Η υποδοχή του Άλλου

Ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας (1992 εξ.) Αναστάσιος (Γιαννουλάτος) είναι Ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (1991 εξ.), Επίτιμο Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (2005 εξ.) και Πρόεδρος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (2006 εξ.). Επίσης επίτιμος διδάκτωρ Θεολογίας η Φιλοσοφίας δεκαεπτά Πανεπιστημίων, Πανεπιστημιακών Σχολών η Τμημάτων (Ελλάδος, Η.Π.Α., Ρουμανίας, Κύπρου, Γεωργίας, Αλβανίας, Ιταλίας). Γεννήθηκε στον Πειραιά, 4 Νοεμβρίου 1929. Αριστούχος πτυχιούχος και διδάκτωρ της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σπούδασε Θρησκειολογία, Ιεραποστολική και Εθνολογία στα Πανεπιστήμια Αμβούργου και Μαρβούργου της Γερμανίας ως μεταπτυχιακός υπότροφος του Ιδρύματος Alexander von Humboldt. Μελέτησε το Ισλάμ, τον Βουδδισμό, τον Ταοισμό, τον Κομφουκιανισμό και τα αφρικανικά θρησκεύματα, σε χώρες όπου ακμάζουν αυτές οι θρησκείες. Ομιλεί αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά· διαβάζει λατινικά, ιταλικά, ισπανικά, αλβανικά. Διετέλεσε Καθηγητής της Ιστορίας των Θρησκευμάτων του Πανεπιστημίου Αθηνών (1972-91), Κοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής (1982-86) και Αντεπιστέλλον Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (1993-2005). Συγγραφέας πολλών μονογραφιών και άνω των 240 μελετών και άρθρων θεολογικού ή θρησκειολογικού περιεχομένου. Έργα του έχουν μεταφρασθεί σε δώδεκα γλώσσες. Χειροτονήθηκε διάκονος (1960), πρεσβύτερος (1964) και Επίσκοπος Ανδρούσης (1972) για τη θέση του Γενικού Διευθυντού της "Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος" (1972-1991). Πρωτοστάτησε στη σύγχρονη αναζωπύρωση της Ορθόδοξης Εξωτερικής Ιεραποστολής. Ως Τοποτηρητής της Μητροπόλεως Ειρηνουπόλεως (Κένυα, Τανζανία, Ουγκάντα), την περίοδο 1981-1990, ανέπτυξε ευρύτατο ιεραποστολικό και κοινωνικό έργο. Αναγνωρίσθηκε "Μέγας Ευεργέτης του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας" (2009). Ως Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας, κατόρθωσε, παρά τις τεράστιες δυσκολίες, να ανασυστήσει από τα ερείπια τη διαλυμένη επί 23 έτη Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας. Η συμβολή του στην επιστήμη, τη σύγχρονη χριστιανική μαρτυρία, τη διαχριστιανική προσέγγιση, τον διαθρησκειακό διάλογο και την ειρηνική συνύπαρξη λαών και θρησκειών έχει διεθνώς αναγνωρισθεί. Το 2000, ύστερα από πρόταση 33 Ακαδημαικών της Ακαδημίας Αθηνών και πολλών προσωπικοτήτων της Αλβανίας, υπήρξε υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. Επανειλημμένως έχει εκλεγεί σε διακεκριμένες θέσεις διεθνών Οργανισμών, όπως Πρόεδρος της Επιτροπής Παγκοσμίου Ιεραποστολής και Ευαγγελισμού (1984-89)· Αντιπρόεδρος της Συνελεύσεως των Ευρωπαϊκών Εκκλησιών (2003-09)· Επίτιμος Πρόεδρος της "Παγκοσμίου Διασκέψεως των Θρησκειών για την Ειρήνη" (2006 εξ.). Έχει τιμηθεί με βραβεία και παράσημα πολλών Ορθοδόξων Εκκλησιών και διαφόρων χωρών (είκοσι πέντε), όπως με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος Τιμής της Ελληνικής Δημοκρατίας (1997), το Athenagoras Human Rights Award (Νέα Υόρκη 2001), το βραβείο "διακεκριμένων δραστηριοτήτων για την ενότητα των Ορθοδόξων Εθνών" (Μόσχα 2006), το παράσημο "Γεωργίου Καστριώτη - Σκεντέρμπεη" της Δημοκρατίας της Αλβανίας, "για την πολύτιμη συμβολή και δράση του στην αναβίωση της πνευματικής πίστεως και ελπίδος... και τον εμπλουτισμό της διαθρησκειακής αρμονίας και ανεξιθρησκίας του αλβανικού λαού" (Τίρανα 2010).

Ο π. Μιχαήλ Ευδοκίμωφ (γιος του περίφημου θεολόγου Παύλου Εύδοκίμωφ) γεννήθηκε στη Γαλλία το 1930. Για είκοσι επτά χρόνια δίδαξε Συγκριτική Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Πουατιέ και κατόπιν, σε ηλικία πενήντα ενός ετών, χειροτονήθηκε ιερέας. Έχει συγγράψει ποικίλα έργα και έχει μεταφράσει πολλά βιβλία της ρωσικής πνευματικότητας στα Γαλλικά. Είναι διευθυντής σύνταξης του μηνιαίου περιοδικού ορθόδοξης πληροφόρησης SOP καΙ μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού ορθόδοξης πνευματικότητας Contacts. Διακονεί ως ιερέας του Οικουμενικού Θρόνου σε μια μικρή ενορία ορθοδόξων στα περίχωρα του Παρισιού, όπου και ζει μαζί με τη σύζυγό του, την κόρη τους και τα τέσσερα εγγόνια τους.

Ο Ιωάννης Ζηζιούλας είναι ο σεβασμιότατος Μητροπολίτης Περγάμου. Γεννήθηκε το 1931 στο Καταφύγιο Κοζάνης. Συγγραφέας πολυάριθμων επιστημονικών μελετών και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Σπούδασε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια στη Θεολογική Σχολή Αθηνών. Η διδακτορική του διατριβή στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών είχε θέμα: "Η ενότης της Εκκλησίας εν τη Θ. Ευχαριστία και τω Επισκόπω" και ανηγορεύθη Διδάκτωρ της Θεολογίας το 1965. Δίδαξε Δογματικήν Θεολογία στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και διετέλεσε Καθηγητής της Συστηματικής Θεολογίας του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης, της Γενεύης, του Λονδίνου, του Γρηγοριανού Πανεπιστημίου της Ρωμης και της Θεσσαλονίκης. Ο Ιωάννης Ζηζιούλας διετέλεσε Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών για το 2002.

Ο Επίσκοπος Διοκλείας κ. Κάλλιστος Ware, από τις σημαντικότερες εκκλησιαστικές και θεολογικές φυσιογνωμίες του καιρού μας, γεννήθηκε στo Μπαθ της Αγγλίας το 1934 με το όνομα Timothy Ware. Σπούδασε αρχαία ελληνικά, λατινικά, φιλοσοφία και θεολογία στην Οξφόρδη. Αγγλικανός από γέννηση και ανατροφή, ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με την Ορθοδοξία το 1952, γοητευμένος από την ορθόδοξη θεία λειτουργία και την παράδοση της μυθικής θεολογίας. Έγινε δεκτός στην Ορθόδοξη Εκκλησία το Πάσχα του 1958, ενώ το 1965 χειροτονήθηκε διάκονος· τον ίδιο χρόνο εκάρη μοναχός στην Μονή του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Πάτμο. Επιστρέφοντας στην Οξφόρδη αναλαμβάνει καθήκοντα εφημερίου στην ελληνική ορθόδοξη ενορία, ενώ παράλληλα εκλέγεται Λέκτωρ στον κλάδο των Ορθόδοξων Ανατολικών Σπουδών Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Το 1970 γίνεται μέλος του Κολλεγίου Pebroke της ίδιας πόλης. Το 1982 εκλέγεται επίσκοπος Διοκλείας από την Σύνοδο του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, ο πρώτος Βρετανός που αναδεικνύεται επίσκοπος της Ορθόδοξης Εκκλησίας από την εποχή του σχίσματος! Ο Επίσκοπος Κάλλιστος είναι συγγραφέας των βιβλίων: "The Orthodox Church" [Η Ορθόδοξη Εκκλησία] (Penguin, 1963, αναθεωρημένη έκδοση 1993), "Eustratios Argenti: A Study of the Greek Church under Turkish Rule" (1964), [Ευστράτιος Αργέντης: Μια μελέτη της Ελληνικής Εκκλησίας υπό την Τουρκική κυριαρχία,] "The Orthodox Way" [Ο Ορθόδοξος Δρόμος] (1979, αναθεωρημένη έκδοση 1995), "The Inner Kingdom" [Η εντός ημών Βασιλεία] (2000). Είναι συμμεταφραστής των δύο Ορθόδοξων Λειτουργικών Βιβλίων, "The Festal Menaion" [Το Μηναίον] (1969) και "The Lenten Triodion" [Το Τριώδιον] (1978), καθώς επίσης και της "Φιλοκαλίας" (εν εξελίξει: μέχρι τώρα τέσσερις τόμοι, 1979-95). Έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά τα βιβλία του "Ο ορθόδοξος δρόμος", "Η ορθόδοξη εκκλησία", "Η δύναμη του ονόματος", "Η εντός ημών βασιλεία" κ.ά. Ο ίδιος ο επίσκοπος Κάλλιστος έχει μεταφράσει στα αγγλικά τα "Μηναία", το "Τριώδιο" και την "Φιλοκαλία" (από κοινού με τον μακαριστό Ph. Sherrard), ενώ είναι ένας από τους συνεκδότες του γνωστού θεολογικού περιοδικού "Sobornost".

Ο Olivier Clement είναι καθηγητής του Ινστιτούτου Ορθόδοξης Θεολογίας στο Παρίσι.

Ο Θανάσης Ν. Παπαθανασίου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1959. Είναι πτυχιούχος Νομικής και διδάκτωρ Θεολογίας. Από το 1992, μετά από επαγγελματική θητεία στο χώρο της νομικής, εργάζεται στην εκπαίδευση. Είναι θεολόγος καθηγητής στο Λύκειο Ζεφυρίου Δυτικής Αττικής, διδάσκει στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και είναι αρχισυντάκτης του θεολογικού περιοδικού "Σύναξη". Επί οκταετία (ακαδημαϊκά έτη 2000-2008) δίδαξε με απόσπαση στην Ανωτέρα Εκκλησιαστική Σχολή & Ανωτάτης Εκκληστιαστική Ακαδημία Αθήνας. Έχει δημοσιεύσει πολλές μελέτες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για τον διάλογο του Χριστιανισμού με τη σύγχρονη εποχή, για την κοινωνική παρέμβαση σε καιρούς παγκοσμιοποίησης και για τους κινδύνους της μισαλλοδοξίας και του ρατσισμού. Μεταξύ των έργων του είναι τα βιβλία: - "Οι "Νόμοι των Ομηριτών": Ιεραποστολική προσέγγιση και ιστορική-νομική συμβολή" (διδακτορική διατριβή, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα 1994), - "Ανεστιότητα και παραπεμπτικότητα: Κριτικές προσεγγίσεις στα θεολογικά δρώμενα" (εκδ. Αρμός, Αθήνα 1998), - "Ο Θεός μου ο αλλοδαπός" (εκδ. Ακρίτας 2007), - "Ορθόδοξη θεολογία και κοινωνική δικαιοσύνη" (εκδ. Ακρίτας, Αθήνα 2002), - "Με την ψυχή στα Πόδια: Από το μνήμα το κενό στους δρόμους του κόσμου" (εκδ. Εν Πλω, Αθήνα 2007), - "Η Εκκλησία γίνεται όταν ανοίγεται: Η ιεραποστολή ως ελπίδα και ως εφιάλτης" (εκδ. Εν Πλω, Αθήνα 2008). Ζει στην Αθήνα με τη σύζυγό του Ελένη Ταμαρέση και τον γιο τους Αλέξανδρο - Αρέθα

Ο Σταύρος Σ. Φωτίου είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.