Περιγραφή
Οι Ελεγείες του Ντουίνο αποτελούν, μαζί με τα Σονέτα στον Ορφέα, το κορυφαίο έργο του Ρίλκε, που συνειδητά και βασανιστικά ωρίμαζε μέσα του για δέκα ολόκληρα χρόνια (1912-1922). Εκτός από τους εραστές και την ερωτευμένη γυναίκα που εγκαταλείπεται από τον αγαπημένο της, οι Ελεγείες υφαίνονται γύρω από δύο ακόμη κεντρικές μορφές: τον άγγελο και τον νεαρό νεκρό. Ο Ρίλκε τις χρησιμοποιεί για να καταδείξει την αδυναμία να βιωθεί πλήρως το ανθρώπινο αίσθημα καθώς και την ανάγκη να απελευθερωθεί ο άνθρωπος από τα δεσμά της πραγματικότητας.
Το αίτημά του συνδέεται με την αρνητική εικόνα που ο ίδιος έχει για τον σύγχρονο, βιομηχανικό κόσμο, που κατέρρευσε στη βαρβαρότητα του πολέμου. Με τις Ελεγείες του Ντουίνο η γερμανόφωνη ποίηση οδηγείται σε μια κορύφωση, αλλά ταυτόχρονα ανανεώνεται. Είναι χαρακτηριστική η άποψη του Μούζιλ πως ο Ρίλκε τελειοποίησε για πρώτη φορά το γερμανικό ποίημα.
Ο Τσβάιχ κάνει λόγο για άπειρο τέντωμα της γλώσσας, που χρειάστηκε να υπερβεί τα όριά της και να καμφθεί ως τις απύθμενες αβύσσους της και τοποθετεί τον Ρίλκε -χάρη στις Ελεγείες- στο ίδιο επίπεδο ποιητικού μεγαλείου με τους Χαίλντερλιν και Νοβάλις.
Η ερμηνευτική προσέγγιση της Τοπάλη προκύπτει από τη συνεχή επαλήθευση μέσω της πλούσιας σχολιασμένης έκδοσης των πηγών (Materialien) και τη σχολιασμένη έκδοση των Ελεγειών, των διαισθήσεων που γεννάει η εντατική ανάγνωση. Αυτό που επαληθεύει και εν τέλει υποστηρίζει τόσο στις εμβριθείς σημειώσεις, όσο και κυρίως στο πλούσιο επίμετρο, είναι η μοναδικότητα ενός ποιητή, ο οποίος περισσεύει από κάθε προκρούστεια λογοτεχνική κλίνη, τόσο των προκατόχων του, της ρομαντικής σχολής όπως ο Χαίλντερλιν ή ο Νοβάλις, όσο και εκείνης του μοντερνισμού, με τους εκφραστές της οποίας όπως ο Έλιοτ ή ο Πάουντ τον συνδέουν επίσης δεσμοί συγγένειας.
[Σπύρος Γιανναράς, Η Καθημερινή της Κυριακής]