Η επιστροφή της ηθικής

Ο Στέλιος Βιρβιδάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1955. Είναι απόφοιτος του Κολεγίου Αθηνών. Σπούδασε φιλολογία και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (Πτυχίο τμήματος φιλοσοφίας, παιδαγωγικής και ψυχολογίας) και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Paris I / Sorbonne - Pantheon Maitrise (DEA) και Princeton (Ph.D). Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Princeton το 1984, με θέμα διατριβής "Transcendenta Arguments, Transcendental Idealism and Scepticism". Έχει διδάξει φιλοσοφία στο Αμερικανικό Κολέγιο Ελλάδος (Deree), όπου διετέλεσε και διευθυντής του Τομέα Ανθρωπιστικών Σπουδών, στο Πολυτεχνείο Κρήτης, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, και ως επισκέπτης Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Rennes I. Από το 2005 είναι καθηγητής φιλοσοφίας του τμήματος μεθοδολογίας, ιστορίας και θεωρίας της επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά, σε συλλογικούς τόμους, πρακτικά συνεδρίων και φιλοσοφικά λεξικά, στο χώρο της γνωσιολογίας, της ηθικής και της ιστορίας της φιλοσοφίας, καθώς και τη μονογραφία "La robustesse du bien", Nimes: Jaqueline Chambon, 1996. Είναι μέλος διαφόρων ελληνικών και διεθνών φιλοσοφικών εταιρειών όπως της Διεθνούς Ομοσπονδίας Φιλοφικών Εταιρειών (FISP) και της συντακτικής επιτροπής των περιοδικών "Δευκαλίων", "Ισοπολιτεία", "Επιστήμη και Κοινωνία" και "Cogito".

0 π. Ευάγγελος Γκανάς γεννήθηκε το 1965 στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος ηλεκτρολόγος μηχανικός του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου και πτυχιούχος Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπηρετεί στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών ως εφημέριος στην ενορία του Οσίου Μελετίου Σεπολίων. Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε περιοδικά ("Νέα Εστία", "Σύναξη", "Θεολογία", "Ίνδικτος", "Cogito") και σε συλλογικούς τόμους. Είναι έγγαμος και πατέρας έξι παιδιών.

Ο Γιώργος Γρηγορίου γεννήθηκε το 1952 στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο δημόσιο δίκαιο στο Παρίσι. Δικηγορεί στην Αθήνα. Έχει δημοσιεύσει άρθρα και βιβλιοκριτικές σε εφημερίδες και περιοδικά. Από τις εκδόσεις "Πόλις" κυκλοφορεί η μετάφραση του Ζαν-Λυκ Μαριόν, "Επιπροσθέτως" (Αθήνα 2011).

Ο Σωτήριος Δεσπότης γεννήθηκε το 1968 στην Αθήνα. Σπούδασε θεολογία στην Αθήνα και το Μάιντς. Είναι αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών με γνωστικό αντικείμενο την ερμηνεία της Καινής Διαθήκης. Είναι επίσης μέλος της Διεθνούς και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Καινοδιαθηκολόγων.

O Σταύρος Ζουμπουλάκης γεννήθηκε το 1953 στη Συκιά Λακωνίας. Σπούδασε νομική και φιλολογία στην Αθήνα και φιλοσοφία στο Παρίσι. Δίδαξε πολλά χρόνια στη μέση εκπαίδευση. Από το 1998 ως το 2012 διετέλεσε διευθυντής του περιοδικού "Νέα Εστία". Είναι πρόεδρος, από το 2008, του Δ.Σ. του βιβλικού ιδρύματος "Άρτος Ζωής". Το Φεβρουάριο 2013 ανέλαβε τη θέση του προέδρου του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Το 2015 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Η Βάσω Κιντή γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1957. Είναι Καθηγήτρια Φιλοσοφίας της Επιστήμης και Αναλυτικής Φιλοσοφίας του 20ού αιώνα στο τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει πτυχίο Χημείας από το ΕΚΠΑ και διδακτορικό Φιλοσοφίας και Ιστορίας της Επιστήμης από το ΕΜΠ. Το ερευνητικό έργο της, σε θέματα φιλοσοφίας της επιστήμης, φιλοσοφίας της ιστορίας, φιλοσοφίας της γλώσσας και ηθικής, έχει δημοσιευθεί σε βιβλία και ακαδημαϊκά περιοδικά στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Υπήρξε Visiting Fellow του Prince­ton University και Visiting Scholar του University of Chicago. Είναι Editor-in-Chief του ακαδημαϊκού περιοδικού In­ternational Studies in the Philosophy of Science, μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του φιλοσοφικού περιοδικού Δευκα­λίων, και ήταν υπεύθυνη σύνταξης του ελληνικού φιλοσοφικού περιοδικού Cogito (2004-2010). Είναι μέλος του Εθνι­κού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας και έχει διατελέσει μέλος του Συμβουλίου Ιδρύματος του Πανεπιστημίου Αθηνών (2012-2015). Είναι ιδρυτικό μέλος και μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Γυναικών Πα­νεπιστημιακών. Αρθρογραφεί συχνά στον τύπο για θέματα φιλοσοφίας του δημοσίου χώρου και για θέματα ακα­δημαϊκής πολιτικής.

Ο π. Θεόδωρος Κοντίδης γεννήθηκε το 1956 στα Γιαννιτσά. Σπούδασε φιλοσοφία στο Γρηγοριανό Πανεπιστήμιο της Ρώμης, στη Λουβαίν (Βέλγιο) και θεολογία στο Centre Sevres (Παρίσι). Εντάχθηκε στo τάγμα τvν Iησουιτών μοναχών τo 1983 καi τo 1988 χειροτονήθηκε Ιερέας. Στo πλαίσιο της τοπικής Καθολικής Εκκλησίας στην Αθήνα υπηρέτησε ως εφημέριος, ως υπεύθυνος στην ποιμαντική της νεότητας, καi συνεργάστηκε με το περιοδικό "Σύγχρονα Βήματα", ενώ συμμετείχε στην οργάνωση επιμορφωτικών σεμιναρίων για κληρικούς και λαϊκούς. Κατά την περίοδο 2002-2011 ήταν προϊστάμενος της κοινότητας των Ιησουιτών μοναχών στην Ελλάδα. Είναι διευθυντής του περιοδικού "Ανοιχτοί Ορίζοντες", που εκδίδεται από την παραπάνω κοινότητα.

Ο Μιλτιάδης Κωνσταντίνου γεννήθηκε το 1952 στην Κοζάνη. Σπούδασε θεολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και έκανε ειδικές σπουδές στη Φιλολογία των αρχαίων λαών της Μεσοποταμίας και Συρίας-Παλαιστίνης στο Τύμπιγκεν της Γερμανίας. Από το 1984 διδάσκει στο τμήμα θεολογίας Α.Π.Θ. Παλαιά Διαθήκη και Βιβλική Εβραϊκή Γλώσσα. Είναι ιδρυτικό μέλος και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας και υπεύθυνος του προγράμματος για τη μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης στα νέα ελληνικά. Μετέχει επίσης στην επιστημονική επιτροπή για τον σχεδιασμό του μεταφραστικού έργου των Ηνωμένων Βιβλικών Εταιριών σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ο Θάνος Λίποβατς γεννήθηκε το 1943 στην Αθήνα όπου τελείωσε το Λεόντειο Λύκειο το 1960. Από το 1962 ακολούθησε σπουδές φυσικής επιστήμης στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Δυτ. Βερολίνου. Στη συνέχεια (1968-73) ακολούθησε σπουδές κοινωνιολογίας, οικονομίας και φιλοσοφίας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου και το 1973 πήρε το δίπλωμα Κοινωνιολογίας. Την περίοδο 1973-78 ήταν επιστημονικός βοηθός (διδάσκων) στο Ινστιτούτο Κοινωνιολογίας του ιδίου Πανεπιστημίου και παράλληλα ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές ψυχολογίας. Το 1978-82 ήταν ερευνητής σε προγράμματα κοινωνιολογικής έρευνας στο Παρίσι και το 1979-81 επιστημονικός βοηθός στο τμήμα Ψυχανάλυσης στο Πανεπιστήμιο VIII (Vincennes- Saint Dennis) του Παρισιού. Το 1981 υποστήριξε διδακτορική διατριβή στο τμήμα Φιλοσοφίας και Κοινωνιολογίας του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου (Dr. Phil.). Το 1982-87 δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής στο τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου του Όλντενμπουργκ. Το 1986 υποστήριξε υφηγεσία στο τμήμα Φιλοσοφίας και Κοινωνιολογίας του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου. Τον Οκτώβριο του 1987 εκλέχθηκε αναπληρωτής καθηγητής στην έδρα πολιτικής ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και από το 1991 είναι τακτικός καθηγητής. Έχει δημοσιεύσει βιβλία και πολλά άρθρα στα ελληνικά, γερμανικά, αγγλικά και γαλλικά και έχει δώσει σειρά διαλέξεων. Επιστημονικά έργα: "Η απάρνηση του πολιτικού", Αθήνα 1988· "Η ψυχοπαθολογία του πολιτικού", Αθήνα 1990· "Ζητήματα πολιτικής ψυχολογίας", Αθήνα 1991· "Δοκίμιο για την ιδεολογία" (μαζί με τον Ν. Δεμερτζή), Αθήνα, 1994· "Ενάντια στο ρεύμα: Για μια κοινωνία πολιτών", Αθήνα 1995· "Ψυχανάλυση, φιλοσοφία, πολιτική κουλτούρα. Διαπλεκόμενα κείμενα", Αθήνα 1996, "Δημοκρατικός Λόγος, Ψυχανάλυση, Μονοθεϊσμός", 2001, "Φθόνος και μνησικακία" (μαζί με τον Ν. Δεμερτζή), 2006, "Δοκίμιο για τη γνώση και τον γνωστικισμό", 2006, "Το όνομα του πατέρα και η δυσφορία μέσα στον πολιτισμό", 2007, "Φαντασιακή και αληθής Ελευθερία", 2008, "H απατηλή σαγήνη και η διαβρωτική βία του κακού", 2012. Επίσης, "Diskurs und Macht. J. Lacans Begriff des Diskurses", Marburg, 1982· "Die Verleugnung des Politischen", Berlin, 1986· "Politik des Psyche", Wien, 1998, "Der Fortschritt in der Geitstigkeit und der Tod Gottes", Wurzburg, 2005, κ.ά..

Ο Δημήτρης Μόσχος γεννήθηκε το 1964 στην Αθήνα. Σπούδασε θεολογία στην Αθήνα και θεολογία και Βυζαντινολογία στα Πανεπιστήμια Erlangen και Μονάχου (1988-1992). Ανακηρύχθηκε το 1994 Magister Artium βυζαντινολογίας Παν/μίου Μονάχου, το 1995 διδάκτωρ Θεολογίας Παν/μίου Αθηνών και το 2007 Υφηγητής Εκκλησιαστικής Ιστορίας του Παν/μίου Rostock. Υπηρέτησε ως θεολόγος καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση (1992-2007). Το 2007 εξελέγη Λέκτορας στο Τμήμα θεολογίας της Θεολογικής σχολής του Παν/μίου Αθηνών στο γνωστικό αντικείμενο της Γενικής Εκκλησιαστικής Ιστορίας. Είναι επίσης επισκέπτης καθηγητής στη θεολογική σχολή του Παν/μίου Rostock και μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού "Σύναξη".

Ο Ιωάννης Μπέκος (1967-) γεννήθηκε, σπούδασε και έζησε μεγάλο μέρος της ζωής του στην Αθήνα. Έκανε τις βασικές του σπουδές στα παιδαγωγικά και τη θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έλαβε διδακτορικούς τίτλους στη γνωστική ψυχολογία από το Πανεπιστήμιο του Μπέρμινχαμ (1997) και στη χριστιανική ηθική από το Πανεπιστήμιο της Γενεύης (2007). Το καλοκαίρι του 2003 διετέλεσε επισκέπτης ερευνητής στο Ινστιτούτο Ηθικής Κέννεντυ του Πανεπιστημίου Τζορτζτάουν της Ουάσινγκτον (Η.Π.Α.). Δίδαξε στο Κολλέγιο Αθηνών και από το 2006 διδάσκει ηθική στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Έχει δημοσιεύσει κείμενά του σε διεθνή και ελληνικά θεολογικά περιοδικά. Από το 2009 είναι μέλος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου και από το 2010 μέλος της Συνοδικής Επιτροπής Βιοηθικής της Εκκλησίας της Κύπρου.

Ο Φιλήμων Παιονίδης είναι καθηγητής ηθικής και πολιτικής φιλοσοφίας στο Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του ΑΠΘ, στο οποίο υπηρετεί από το 1998. Σπούδασε στο ΑΠΘ και στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, ενώ είναι διδάκτορας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Υπήρξε επισκέπτης μελετητής σε πανεπιστήμια του Καναδά, της Μεγάλης Βρετανίας, της Αυστραλίας και του Βελγίου, και έχει διδάξει στον Τομέα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου του Αμβούργου. Διετέλεσε διευθυντής Τομέα, διευθυντής ΠΜΣ, πρόεδρος Τμήματος και αναπληρωτής κοσμήτορας. Από το 2018 αποτελεί μέλος της Επιτροπής Ηθικής και Δεοντολογίας της Έρευνας του ΑΠΘ. Οι δημοσιεύσεις του, οι οποίες περιλαμβάνουν πάνω από εκατό μονογραφίες, επιμέλειες τόμων, άρθρα και μεταφράσεις, αφορούν ζητήματα κανονιστικής και εφαρμοσμένης ηθικής, πολιτικής φιλοσοφίας, άτυπης λογικής, ελευθερίας της έκφρασης και, πιο πρόσφατα, δημοκρατικής θεωρίας και ιστορίας.

Ο Κωνσταντίνος Α. Παπαγεωργίου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1955. Είναι καθηγητής φιλοσοφίας του δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σπούδασε στη Νομική Σχολή Αθηνών και έλαβε τον διδακτορικό του τίτλο από το Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Το φθινόπωρο του 2005 ήταν επισκέπτης ερευνητής Stanley J. Seeger στο Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Πρίνστον. Έχει δημοσιεύσει τρία βιβλία ("Schaden und Strafe", Baden-Baden: Nomos Verlag, 1994· "Η πολιτική δυνατότητα της δικαιοσύνης: Συμβόλαιο και συναίνεση στον John Rawls", Αθήνα: Νήσος, 1994· "Πόλεμος και Δικαιοσύνη", Αθήνα: Πόλις, 2008, "Οι πρόσφυγες και τα καθήκοντά μας απέναντί τους" (Πόλις, 2017) και πολυάριθμα άρθρα με αντικείμενο τη φιλοσοφία του δικαίου, την ηθική και πολιτική φιλοσοφία.

Ο Θανάσης Ν. Παπαθανασίου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1959. Είναι πτυχιούχος Νομικής και διδάκτωρ Θεολογίας. Από το 1992, μετά από επαγγελματική θητεία στο χώρο της νομικής, εργάζεται στην εκπαίδευση. Είναι θεολόγος καθηγητής στο Λύκειο Ζεφυρίου Δυτικής Αττικής, διδάσκει στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και είναι αρχισυντάκτης του θεολογικού περιοδικού "Σύναξη". Επί οκταετία (ακαδημαϊκά έτη 2000-2008) δίδαξε με απόσπαση στην Ανωτέρα Εκκλησιαστική Σχολή & Ανωτάτης Εκκληστιαστική Ακαδημία Αθήνας. Έχει δημοσιεύσει πολλές μελέτες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για τον διάλογο του Χριστιανισμού με τη σύγχρονη εποχή, για την κοινωνική παρέμβαση σε καιρούς παγκοσμιοποίησης και για τους κινδύνους της μισαλλοδοξίας και του ρατσισμού. Μεταξύ των έργων του είναι τα βιβλία: - "Οι "Νόμοι των Ομηριτών": Ιεραποστολική προσέγγιση και ιστορική-νομική συμβολή" (διδακτορική διατριβή, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα 1994), - "Ανεστιότητα και παραπεμπτικότητα: Κριτικές προσεγγίσεις στα θεολογικά δρώμενα" (εκδ. Αρμός, Αθήνα 1998), - "Ο Θεός μου ο αλλοδαπός" (εκδ. Ακρίτας 2007), - "Ορθόδοξη θεολογία και κοινωνική δικαιοσύνη" (εκδ. Ακρίτας, Αθήνα 2002), - "Με την ψυχή στα Πόδια: Από το μνήμα το κενό στους δρόμους του κόσμου" (εκδ. Εν Πλω, Αθήνα 2007), - "Η Εκκλησία γίνεται όταν ανοίγεται: Η ιεραποστολή ως ελπίδα και ως εφιάλτης" (εκδ. Εν Πλω, Αθήνα 2008). Ζει στην Αθήνα με τη σύζυγό του Ελένη Ταμαρέση και τον γιο τους Αλέξανδρο - Αρέθα

Ο π. Αντώνιος Πινακούλας γεννήθηκε το 1952 στο Αργύρι Καρδίτσης. Σπούδασε νομικά και θεολογία στην Αθήνα. Εργάστηκε ως τραπεζικός υπάλληλος για δεκαπέντε χρόνια. Χειροτονήθηκε κληρικός της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών το 1983 και είναι εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίου Παντελεήμονος Χαλανδρίου. Από το 1999 είναι μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του περιοδικού "Σύναξη". Θεολογικά δοκίμια και μελέτες του έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και συλλογικούς τόμους.

Ο Παύλος Σούρλας γεννήθηκε στην Αθήνα τo 1945. Σπούδασε νομικά στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Μονάχου. Υπήρξε μεταδιδακτορικός υπότρoφoς τoυ Iδρύματoς Alexander von Humboldt. Υφηγητής της Φιλοσοφίας του δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από το 1982 και καθηγητής από το 1990, είναι σήμερα ομότιμος καθηγητής. Δίδαξε πολλά χρόνια φιλοσοφία του δικαίου, πολιτική φιλοσοφία και ηθική, σε συνεργασία και με το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Έχει διατελέσει, μεταξύ άλλων, επιστημονικός διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής. Έχει δημoσιεύσει δέκα βιβλία και πoλυάριθμα άρθρα σε επιστημoνικά περιoδικά και συλλoγικoύς τόμoυς σε θέματα ιδιωτικoύ δικαίoυ, φιλoσoφίας και μεθoδoλoγίας τoυ δικαίoυ, ηθικής θεωρίας και πoλιτικής φιλoσoφίας.