Περιγραφή
Γιατί δεν ήρθες όταν σε φώναξα; ρώτησε ο τυφλός. Είναι ανάγκη να σε πιάνουμε απ’ το χέρι σαν παιδί; Δεν ακούς το μονοπάτι, καθώς περπατάς;
Ο Νούνιες γέλασε. Εγώ μπορώ να το βλέπω είπε.
Δεν υπάρχει λέξη βλέπω είπε ο τυφλός, αφού το σκέφτηκε για λίγο. Σταμάτα αυτή την ανοησία και ακολούθησε τον ήχο των βημάτων μου.
[…] Οι αισθήσεις τους ήταν εκπληκτικά οξυμμένες· ήταν σε θέση να ακούσουν και να μαντέψουν την παραμικρή κίνηση ενός ανθρώπου από απόσταση δώδεκα βημάτων· άκουγαν ακόμα και το χτύπο της καρδιάς του. Ο κυματισμός της φωνής είχε αντικαταστήσει προ πολλού τις εκφράσεις του προσώπου και η ψαύση, τις χειρονομίες· χειρίζονταν την τσάπα, το φτυάρι και το δικράνι με την άνεση και την επιδεξιότητα ενός κηπουρού. Η όσφρησή τους ήταν εντυπωσιακά λεπτή- διέκριναν την ατομική μυρωδιά του καθενός με την ευκολία του σκύλου. […]
Ένας άνδρας εμφανίζεται τυχαία σε μια απομονωμένη κοινότητα που όλα της τα μέλη είναι τυφλά εδώ και αρκετές γενιές εξαιτίας μια αρρώστιας που παρουσιάστηκε στους κόλπους της. Η κοινωνία αυτή ζει σε απόλυτη σύμπνοια σε ένα περιβάλλον προσαρμοσμένο στην αναπηρία της. Ο άνδρας, αναθυμούμενος το γνωμικό Στους τυφλούς βασιλεύει ο μονόφθαλμος, πιστεύει ότι θα τους επιβληθεί. Ο συσχετισμός των δυνάμεων, όμως, είναι εδώ αντεστραμμένος: στο σκοτάδι το πλεονέκτημα το έχουν οι τυφλοί, συνηθισμένοι να κινούνται στις σκιές.
Η νουβέλα είναι ανοιχτή σε πολλές αναγνώσεις. Συνειδητοποιούμε, λόγου χάρη, ότι η πρόσληψη των πραγμάτων που μας περιβάλλουν, ή οι ηθικές ή αισθητικές αξίες που ισχύουν σε μια κοινωνία, σχετίζονται πάντα με τις κοινωνικές συνθήκες στις οποίες δημιουργούνται και εφαρμόζονται. Βλέπουμε ακόμη, αναμφίβολα, μέσα στην πληθώρα των πιθανών ερμηνειών, μια παραβολή για την ανεκτικότητα, για το πόσο δύσκολα απαρνιέται το ανθρώπινο πνεύμα τα δόγματα, για τη φαντασία και την ελευθερία δράσης.
Τί μπορούμε να πούμε πάλι για την κοινωνία των τυφλών; Αυτή η κοινότητα, μια μορφή ουτοπίας με απόλυτα οργανωμένη λειτουργία και προφανώς χωρίς ιστορία, ζει όντως μέσα στην άγνοια και αρνείται να ενστερνιστεί τη γνώση μόλις ένα εξωτερικό μέλος της την πληροφορεί ότι ίσως έχει ψευδή αντίληψη της πραγματικότητας.
