Ο Νέστωρ Ε. Κουράκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1947. Έγγαμος με την αρχιτέκτονα-μηχανικό Ευρυδίκη Κουράκη. Έχουν τρία παιδιά.
Σπουδές: Πτυχίο (με άριστα) Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1971), Πτυχίο Τμήματος Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1973), Διδακτορικό Δίπλωμα (με άριστα) στο Ποινικό Δίκαιο (Πανεπιστήμιο Φράιμπουργκ Γερμανίας 1977), Δίπλωμα Ανωτέρων Σπουδών (DEA) Εγκληματολογίας Πανεπιστημίου Παρισίων ΙΙ (1977), Δίπλωμα Ινστιτούτου Εγκληματολογίας Παρισίων (1979) (με υποτροφίες, αντίστοιχα, της Γερμανικής Υπηρεσίας Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών D.A.A.D. και της Γαλλικής Κυβέρνησης).
Υπηρετεί στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από το 1981. Το 1984 έγινε ομόφωνα Υφηγητής Εγκληματολογίας και Σωφρονιστικής και από το 1993 είναι Καθηγητής α΄ βαθμίδας στον Τομέα Ποινικών Επιστημών της Νομικής Σχολής Αθηνών. Πέρα από τα καθαρώς εγκληματολογικά μαθήματα, διδάσκει επίσης από ετών δίκαιο οικονομικής εγκληματικότητας, αντεγκληματική πολιτική και έμφυλη εγκληματικότητα, θέτοντας με τη διδασκαλία του αυτή και τα συναφή δημοσιεύματά του τα θεμέλια για την ανάπτυξη των τριών αυτών κλάδων και στη χώρα μας. Δικηγόρος Αθηνών από το 1973. Υπήρξε επιστημονικός συνεργάτης στη Διακομματική Επιτροπή της Βουλής για το Σωφρονιστικό Σύστημα (1994), και Πρόεδρος της Επιτροπής που εξασφάλισε τα αναγκαία κονδύλια και προχώρησε στην ανέγερση υπερσύγχρονης εκτυπωτικής και βιβλιοδετικής μονάδας στη Φυλακή Κορυδαλλού (1992-1993). Είναι μέλος από ετών του Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Εγκληματολογίας. Έχει επίσης διατελέσει μέλος Δ.Σ. του Κεντρικού Επιστημονικού Συμβουλίου Φυλακών, της Ελληνικής Εταιρείας Ποινικού Δικαίου, του Οργανισμού κατά των Ναρκωτικών (Ο.ΚΑ.ΝΑ.), της Ένωσης Σφακιανών και του Συλλόγου Αποφοίτων του Κολλεγίου Αθηνών. Είναι, ακόμη, μέλος πολλών ελληνικών και ξένων επιστημονικών συλλόγων και εταιρειών, όπως της Εταιρείας Δικαστικών Μελετών. Έχει διατελέσει επιστημονικός υπεύθυνος της έρευνας για τη «βία στα ελληνικά γήπεδα» (1986-1988), της οποίας τα πορίσματα παρουσιάσθηκαν σε έκθεση με τον τίτλο «Report on the incidence and violence at Greek sports stadiums» προς την 13η άτυπη διάσκεψη των Υπουργών Αθλητισμού των χωρών-μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης. Έχει επίσης οργανώσει και διευθύνει επιστημονικές έρευνες για τις φυλακές ανηλίκων (1993-1994), για τις γυναικείες φυλακές (1994-1996), καθώς και μία επαναληπτική έρευνα (follow-up) για πρώην ανηλίκους κρατουμένους (1999-2002), ήδη, δε ολοκληρώθηκαν υπό την επιστημονική του ευθύνη μία έρευνα για τις συμμορίες ανηλίκων στην Ελλάδα (2002-2004) και μία για το πρόβλημα της ευθανασίας (2005-2007). Συμμετέσχε, ως εκπρόσωπος της Ελλάδος, σε συνδιασκέψεις του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα εγκληματολογίας, φυλακών, διαφθοράς, παραβατικών ανηλίκων και αντεγκληματικής πολιτικής. Επίσης έχει λάβει μέρος ως εθνικός εισηγητής σε συνέδρια της Διεθνούς Εταιρείας Ποινικού Δικαίου και του Διεθνούς Συνεδρίου Συγκριτικού Δικαίου. Διετέλεσε μέλος των Επιτροπών που κατήρτισαν τον ισχύοντα Σωφρονιστικό Κώδικα (ν. 2776/1999), τον αναθεωρημένο νόμο περί Ναρκωτικών (ν. 2161/1993), τον αναθεωρημένο Αθλητικό Νόμο (ν. 3057/2002), καθώς και τον Νόμο για την Αναθεώρηση του Δικαίου των Ανηλίκων (ν. 3189/2003). Εξελέγη Επισκέπτης Καθηγητής (Visiting Fellow) στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου εργάσθηκε ερευνητικά και συνδιοργάνωσε σεμινάριο αντεγκληματικής πολιτικής μαζί με τον εκεί Καθηγητή Roger Hood, ενώ έχει προσκληθεί κατ’ επανάληψη από το Πανεπιστήμιο Κύπρου για διαλέξεις και συμμετοχή σε συνέδρια. Μέλος της Επιτροπής Έκδοσης του νομικού περιοδικού «Ποινικός Λόγος» (από το 2001) και του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (από το 2004). Επίσης είναι συνδιευθυντής της δίγλωσσης επιστ. σειράς «Μελέτες Ευρωπαϊκής Νομικής Επιστήμης/ Εuropean Studies in Law» (εκδ. Α.Ν. Σάκκουλα, από το 1999) και Διευθυντής του Εργαστηρίου Ποινικών και Εγκληματολογικών Ερευνών της Νομικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών (από το 2001). Έχει τιμηθεί από την Ακαδημία Αθηνών με το βραβείο «Άγιδος Ταμπακοπούλου» (1974) για την εργασία του «Περί Καταχρήσεως Δικαιώματος» και από την Ένωση Ελλήνων Ποινικολόγων με το βραβείο «Κ. Τσιριμώκου» (1985) για τη συμβολή του «στην προσπάθεια για την εξύψωση του ποινικού Βήματος».
