Περιγραφή
Το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελεί μέρος της συνεισφοράς του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και του Εργαστηρίου Αγροτικού Χώρου (ΕΑΧ) σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα με τίτλο HNV Link «Καινοτομία για την Γεωργία υψηλής αξίας για τη φύση» No Agreement 696391. Στο πλαίσιο του προγράμματος έγινε μια προσπάθεια διερεύνησης της εξέλιξης ενός ορεινού γεωργικού συστήματος. Αυτό το σύστημα παράλληλα με την παραγωγή τροφίμων, συμβάλλει στην ενίσχυση της βιοποικιλότητας, στην προστασία των εδαφών από τη διάβρωση και στην παραμονή του πληθυσμού στην περιοχή, δηλαδή στην διατήρηση ενός αγροοικοσυστήματος, που παρέχει πολλαπλές υπηρεσίες σε τόπους Υψηλής Φυσικής Αξίας. Το ίδιο σύστημα εστιάζει σε καινοτομίες βιώσιμες τόσο για τη φύση, όσο και για τον άνθρωπο. Οι καινοτομίες αυτές, μέσω της χρήσης νέων τεχνολογιών γεωπληροφορικής, υποστηρίζουν σύγχρονα γεωργικά και κτηνοτροφικά παραγωγικά συστήματα, ενώ ταυτόχρονα βελτιώνουν την «κοινωνικο-οικονομική βιωσιμότητα» και την «περιβαλλοντική αποτελεσματικότητά» τους. Στη διάγνωση αυτή δίνεται η ευκαιρία να διαπιστώσουμε τις μεταβολές στην ισχύ αλλά και τις σχέσεις μεταξύ των δυνάμεων που επιδρούν σε ένα αγροοικοσύστημα και το διαμορφώνουν. Η όλη προσέγγιση ενσωματώνει την έννοια του τόπου (εδαφική περιοχή). Ως τόπος νοείται το σύνολο των χαρακτηριστικών που συγκεντρώνει ένα μέρος, όχι μόνο το έδαφός του δηλαδή, αλλά και η έννοια της κληρονομιάς και της κοινής καταγωγής, η διατήρηση δεσμών συναισθηματικών, οικογενειακών ή/και οικονομικών, οι οποίες διευρύνουν τον κύκλο των δρώντων που διεκδικούν λόγο στην αναπτυξιακή διαδικασία του τόπου τους. Στους πόρους αυτών των τόπων ενσωματώνονται και τα άτομα της διασποράς ενίοτε διαχειριστές εκμεταλλεύσεων, αλλά πάντα ιδιοκτήτες γης και ο ρόλος τους στις αποφάσεις για την βιώσιμη αξιοποίηση των Υψηλής Φυσικής Αξίας περιοχών. Επιπλέον, παρουσιάζεται η ολοένα αυξανόμενη επιρροή των μέτρων πολιτικής που εμπλέκονται στην εξέλιξη του αγροοικοσυστήματος και του αγροτικού χώρου ή όπως προσφυώς αναφέρεται στο ελληνικό πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης, στην «ύπαιθρο». Το περιεχόμενο του βιβλίου αναδεικνύει τη σημασία που έχει η τοπική μορφή συντονισμού των εμπλεκόμενων δρώντων για την κάλυψη της διαχείρισης των κοινών και την υποστήριξη καινοτομικών πρωτοβουλιών σε ένα σύστημα λήψης αποφάσεων.
Η συνεισφορά του ΕΑΧ στο έργο αυτό αφορά κυρίως την πρόταση για την εφαρμογή μιας πολυδιάστατης μεθοδολογίας εδαφικής διάγνωσης στην εκτεταμένη ορεινή περιοχή της Θεσσαλικής Πίνδου. Της παρουσίασης της πρότασης αυτής προηγείται η συνοπτική αναφορά στους στόχους του HNV-Link και στο έργο του ΕΑΧ.
