Εν Θεσσαλονίκη: 13 σύγχρονοι πεζογράφοι

Νίκος Μπακόλας (1927-1999). Ο Νίκος Μπακόλας γεννήθηκε και έζησε στη Θεσσαλονίκη, γιος του Χριστόφορου Μπακόλα και της συζύγου του Δέσποινας. Σπούδασε στο μαθηματικό τμήμα της Φυσικομαθηματικής Σχολής Θεσσαλονίκης (αποφοίτησε το 1956) και υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στην αεροπορία (1947-1950). Από τα φοιτητικά του χρόνια στράφηκε στη δημοσιογραφία με πρώτη εμφάνιση στην εφημερίδα "Νέα Αλήθεια" το 1951. Η δημοσιογραφία αποτέλεσε τη βασική επαγγελματική του δραστηριότητα. Συνεργάστηκε με τις περισσότερες εφημερίδες της συμπρωτεύουσας ("Ελεύθερος Κήρυξ", "Μακεδονία", "Ελεύθερος λόγος", "Θεσσαλονίκη", "Νέα Αλήθεια", "Ελληνικός Βορράς", "Δράσις"), όπου δημοσίευσε μεταφράσεις, άρθρα και φιλολογικά δοκίμια και υπήρξε κατά καιρούς υπεύθυνος σύνταξης και αρχισυντάκτης. Διετέλεσε επίσης προϊστάμενος του τμήματος τύπου της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (1959-1967) - και υπ’ αυτή την ιδιότητα άτυπος γραμματέας του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης κατά την περίοδο 1960-1965 -, πρόεδρος της καλλιτεχνικής επιτροπής, εισηγητής δραματολογίου και καλλιτεχνικός διευθυντής του Κ.Θ.Β.Ε. Από τη δημοσιογραφία συνταξιοδοτήθηκε το 1986. Στα γράμματα πρωτοεμφανίστηκε το 1952 με το έργο "Παραλλαγή στο πένθιμο εμβατήριο", για το οποίο τιμήθηκε με τον β’ έπαινο στο διαγωνισμό νουβέλας του περιοδικού "Μορφές" και τρία χρόνια αργότερα άρχισε να δημοσιεύει πεζογραφήματά του στο περιοδικό "Φοιτητικά Γράμματα" και την εφημερίδα "Παμφοιτητική". Το 1958 εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο, με τίτλο "Μην κλαις, αγαπημένη". Τιμήθηκε με το βραβείο Plotin του περιοδικού "Τομές" (1978 για το έργο του "Μυθολογία"), το α΄ κρατικό βραβείο μυθιστορήματος (1988 για τη "Μεγάλη πλατεία"), ενώ διακρίσεις πήρε επίσης για τα έργα του "Όλοι οι άνθρωποι της γης" και "Μην κλαις, αγαπημένη". Εκτός από την πεζογραφία ο Νίκος Μπακόλας ασχολήθηκε επίσης με τις λογοτεχνικές μεταφράσεις, κυρίως από έργα αμερικανών συγγραφέων, καθώς και με τη θεατρική κριτική (σημειώνεται πως ο Νίκος Μπακόλας έγραψε και ένα θεατρικό έργο το -ανέκδοτο και άπαιχτο- "Ο κόκκινος φάκελος του 1960"). Ο Νίκος Μπακόλας ανήκει στους έλληνες πεζογράφους της μεταπολεμικής γενιάς, ειδικότερα στους λογοτέχνες της λεγόμενης μοντερνιστικής παράδοσης της σχολής της Θεσσαλονίκης. Με επιρροές από το ρεύμα του εσωτερικού μονολόγου και αμερικανούς πεζογράφους όπως οι W. Faulkner, H. James και F.S. Fitzgerald, το σύνολο του μυθιστορηματικού του έργου κινείται στα πλαίσια της προσωπικής μυθολογίας του συγγραφέα για τη γενέτειρά του και την ιστορία της κατά την περίοδο από το 1880 ως τις μέρες μας. Έργα του μεταφράστηκαν στα σουηδικά, γερμανικά, ολλανδικά, αγγλικά, γαλλικά και φιλανδικά. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Νίκου Μπακόλα βλ. Πίστας Παναγιώτης, "Μπακόλας Νίκος", στο "Παγκόσμιο βιογραφικό λεξικό", Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1987 και Πίστας Παναγιώτης, "Νίκος Μπακόλας", στο "Η μεταπολεμική πεζογραφία· από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ‘67", Στ΄, σ.56-77, Αθήνα, Σοκόλης, 1988. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).

Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Κωνσταντίνου Δημητριάδη) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 20 Μαρτίου 1931. Φοίτησε στο Τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και από το 1958 ως το 1965 εργάστηκε ως βιβλιοθηκάριος στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της πόλης. Παράλληλα το 1958 ίδρυσε και ανέλαβε υπό τη διεύθυνσή του το περιοδικό "Διαγώνιος", που κυκλοφόρησε ως το 1983 με ολιγόχρονες παύσεις. Το 1962 δημιούργησε τις "Εκδόσεις της Διαγωνίου" και από το 1965 εργάστηκε ως διορθωτής και επιμελητής. Το 1974 ίδρυσε τη Μικρή Πινακοθήκη της Διαγωνίου που λειτούργησε έως το 1995, με στόχο την προβολή νέων καλλιτεχνών της συμπρωτεύουσας, με στενούς συνεργάτες του τον Κάρολο Τσίζεκ και τον Νίκο Νικολαΐδη. Την πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία πραγματοποίησε το 1949 με τη δημοσίευση του ποιήματος "Βιογραφία" στο περιοδικό της Θεσσαλονίκης "Μορφές". Τον επόμενο χρόνο κυκλοφόρησε η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο "Εποχή των ισχνών αγελάδων". Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος τοποθετείται ανάμεσα στους σημαντικότερους ποιητές της ομάδας που είναι γνωστή ως "Κύκλος της Διαγωνίου" και κινήθηκε στο πλαίσιο του ομώνυμου περιοδικού που ο ίδιος ίδρυσε (Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, Γιώργος Ιωάννου, Τάσος Κόρφης, Βασίλης Καραβίτης, κ.ά.). Η ποίησή του χαρακτηρίζεται από επιρροές από το έργο του Κωνσταντίνου Καβάφη, με θεματικές της την ερωτική επιθυμία και την ανεκπλήρωτη διάστασή της, την ερωτική επίτευξη, απόρριψη ή και εκμηδένιση, την κατά χριστιανική έννοια αυτοταπείνωση αλλά και την πολιτική διάσταση του έρωτα και την κοινωνική κριτική. Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές "Εποχή των ισχνών αγελάδων" (1950), "Ξένα γόνατα" (1957), "Ανυπεράσπιστος καημός" (1970), "Ο αλλήθωρος" (1970, συγκεντρωτική έκδοση των τεσσάρων συλλογών με τίτλο "Ποιήματα", Διαγώνιος 1986, γ' 1998· Ιανός 2004· θ' 2018), "Το κορμί και το σαράκι" (1998, συμπληρωμένη έκδοση με νέο τίτλο "Μικρά ποιήματα", Ιανός 2004· η' 2016), "Νεκρή πιάτσα" (1999), "Η πιο βαθιά πληγή" (1999), "Παράξενο, που βρίσκει κουράγιο κι ανθίζει" (2010), συγκεντρωτική έκδοση των συλλογών με τίτλο "Πεζά ποιήματα" (Ιανός 2004· 2010· στ' 2016). Εξέδωσε επίσης διηγήματα ("Η κάτω βόλτα", Διαγώνιος 1963, 1991· στ' Ιανός 2004· ζ' 2012), μικρά πεζά ("Οι ρεμπέτες του ντουνιά", Διαγώνιος 1986· γ' Ιανός 2004· ε' 2016), μεταφράσεις αρχαίων λυρικών (Μπιλιέτο 2005, στη συνέχεια ως "Εντευκτήριο Ι", Ιανός 2007), ξένων λογοτεχνών ("Εντευκτήριο", α' Διαγώνιος 1989, στη συνέχεια ως "Εντευκτήριο ΙΙ", ε' Ιανός 2007), του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου ("Το Άγιο και Ιερό Ευαγγέλιο κατά τον Ματθαίο", Το Ροδακιό, 1997, β' Ιανός 2012), στίχους και ηχογραφήσεις με τραγούδια ("Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος τραγουδάει τα τραγούδια του", 1982, "Βαρδάρι και Εγνατία", 1990, "Το αιώνιο παράπονο", 1994, "Με τέχνη και με πάθος", 1998, "Τα τραγούδια του Ντίνου Χριστιανόπουλου"-επανακυκλοφορία των δύο κύκλων, Ιανός 2012), μελέτες ("Συμπληρώνοντας κενά", 1988, "Εισαγωγή στα ρεμπέτικα", 1991, "Ο Βασίλης Τσιτσάνης και τα πρώτα τραγούδια του", 1994, "Το ρεμπέτικο και η Θεσσαλονίκη", 1999, "Τα παλιά βιβλιοπωλεία της Θεσσαλονίκης", 1999, "Η λογοτεχνία της Θεσσαλονίκης 1850-1950: σύντομο διάγραμμα", 1999, "Μελέτες για τον Σολωμό", 2001, "Ο Παύλος Μελάς σε ποιήματα Μακεδόνων ποιητών", 2004, κ.ά.), δοκίμια ("Δοκίμια", Μπιλιέτο 1999, "Εναντίον", Ιανός 2012, κ.ά.), βιβλιοκρισίες ("Αποθήκη Α'", 1978), βιβλιογραφικές εργασίες ("Λογοτεχνικές εκδόσεις Θεσσαλονίκης 1850-1950", 1980, β' 1997, "Λογοτεχνικά περιοδικά Θεσσαλονίκης 1889-1945", 1996, "Λογοτεχνικές εκδόσεις Μακεδονικών πόλεων πλην Θεσσαλονίκης 1879-1950", ΙΝΒΑ 1998, κ.ά.), ανθολογίες ("Στιχάκια του στρατού", 2004), συνεντεύξεις, αυτοβιογραφικά κείμενα. Το 2011 αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτορας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το ίδιο έτος τιμήθηκε με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου του, το οποίο αρνήθηκε ωστόσο να παραλάβει, συνεπής με τη στάση του ότι ο πνευματικός δημιουργός οφείλει να μένει μακριά από βραβεύσεις. Έφυγε από τη ζωή στη Θεσσαλονίκη στις 11 Αυγούστου 2020, σε ηλικία 89 ετών. Κηδεύτηκε, δαπάνη του Δήμου Θεσσαλονίκης, στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Σαράντα Εκκλησιών) και ενταφιάστηκε στο Κοιμητήριο Αναστάσεως του Κυρίου, στη Θέρμη. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ντίνου Χριστιανόπουλου βλ. Αλέξης Ζήρας, "Χριστιανόπουλος Ντίνος", στο "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό", τ. 9β, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών, 1988, Δημήτρης Δασκαλόπουλος, "Χριστιανόπουλος Ντίνος", στο "Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", Αθήνα: Πατάκης, 2007, σελ. 2381-2· συμμετοχή του στις τηλεοπτικές εκπομπές της ΕΡΤ "Μονόγραμμα" (1991), "Νυχτερινός επισκέπτης" (1996) και "Στα Άκρα" (2011)· καθώς και τα αυτοβιογραφικά κείμενα "Πίσω απ' την Αγιά-Σοφιά" (Ιανός, 1997), "Θεσσαλονίκη, ου μ' εθέσπισεν" (Ιανός 1999) και "Εγώ, φαντάρος στο χακί..." (Μπιλιέτο, 2003).

Ο Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου γεννήθηκε το 1935 στην Καβάλα. Οι γονείς του ήταν πρόσφυγες από την Καππαδοκία και τον Πόντο. Το 1944 χτυπήθηκε από γερμανική χειροβομβίδα και έχασε το αριστερό του χέρι. Σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών Αθηνών. Εργάζεται σε διάφορες ιδιωτικές επιχειρήσεις. Από το 1971 ζει στη Θεσσαλονίκη. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα στην Καβάλα, το 1962, με την ποιητική συλλογή "Έγκλειστοι". Ακολούθησαν οι ποιητικές συλλογές "Χωροστάθμηση", Καβάλα, 1965, "Τα κύματα και οι φωνές", Θεσσαλονίκη, 1971, "Το δόντι της πέτρας", Θεσσαλονίκη, 1975, "Συνοπτική διαδικασία", Θεσσαλονίκη, 1980, "Έσχατη υπόσχεση (1958-1978)", εκδ. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1984, "Πάροδος Μοναστηρίου", εκδ. Στιγμή, Αθήνα, 1989, "Σημειώσεις για ποιήματα που δε γράφτηκαν", εκδ. Χειρόγραφα, Θεσσαλονίκη, 1993, "Έσχατη υπόσχεση (1958-1992)", εκδ. Νεφέλη, Αθήνα, 1996, "Ονείρων κοινοκτημοσύνη", εκδ. Νεφέλη, Αθήνα, 2002, και τα πεζά "Ο χώρος της Ιωάννας και ο χρόνος του Ιωάννη", εκδ. Εγνατία, Θεσσαλονίκη, 1980, "Σταθερή απώλεια", διηγήματα, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα, 1992, "Σπαράγματα", νουβέλα, εκδ. Νεφέλη, Αθήνα, 1997, "Διέφυγε το μοιραίον", διηγήματα, εκδ. Νεφέλη, Αθήνα, 2003, "Καταδολίευση", μυθιστόρημα, εκδ. Κέδρος, 2006. Εργασίες του έχουν δημοσιευθεί σε εφημερίδες, περιοδικά και ανθολογίες. Επίσης έργα του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ρωσικά, ιταλικά, πολωνικά, ρουμανικά. Είναι μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης και ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Τιμήθηκε με Κρατικό Βραβείο Διηγήματος το 1998, για το βιβλίο του "Σπαράγματα" και το 2004 έλαβε βραβείο διηγήματος της Ακαδημίας Αθηνών (Ίδρυμα Πέτρου Χάρη) για το βιβλίο του "Διέφυγε το μοιραίον".

Ο Γιώργος Κάτος γεννήθηκε το 1943 στη Θεσσαλονίκη, όπου και ζει. Από το 1965 έως το 1976 διηύθυνε το βιβλιοπωλείο "Η γωνιά του βιβλίου". Από το 1976 μέχρι το 1996 ήταν εκδότης του λογοτεχνικού και καλλιτεχνικού περιοδικού "Το τραμ" (από το 1987 και διευθυντής του). Το 1976 ίδρυσε τις εκδόσεις "Εγνατία". Από το 1987 έως το 1995 υπήρξε επίσης εκδότης και διευθυντής της σειράς μικρών βιβλίων "Τα τραμάκια". Στα γράμματα εμφανίστηκε το 1965 με το μυθιστόρημα "Οι μικροί μας άγγελοι" και ακολούθησαν τα εξής βιβλία : "Η επιστροφή του Κάιν" (μυθιστόρημα, 1966), "Άπνοια" (μυθιστόρημα, 1970), "Η βασιλεία των κατσαρίδων" (μυθιστόρημα, 1973), "Τα καλά παιδιά" (διηγήματα, 1980), "Η αγία αλητεία" (μυθιστόρημα, 1988), "Ιστορίες της νύχτας" (διηγήματα, 1991), "Το παράπονο του Οδυσσέα" (μυθιστόρημα, 1996). Εκτός από το "Τραμ" υπήρξε τακτικός συνεργάτης του περιοδικού "Παραφυάδα". Διηγήματά του έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά και στα αγγλικά.

Ο Μανόλης Ξεξάκης γεννήθηκε το 1948 στο Ρέθυμνο Κρήτης. Το 1966 εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου και ζει. Σπούδασε μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και εργάστηκε διαδοχικά ως καθηγητής φροντιστηρίου, ως διευθυντής ραδιοφωνίας της ΕΡΤ-2 Θεσσαλονίκης (1983-19869 και ως συνεργάτης διαφημιστικής εταιρίας. Από το 1982 έως το 1987 παρουσίαζε την εκπομπή "Ο κόσμος του βιβλίου" στη ραδιοφωνία της ΕΡΤ-2. Στα γράμματα πρωτοεμφανίστηκε το 1971 και υπήρξε στενός συνεργάτης του περιοδικού "Το τραμ". Κυκλοφόρησε τα βιβλία: "Ο θάνατος του ιππικού" (αφηγήματα, 1977), "Ασκήσεις μαθηματικών" (ποιήματα, 1980), "Πλόες ερωτικοί" (ποιήματα, 1980), "Κάτοπτρα μελαγχολικού λόγου" (ποιήματα, 1987), "Πού κούκος, πού άνεμος" (μυθιστόρημα,1987), "Σονάτα κομπολογιών" (διηγήματα και μικρά πεζά, 2000), κ.ά.. Διηγήματά του έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά και στα αγγλικά.

Ο Αλβέρτος Ναρ (1947-2005) γεννήθηκε τη Θεσσαλονίκη όπου πέρασε όλη τη ζωή του. Γιός σεφαραδιτών Εβραίων, επιζώντων του Ολοκαυτώματος. Παρακολούθησε μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ και εργάστηκε ως γραμματέας της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης. Διηύθυνε το Κέντρο Ιστορικών Μελετών Εβραϊσμού Θεσσαλονίκης και ήταν μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του Κέντρου Ιστορίας του Δήμου Θεσσαλονίκης. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1985 με το βιβλίο "Οι συναγωγές της Θεσσαλονίκης. Τα τραγούδια μας", με πρόλογο του Γιώργου Ιωάννου. Τις μελέτες λαογραφικού και όχι μόνο ενδιαφέροντος, με τις οποίες επιχειρεί να φωτίσει το χαρακτήρα της Εβραϊκής κοινότητας στην ιστορική διαδρομή της, τις συνέχισε ο Ναρ και μετά το 1985, συγκεντρώνοντας το σύνολο της δουλειάς του στο βιβλίο "Κειμένη επί ακτής θαλάσσης" (1997). Αναφορά πρέπει οπωσδήποτε να γίνει και στο βιβλίο "Προφορικές μαρτυρίες Εβραίων της Θεσσαλονίκης για το Ολοκαύτωμα" (1998), που κυκλοφόρησε μαζί με την Έρικα Κούνιο Αμαρίλιο. Ως πεζογράφος εμφανίστηκε επίσης το 1985 με διήγημα από το περιοδικό "Το δέντρο", αλλά συνεργάστηκε στενά και με τα περιοδικά "Παραφυάδα" και "Το τραμ" (Τρίτη διαδρομή). Κυκλοφόρησε τις συλλογές διηγημάτων : "Σε αναζήτηση ύφους" (1991, δεύτερη έκδοση το 1997 εμπλουτισμένη με πέντε ακόμα διηγήματα), και "Σαλονικάι, δηλαδή Σαλονικιός" (1999). Ήταν τακτικός συνεργάτης των εφημερίδων "Μακεδονία" και "Θεσσαλονίκη". Κείμενά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, ισπανικά, γαλλικά και εβραϊκά. Πέθανε, μετά από μακρόχρονη μάχη με τον καρκίνο, την Τετάρτη 2 Μαρτίου 2005.

Ο Τάσος Καλούτσας γεννήθηκε το 1948 στη Θεσσαλονίκη, όπου και ζει. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και εργάζεται ως καθηγητής στη μέση εκπαίδευση. Στα γράμματα εμφανίστηκε το 1983 με διηγήματα στο περιοδικό "Διαγώνιος". Αργότερα συνεργάστηκε στενά με τα περιοδικά "Παραφυάδα" και "Το Τραμ" (τρίτη διαδρομή). Κείμενά του έχουν δημοσιευτεί και σε άλλα λογοτεχνικά περιοδικά. Κυκλοφόρησε τα βιβλία: "Το κελεπούρι και άλλα διηγήματα" (1987· 1997), "Το κλαμπ και άλλα διηγήματα" (1990), "Αλήθεια και βίωμα στα διηγήματα της "Κάτω βόλτας" του Ντίνου Χριστιανόπουλου" (μελέτη, 1990), "Το καινούριο αμάξι" (διηγήματα, 1995), "Το τραγούδι των σειρήνων" (διηγήματα, 2000, Κρατικό Βραβείο Διηγήματος και Βραβείο Διηγήματος του περιοδικού "Διαβάζω"), "Η ωραιότερη μέρα της" (διηγήματα, 2010). Διηγήματά του έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά, τα αγγλικά και τα ολλανδικά.

Ο Ηλίας Κουτσούκος γεννήθηκε το 1950 στην Αθήνα. Από το 1967 ζει μόνιμα στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε δημοσιογραφία στο "Central Office of Information" του Λονδίνου. Από το 1977 έως το 1985 υπήρξε μόνιμος συνεργάτης της εφημερίδας "Θεσσαλονίκη" με βιβλιοκρισίες. Ιδρυτικό στέλεχος της ΕΡΤ3 και διευθυντής της καθώς και σύμβουλος διοίκησης μέχρι το 2011. Στα γράμματα εμφανίστηκε το 1978 με ποιήματα από το περιοδικό "Παραλλάξ". Ως πεζογράφος συνεργάστηκε στενά με τα περιοδικά "Παραφυάδα" και "Το τραμ" (τρίτη διαδρομή). Έχει εκδώσει δέκα βιβλία με διηγήματα, παραμυθίες, νουβέλες και ποιήματα στους εκδοτικούς οίκους Λιβάνης, Νεφέλη, Καστανιώτης, Παρατηρητής, Κέδρος, Γαβριηλίδης. Κείμενα του έχουν μεταφραστεί και ανθολογηθεί στα αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά, σουηδικά, ουγγρικά, τούρκικα. Από το 2016 είναι πρόεδρος της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης.

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1953 και σπούδασε γαλλική φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε σε εφημερίδες, στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση, έγραψε σενάρια για τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ και το σενάριο για την ταινία του Παντελή Βούλγαρη "Όλα είναι δρόμος" σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη. Διεύθυνε την εφημερίδα "Θεσσαλονίκη" και τα περιοδικά "Θ-97" (Βραβείο Ιπεκτσί), "Τάμαριξ" και "Χίλια Δέντρα". Διετέλεσε διευθυντής του καλλιτεχνικού περιοδικού "Πανσέληνος" της "Κυριακάτικης Mακεδoνίας" που τιμήθηκε με το Ευρωπαϊκό βραβείο European Newspaperdesign Awards 2000. Η συλλογή διηγημάτων του "Η Στενωπός των υφασμάτων" τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο διηγήματος το 1993. Συνεργάστηκε επί δύο χρόνια με την "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία". Το 2010 τιμήθηκε με το βραβείο του Ιδρύματος Μπότση. Το 2012 έλαβε το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών "Πέτρος Χάρης" για το βιβλίο του "Περιπολών περί πολλών τυρβάζω" (Εκδόσεις Πατάκη). Εργογραφία: - "Μάτι φώσφορο, κουμάντο γερό", διηγήματα. Θεσσαλονίκη, Ιανός, 1989. Αθήνα, Καστανιώτης, 1992. - "Η ψίχα της μεταλαβιάς", διηγήματα. Θεσσαλονίκη, Τραμ, 1990. - "Η στενωπός των υφασμάτων", διηγήματα. Αθήνα, Καστανιώτης, 1992. - "Πάλι κεντάει ο στρατηγός", διηγήματα. Αθήνα, Καστανιώτης, 1996. - "Ακριανή λωρίδα. Η ψίχα της μεταλαβιάς", διηγήματα. Αθήνα, Καστανιώτης, 1998. - "Γερνάω επιτυχώς", μυθιστόρημα, Αθήνα, Κέδρος, 2000. - "Ουζερί Τσιτσάνης", μυθιστόρημα, Αθήνα, Κέδρος, 2001. - "Επί ψύλλου κρεμάμενος", Αθήνα, Κέδρος, 2003. - "Πολύ βούτυρο στο τομάρι του σκύλου", μυθιστόρημα, Αθήνα, Κέδρος, 2006. - "Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας", μυθιστόρημα, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 2008. - "Μεταξύ σφύρας και Αλιάκμονος", Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 2009. - "Περιπολών περί πολλών τυρβάζω", Αθήνα, Εκδόσεις Πατάκη, 2011. Μεταφράσεις των έργων του: Στα γερμανικά: -Επιλογή 19 διηγημάτων από τις τρεις πρώτες συλλογές με γενικό τίτλο "Der Staatsanwalt im Nebel" ("O εισαγγελέας εν ομίχλη"), Romiosini, 1998. -"Griechische Erzahlungen", ανθολογία, Insel Verlag, Franfurt am Main und Leipzig 1991,το διήγημα "Pater Loukas der Geringsten einer" ("Πάτερ Λουκάς ελάχιστος") από τη συλλογή "Μάτι φώσφορο, κουμάντο γερό". -"Griechische Erzahlungen", ανθολογία, dtv, 1993, το διήγημα "Das Vipernwasser" ("Τo ασπιδόνερο") από τη συλλογή "Μάτι φώσφορο, κουμάντο γερό". -"Saloniki Erzalt", ανθολογία, εκδόσεις Romiosini, το διήγημα "Das ausgerichete Stilett" ("Ζυγισμένο στιλέτο") από τη συλλογή "Μάτι φώσφορο, κουμάντο γερό". Στα αγγλικά: -Στο περιοδικό "Μondo Greco", 4, fall 2000, το διήγημα "Madame Soso takes a stroll" ("Η κυρία Σωσώ θα βγει βόλτα"), από τη συλλογή "Πάλι κεντάει ο στρατηγός". Στα γαλλικά: -Περιοδικό "Desmos" ("Le Lien"), 2, hiver 2000, το διήγημα "Le pharmacien dans le jardin" ("Ο φαρμακοποιός στον κήπο") από τη συλλογή "H στενωπός των υφασμάτων". Στα ολλανδικά: -"Ga de k1okken Iuiden", ανθολογία, επιμέλεια Hero Hokwerda, εκδόσεις Meulenhoff, Amsterdam, 1997, το διήγημα "Ousour" ("Ουσούρ") από τη συλλογή "Η ψίχα της μεταλαβιάς". Στα τσέχικα: - "Ceme olivy", ανθολογία, εκδόσεις Aspida, Praha, 2000, το διήγημα "Cyclista zahyra primo" ("Ο ποδηλάτης στρίβει ευθεία") από τη συλλογή "Πάλι κεντάει ο στρατηγός". Στα ιταλικά: - Περιοδικό "Racconto", τεύχος 21, Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 1996, το διήγημα "La batteria fuori della piano regolatore" ("Η ντραμς εκτός σχεδίου πόλεως") από τη συλλογή "H στενωπός των υφασμάτων". (φωτογραφία: Κώστας Μητρόπουλος)

Ο Κώστας Λαχάς (1936-2014) γεννήθηκε στο Κάτω Θεοδωράκι του νομού Κιλκίς από γονείς πρόσφυγες από τον Πόντο. Από το 1960 έζησε στη Θεσσαλονίκη. Εργάστηκε διαδοχικά στην "Τέχνη", στη γραμματεία του Κ.Θ.Β.Ε., στη γραμματεία του Φεστιβάλ Κινηματογράφου, επίσης ως ιατρικός επισκέπτης φαρμακευτικής εταιρείας και ως καλλιτεχνικός συντάκτης στις εφημερίδες "Μακεδονική Ώρα" και "Θεσσαλονίκη". Γνωστός και ως ζωγράφος παρουσίασε έργα του από το 1962, ενώ το 1972 ίδρυσε και διεύθυνε έως το 1986 τη γκαλερί "Κοχλίας", την πρώτη επαγγελματικά οργανωμένη αίθουσα τέχνης στη Θεσσαλονίκη. Από το 1987 έως το 1995 ήταν διευθυντής του Βελλίδειου Πολιτιστικού Κέντρου. Στα γράμματα εμφανίστηκε το 1964 και κυκλοφόρησε τα εξής βιβλία : "Πεδίον οσφρήσεως" (πεζά, 1964), "Μετείκασμα, μεταίσθημα" (πεζογράφημα, 1986), "Ασκήσεις επί αμμοδόχου" (πεζά, 1994, Κρατικό βραβείο διηγήματος), που συμπεριλαμβάνεται και σε συγκεντρωτική έκδοση μαζί με τα δύο προηγούμενα βιβλία του, και "Πλους ονείρων" (αυτοβιογραφία, 1998). Κείμενά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά. Στίχους του για τραγούδια μελοποίησε ο Θάνος Μικρούτσικος και ερμήνευσαν η Δήμητρα Γαλάνη και ο Δημήτρης Μητροπάνος.

Ο Αλέξανδρος Κοσματόπουλος γεννήθηκε το 1947 στη Θεσσαλονίκη, όπου και ζει (στο χωριό Μελισσοχώρι). Σπούδασε αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και εργάζεται ως καθηγητής αγγλικών στη Μέση Εκπαίδευση. Στα γράμματα πρωτοεμφανίστηκε το 1973 με ποιήματα στο περιοδικό "Δοκιμασία". Κυκλοφόρησε τα εξής βιβλία : "Μικρά είσοδος" (ποιήματα, 1978, με το ψευδώνυμο Αλέξανδρος Κοσμάς), "Τα δύο φορέματα" (πεζογράφημα, 1982), "Το άλγος της αφής" (πεζογράφημα, 1985), "Αναβαθμοί και στάσιμα" (πεζά και ποιήματα, 1987), "Λόγος εις Νίκον Γαβριήλ Πεντζίκη" (μελέτη, 1988), "Ταξίδι στην Αλεξανδρούπολη" (αφήγημα, 1994), "Έρημος λέξη" (αφήγημα, 1996), "Ο πιο σύντομος δρόμος" (αυτοβιογραφία σε δεύτερο πρόσωπο, 1999), "Ο αγρός του αίματος" (μυθιστόρημα, 2003), "Θηριομαχία" (μελέτη, 2003), "Τότε και πάντοτε: σημειώσεις στις γραφές του Ισαάκ του Σύρου" (μελέτη, 2007). Με προοίμιο και επιμέλειά του εκδόθηκαν τα "Θεωνύμια" του αυτοκράτορος της Νίκαιας Θεοδώρου Δούκα Λάσκαρη. Κείμενά του έχουν δημοσιευθεί σε πολλά περιοδικά και ένα μεταφράστηκε στα γερμανικά.

Ο Περικλής Σφυρίδης γεννήθηκε το 1933 στη Θεσσαλονίκη, όπου και ζει. Απόφοιτος του Αμερικανικού Κολεγίου "Ανατόλια", της τάξης του 1952. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και εργάστηκε ως καρδιολόγος έως το 1994. Διατέλεσε πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης από το 1975 μέχρι το 1981. Στα γράμματα εμφανίστηκε με ποιητική συλλογή το 1974 και συνεργάστηκε στενά με το περιοδικό "Διαγώνιος". Από το 1985 έως το 1990 κυκλοφόρησε την ετήσια έκδοση με ανέκδοτα κείμενα πεζογράφων της Θεσσαλονίκης "Παραφυάδα". Το 1996 διοργάνωσε το συνέδριο "Παραμυθία Θεσσαλονίκης" για την πεζογραφία της πόλης από το 1912 μέχρι το 1995 και επιμελήθηκε τα πρακτικά του συνεδρίου (1997). Στο διήγημα του "Το μυστικό" βασίζεται η ταινία του Τάσου Ψαρά "Η άλλη όψη" (1991), το σενάριο της οποίας έγραψε ο ίδιος μαζί με το σκηνοθέτη. Άλλα δύο διηγήματά του έγιναν τηλεταινίες από την ελληνική τηλεόραση (ΕΡΤ): "Καρτέλα ασθενούς" και "Το μπλέξιμο". Έχει εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές, δέκα συλλογές διηγημάτων, δύο μυθιστορήματα και ένα αυτοσχόλιο πνευματικής πορείας. Κυκλοφόρησε μελέτες για λογοτέχνες, ζωγράφους και τρεις ανθολογίες για τους πεζογράφους της Θεσσαλονίκης, μία εκ των οποίων μεταφράστηκε στα γερμανικά και άλλη στα αγγλικά. Συνεργάστηκε με τα περισσότερα ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά. Διηύθυνε τα περιοδικά της Θεσσαλονίκης "Τραμ" (1987-1991/1996) και "Παραφυάδα" (1985-1990). Συνεργάστηκε με τα περισσότερα ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά. Δύο βιβλία του έχουν μεταφραστεί στα ολλανδικά και πολλά διηγήματά του στα γερμανικά, αγγλικά και ολλανδικά. Για το πεζογραφικό του έργο έχουν δημοσιευθεί πολλά κριτικά κείμενα και αυτοτελείς μελέτες. Από τις εκδόσεις της "Εστίας" κυκλοφορεί το βιβλίο της επίκουρης καθηγήτριας του Α.Π.Θ. Σ. Σταυρακοπούλου, "Περικλής Σφυρίδης. Ο πεζογράφος και η κριτική για το έργο του" (2011).