι ήταν ειρηνιστής. Τα σημαντικότερα έργα του συγγραφέα αυτή την περίοδο περιλαμβάνουν το "Black Spring" ("Μαύρη άνοιξη") (1936), το οποίο βασίστηκε στις παιδικές του εμπειρίες στο Brooklyn, και το "The Colossus of Maroussi" ("Ο κολοσσός του Μαρουσιού") (1941), το οποίο εμπνεύστηκε από ένα ταξίδι του στην Ελλάδα το 1939. Το 1942, μετακόμισε στην Καλιφόρνια, όπου τελικά εγκαταστάθηκε στο Big Sur, στην παραλία. "Είναι η πεποίθησή μου ότι ο άπειρος καλλιτέχνης σπάνια δημιουργεί σε ειδυλλιακά τοπία" έγραφε ο Miller στο "Big Sur and the oranges of Hieronymus Bosch" ("Μπιγκ Σουρ και τα πορτοκάλια του Ιερώνυμου Μπος") (1957). "Αν εγκατασταθεί εδώ μία αποικία τέχνης, θα καταλήξει όπως και όλες οι άλλες. Οι καλλιτέχνες ποτέ δεν δημιουργούν σε αποικίες. Τα μυρμήγκια ναι. Αυτό που χρειάζεται ο εκκολαπτόμενος καλλιτέχνης είναι το προνόμιο του να παλέψει με τα προβλήματά του μόνος του - και που και που ένα κομμάτι κόκκινο κρέας". Το 1944 ο Miller παντρεύτηκε την Janina Martha Lepska, μια νεαρή φοιτήτρια φιλοσοφίας, που ήταν πάνω από 30 χρόνια νεότερή του. Ο γάμος τους διαλύθηκε επτά χρόνια αργότερα, αλλά ο Miller σύντομα βρήκε καινούρια σύντροφο, την Eve McClure, μία καλλιτέχνιδα, την οποία παντρεύτηκε το 1953. Ο Henry Miller πέθανε στο Pacific Palisades στις 7 Ιουνίου του 1980.

Ο Ζεράρ ντε Νερβάλ γεννήθηκε στο Παρίσι το 1808. Το 1822 ξεκίνησε τις σπουδές του στο College Charlemagne και σε ηλικία 20 ετών δημοσίευσε μία μετάφραση του "Φάουστ", που όχι μόνο απέσπασε τα εγκωμιαστικά σχόλια του Γκαίτε, αλλά και τον ανέδειξε στα γαλλικά γράμματα. Έως το 1843, οπότε και ξεκίνησε το ταξίδι του στην Ανατολή, ο Νερβάλ εξέδωσε αρκετά ποιήματα και θεατρικά έργα, ενώ αρθρογραφούσε συστηματικά σε περιοδικά και εφημερίδες της εποχής. Έθεσε τέλος στη ζωή του το 1855, έπειτα από δεκαπενταετή μάχη με την παράνοια.

Ο Φραγκίσκος Πουκεβίλ ήταν Γάλλος διπλωμάτης, γιατρός, ιστορικός και φιλέλληνας. Το 1798 σε ταξίδι του στην Ιταλία με ένα ιταλικό πολεμικό αιχμαλωτίστηκε μαζί με τους άλλους συνταξιδιώτες του από ένα Τριπολίτη κουρσάρο. Αυτός αντί να τους οδηγήσει σε σκλαβοπάζαρο τους αποβίβασε στο Ναυαρίνο. Εκεί οδηγήθηκαν στην Τρίπολη σαν αιχμάλωτοι πολέμου και με διαταγή του Μουσταφά Πασά κλείστηκαν σε φρούριο. Ο Πουκεβίλ κρατήθηκε εκεί επτά μήνες και μετά μεταφέρθηκε στο Ανάπλι και στη συνέχεια στην Κωνσταντινούπολη από όπου ελευθερώθηκε το 1801. Ωθούμενος από τη μεγάλη του συμπάθεια στην Ελλάδα και στους Έλληνες κατέγραψε τις εμπειρίες, εντυπώσεις και παρατηρήσεις του από την παραμονή του στην προεπαναστατική Ελλάδα σε μια σειρά από έργα αφιερωμένα σ' αυτή. Τα έργα αυτά εκδόθηκαν στην Ευρώπη, γνώρισαν μεγάλη κυκλοφορία και τόνωσαν τα φιλελληνικά αισθήματα των Ευρωπαίων. Στα βιβλία του ο Πουκεβίλ περιγράφει ιστορικά στοιχεία, ήθη και έθιμα των Ελλήνων, τις συνθήκες ζωής τους και την καταπίεση και τα δεινά τους από τους Τούρκους.

Ο Σάμιουελ Λόνγκχορν Κλέμενς, που έγινε γνωστός σ' όλο τον κόσμο ως Μαρκ Τουέιν, γεννήθηκε το 1835 και μεγάλωσε στο παραποτάμιο λιμάνι Χάνιμπαλ, στο Μιζούρι. Σε ηλικία δώδεκα χρόνων εγκατέλειψε το σχολείο ψάχνοντας για δουλειά. Εργάστηκε ως καπετάνιος σε ατμόπλοιο, τυπογράφος, στρατιώτης, χρυσοθήρας, εργάτης ορυχείων και ανταποκριτής στις Δυτικές Πολιτείες. Οι εμπειρίες του τον πλούτισαν με μια βαθιά γνώση των ανθρώπων, καθώς και με την ικανότητα να χειρίζεται τις διαλέκτους τους και να κατανοεί τα έθιμά τους. Με το βιβλίο του "Ο περίφημος βάτραχος της Καλαβέρας" (1865) κέρδισε το ενδιαφέρον των συμπολιτών του και με το "Οι Αφελείς Ταξιδεύουν" ενίσχυσε τη φήμη του. Αλλά μόνο με το μυθιστόρημά του "Η Ζωή στο Μισισιπή" που έγραψε το 1883, και με τις "Περιπέτειες του Χάκλμπερι Φιν" το 1884, αναγνωρίστηκε ως ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της Αμερικής. Προς το τέλος της ζωής του, κυνηγημένος από προσωπικές δυσκολίες και οικονομικά προβλήματα, ο Τουέιν έχασε την αισιοδοξία του, με αποτέλεσμα μόνο οι ιστορίες "Ο άνθρωπος που διέφθειρε τον Χάντλμπουργκ" και "Ο μυστηριώδης ξένος" (που εκδόθηκε μετά το θάνατό του, το 1916) να είναι αντάξιες του μεγάλου ταλέντου του.