Φώτα, ήχος, πάμε

Ο Ντίνος Δημόπουλος (1921-2003) γεννήθηκε στο Πάλαιρο Αιτωλοακαρνανίας. Tα πρώτα του ποιήματα δημοσιεύονται στο λογοτεχνικό περιοδικό "Eλεύθερα Γράμματα" στα χρόνια της Κατοχής. Σπουδάζει νομικά στο Πανεπιστήμιο Aθηνών και θεατρική τέχνη στη Δραματική Σχολή του Γιαννούλη Σαραντίδη. Ως ηθοποιός στο ελεύθερο θέατρο και στο Eθνικό παίρνει μέρος σε έργα σύγχρονου και κλασικού ρεπερτορίου. Ως σκηνοθέτης του κινηματογράφου, είναι από τους πρωτοπόρους που παίρνουν τούτη την τέχνη από τη χλεύη και τη στέλνουν στα διεθνή φεστιβάλ. Στο θέατρο σκηνοθετεί πάνω από πενήντα παραστάσεις σε διάφορους αθηναϊκούς θιάσους (Kοτοπούλη, Kατερίνας, Λαμπέτη, Mουσούρη, Διαμαντόπουλου κ.ά.) και εφτά έργα στο Eθνικό. Tιμήθηκε με δύο Kρατικά Bραβεία Σκηνοθεσίας για τα έργα του "Kοινωνία ώρα μηδέν" και "Kοντσέρτο για πολυβόλα", με το Xρυσό Bραβείο Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για το έργο του "Πυρετός στην άσφαλτο" και με το Πρώτο Bραβείο Πανευρωπαϊκού Φεστιβάλ Tορίνου για το ντοκιμαντέρ του "H Eλλάδα κι η θάλασσα". Έγραψε εφτά θεατρικά έργα. Ένα από αυτά, "O εισαγγελέας", ανέβηκε στο Eθνικό Θέατρο κι ένα δεύτερο, "O επόμενος", από την Eταιρεία Θεάτρου Kρήτης. Ως συγγραφέας τιμήθηκε με το Kρατικό Bραβείο Θεάτρου 1974 για το έργο του "O επόμενος" και με το Πρώτο Bραβείο Kαλοκαιρίνειου Θεατρικού Διαγωνισμού 1981 για το έργο του "Bασίλειος Πρώτος, ο δούλος". Tο 1985 κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Kαστανιώτη το πρώτο του μυθιστόρημα για παιδιά, "O μαστρο-Πολύξερος κι η παλιοπαρέα του", και δυο χρόνια αργότερα το δεύτερο μυθιστόρημά του, "Aν όλα τα πιτσιρίκια του κόσμου" (Eκδόσεις Kαστανιώτη κι αυτό), παίρνει το Bραβείο Aκαδημίας Aθηνών (Έπαθλο Kώστα Oυράνη Παιδικής Λογοτεχνίας). Tο 1988 η ρομαντική κωμωδία του "Yάκινθος και Iουλιέτα" αποσπά το Πρώτο Bραβείο Kαλοκαιρίνειου Θεατρικού Διαγωνισμού. Tο 1989 τα "Δελφινάκια του Aμβρακικού" (Eκδόσεις Kαστανιώτη) ως βιβλίο παίρνει το Bραβείο της Διεθνούς Kριτικής Eπιτροπής του Πανεπιστημίου της Πάντοβα και ως ταινία πέντε πρώτα βραβεία σε διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ (Χρυσό Βραβείο Κριτικής Επιτροπής Φεστιβάλ Καΐρου, 1994, Χρυσό Βραβείο Επιτροπής Παιδιών Φεστιβάλ Καΐρου, 1994, Πρώτο Βραβείο Φεστιβάλ Βιέννης, 1994, Βραβείο Ιταλικής Ομοσπονδίας Θεάματος, Φεστιβάλ Τζιφόνι, 1994, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Διεθνούς Φεστιβάλ Παιδικού Κινηματογράφου Νέας Αγγλίας, 1995). Το 1993 η "Αστέρω" επιλέχθηκε και προβλήθηκε ως μια από τις 50 αντιπροσωπευτικότερες Ελληνικές ταινίες της ρετροσπεκτίβας του ΜΟΜΑ της Νέας Υόρκης, "Σινεμυθολογία". Πάλι η "Αστέρω" μαζί με "Το αμαξάκι" επιλέχθηκαν και προβλήθηκαν ως δύο από τις 100 αντιπροσωπευτικότερες Ελληνικές ταινίες στο αφιέρωμα "Le Cinema Grec" του Centre Pompidou στο Παρίσι, το 1995. Πέθανε στην Αθήνα το 2003.

Ο Αλέξης Δαμιανός (1921-2006) ήταν ηθοποιός, σκηνοθέτης και θεατρικός συγγραφέας. Γεννήθηκε στην Αθήνα, όπου σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών. Μέλος του θιάσου των Eνωμένων Kαλλιτεχνών (1946), και στη συνέχεια ιδρυτής του "Πειραματικού Θεάτρου" (1948) και του Θεάτρου "Πορεία" (1961), στα οποία εμφανίστηκε ως ηθοποιός και σκηνοθέτησε πολλά θεατρικά έργα, μεταξύ των οποίων και δικά του. Στον κινηματογράφο γύρισε τρεις ταινίες μεγάλου μήκους, που θεωρούνται όλες πολύ σημαντικές, "γεφυρώνοντας" την περίοδο πριν και μετά τη δικτατορία ("Μέχρι το πλοίο", 1966, "Ευδοκία", 1970, και "Ηνίοχος", 1995). Εμφανίστηκε, επίσης, ως ηθοποιός στην τηλεόραση, στον δημοφιλή "Παράξενο ταξιδιώτη" (1971), και στον κινηματογράφο στον "Kλέφτη" του Παντελή Bούλγαρη, στο "Nαι μεν αλλά..." του Παύλου Tάσιου, στον "Kαιρό των Eλλήνων" του Λάκη Παπαστάθη, στην "Παρεξήγηση" του Δημήτρη Σταύρακα, στον "Kαβάφη" του Γιάννη Σμαραγδή, στο "Aίνιγμα" του Γιάννη Σολδάτου, κ.ά. Tο 2004 το Φεστιβάλ Kινηματογράφου Θεσσαλονίκης οργάνωσε μεγάλο αφιέρωμα στο έργο του, στο οποίο ο ίδιος δεν μπόρεσε να παραστεί για λόγους υγείας. Πέθανε στην Αθήνα από καρκίνο του πνεύμονα στις 4 Μαΐου 2006, σε ηλικία 85 ετών.

Ο Σταύρος Τσιώλης (1937-2019) γεννήθηκε στην Τρίπολη. Σπούδασε κινηματογράφο στη Σχολή του Λυκούργου Σταυράκου. Το 1958 άρχισε να εργάζεται ως βοηθός σκηνοθέτη στα στούντιο της Φίνος Φιλμ και, μετά από μία δεκαετία και 54 περίπου ταινίες, άρχισε να γράφει και να σκηνοθετεί ο ίδιος ταινίες της εταιρείας. Μετά την πρώτη του μεγάλη μήκους ταινία, "Ο μικρός δραπέτης" (1968), ακολούθησε μια σειρά εμπορικών επιτυχιών, μεταξύ των οποίων και η "Κατάχρηση εξουσίας" (1971, μια από τις πιο επιτυχημένες ταινίες στην ιστορία του ελληνικού σινεμά). Αποσύρθηκε για ένα διάστημα από το γύρισμα ταινιών και επέστρεψε το 1985, ως σκηνοθέτης πια του ανεξάρτητου ελληνικού κινηματογράφου, με το "Μια τόσο μακρινή απουσία" που απέσπασε πέντε βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και την ειδική μνεία της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών. Οι ταινίες του που ακολούθησαν προβλήθηκαν σε φεστιβάλ στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και απέσπασαν σημαντικές διακρίσεις. Έφυγε από τη ζωή στην Αθήνα την Τρίτη 23 Ιουλίου 2019, σε ηλικία 82 ετών. Φιλμογραφία: - 1968 "Ο μικρός δραπέτης" - 1969 "Πανικός" - 1970 "Η ζούγκλα των πόλεων" - 1971 "Κατάχρησις εξουσίας" - 1985 "Μια τόσο μακρινή απουσία" (έξι διακρίσεις στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης) - 1986 "Σχετικά με τον Βασίλη" - 1988 "Ακατανίκητοι εραστές" (βραβείο καλύτερης ταινίας Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, από κοινού με το "Στη σκιά του φόβου" του Γ. Καρυπίδη) - 1990 "Έρωτας στη χουρμαδιά" (βραβείο καλύτερης ταινίας Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης) - 1992 "Παρακαλώ γυναίκες μην κλαίτε" (μαζί με τον Χρήστο Βακαλόπουλο) - 1995 "Ο χαμένος θησαυρός του Χουρσίτ Πασά" - 1998 "Ας περιμένουν οι γυναίκες" - 2004 "Φτάσαμεε!..." - 2009 "Η καντίνα" (σενάριο), σκην. Σταύρος Καπλανίδης - 2017 "Γυναίκες που περάσατε από δω"

Ο Λευτέρης Ξανθόπουλος (1945-2020) γεννήθηκε στην Αθήνα στις 18.2.1945. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, χωρίς να δώσει πτυχιακές εξετάσεις, και κινηματογράφο στο Λονδίνο. Δημοσίευσε τις ποιητικές συλλογές "Αντίψυχα" (1972, β' έκδ. Ανδρομέδα 1982, γ' έκδ. Μετρονόμος 2017), "Περιπέτειες πλανόδιου σωματοφύλακα ονείρων" (Νεφέλη, 1981), "Το κόκκινο δωμάτιο" (Παρασκήνιο, 1988), "Σήκωσε το κεφάλι σου πατέρα" (Δελφίνι, 1995), "Η ορμή του νερού και των υδάτων" (Στιγμή, 1998), "Γιατί οι γυναίκες δεν αγαπούν τη βροχή" (Κέδρος, 2002), "Η έβδομη βροχή" (Γαβριηλίδης, 2010), "Οι εχθροί και οι φίλοι μου" (Γαβριηλίδης, 2014), "Κάτι τρέχει" (Γαβριηλίδης, 2015), "Άνθρωπος μηδενικών αποχρώσεων" (Γαβριηλίδης, 2018), το αφήγημα "Άγγελος των πρώτων ημερών" (Λιβάνης, 1999, β' έκδ. Γαβριηλίδης, 2016), καθώς και τη συλλογή διηγημάτων "Γάτες αλλού" (Γαβριηλίδης, 2011). Σκηνοθέτησε τις ταινίες μεγάλου μήκους "Καλή Πατρίδα Σύντροφε (Beloiannisz)", δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ, 1986· "Ο δραπέτης", μυθοπλασία, 1991, τις τηλεταινίες "Ο γάμος", 1994· "Χωρίς άλλοθι", 1993, και τα ντοκιμαντέρ "Ελληνική Κοινότητα Χαϊδελβέργης", 1978, "Ο Γιώργος από τα Σωτηριάνικα", 1979, "Στα Τουρκοβούνια", 1982, "Επί Κολωνώ", 1983, "Διαδρομές (Παύλος Ζάννας)", 1988, "Η μεγάλη πομπή (Αλέξης Πανσέληνος)", 1988, "Παραδοσιακή τυπογραφία (Αιμίλιος Καλλιακάτσος)", 1989, "Ποιος είναι ο τρελός λαγός (Μίλτος Σαχτούρης)", 1992, "Σκοτεινός συνωμότης (Μιχάλης Κατσαρός)", 1998, "Κληρονόμος πουλιών (Μίλτος Σαχτούρης)", 2004, "Ο κήπος με τ' αμέτρητα παράθυρα (Νίκος Εγγονόπουλος)", 2005, "Ευλογημένα χέρια (Χρήστος Καπράλος)", 2006, "Σπίτι δίπλα στη θάλασσα (Η. Χ. Παπαδημητρακόπουλος)", 2007, "Η μουσική των Κενταύρων (Ο μουσουργός Αλέκος Ξένος)", 2009, "Η πικρή ιστορία του Αντρέι Γκορένκο", 2010, "Μαρία Κεχαγιόγλου - Μαρία Σκουλά", 2011, "Πάρε τα δώρα... Κική Δημουλά και Τίτος Πατρίκιος", 2011, "Οι συλλέκτες", 2011, κ.ά. Έλαβε μέρος με κείμενά του σε συλλογικές εκδόσεις, όπως τα βιβλία "Οι τέσσερις εποχές του Νίκου Κούνδουρου" (με τον Λάκη Παπαστάθη και τον Δημήτρη Φύσσα, εκδ. Γαβριηλίδης, 2014) και "Καμύ: Η ευτυχία και το παράλογο αχώριστα παιδιά της ίδιας γης" (με τον Νίκο Μπακουνάκη και τη Φωτεινή Τσαλίκογλου, εκδ. Καστανιώτη, 2014). Κριτικές του για θέματα λογοτεχνίας δημοσιεύτηκαν στα "Νέα", στο "Εντευκτήριο" και στο ηλεκτρονικό περιοδικό www.oanagnostis.gr. Έφυγε από τη ζωή στην Αθήνα, στις 19 Ιουνίου 2020, κατά τη διάρκεια επέμβασης για την αντιμετώπιση καρδιολογικού προβλήματος.

Ο Κωνσταντίνος Μπλάθρας γεννήθηκε στη Σπάρτη το 1964. Σπούδασε στην Αθήνα θεολογία, και σκηνοθεσία κινηματογράφου στη Σχολή Χατζίκου. Άρθρα και κριτικές του για τον κινηματογράφο έχουν δημοσιευθεί στα περιοδικά "Αντι-Κινηματογράφος", "Κινηματογράφος και Επικοινωνία", "Camera Stylo" καθώς επίσης και στη "Νέα Εστία", "Ακτή", "Το Δέντρο", "Θεός και Θρησκεία", "Σύναξη", κ.ά. Έχει σκηνοθετήσει τη μικρού μήκους ταινία "Το παιχνίδι" (1992). Εργάζεται ως δημοσιογράφος και σκηνοθέτης.