Ο Γιώργος Σεφέρης ως αναγνώστης της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας

Ο Στρατής Πασχάλης γεννήθηκε το 1958 στην Αθήνα και κατάγεται από τη Λέσβο. Ανήκει στη γενιά των ποιητών που άρχισαν να εμφανίζονται από τα τέλη της δεκαετίας του '70. Πρώτο του βιβλίο η "Ανακτορία", το 1977, καθαρή ποίηση μέσα σε καιρούς έντονης πεζολογίας και πολιτικοποίησης. Έκτοτε δημοσίευσε άλλα οκτώ ποιητικά βιβλία, ανάμεσά τους τα πιο ώριμα: "Ανασκαφή" (1984), "Βυσσινιές στο σκοτάδι" (1991), "Άνθη του νερού" (1994), η μεγάλη ποιητική σύνθεση "Μιχαήλ" (1996), η "Κωμωδία" (1998), το "Κοιτάζοντας δάση" (2002) και η τελευταία του συλλογή "Εποχή παραδείσου" (2008, βραβείο ποίησης περιοδικού "Διαβάζω" 2009). Το 2002 κυκλοφόρησε η συγκεντρωτική ως τότε έκδοση: "Στίχοι ενός άλλου: ποιήματα 1977-2002". Η έκφρασή του χαρακτηρίζεται από μουσικότητα, έντονη μεταφυσική ανησυχία, μυστικιστική υποβολή αλλά και από αμεσότητα και εμμονή στο γνήσιο και το συγκεκριμένο. Μετέφρασε πολλούς ξένους συγγραφείς και ποιητές, κυρίως Γάλλους, ενώ ασχολήθηκε συστηματικά με τη θεατρική μετάφραση (Shakespeare, Racine, Corneille, Rostand κ.ά.). Έχει ανθολογήσει Καραγάτση και Παπαδιαμάντη, και, επίσης, επιμελήθηκε τον τόμο της σειράς "Μια πόλη στη λογοτεχνία" των εκδόσεων "Μεταίχμιο", για την πατρίδα του Μυτιλήνη. Το 2006 εκδόθηκε το μοναδικό μυθιστόρημά του "Ο άνθρωπος του λεωφορείου". Έχει βραβευθεί με το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Ποιητή Μαρίας Ράλλη (1977) για τη συλλογή "Ανακτορία", με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (1994) για τη συλλογή "Άνθη του νερού", δύο φορές με το βραβείο ποίησης του Διαβάζω και με το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης (1998). (φωτογραφία: Κώστας Ορδόλης)

Η Μαριλίζα Μητσού σπούδασε φιλολογία και φιλοσοφία στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και το Παρίσι. Συνεργάστηκε με το Κέντρο Φιλοσοφικών Ερευνών, το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης και τον Γ. Π. Σαββίδη σε εκδοτικά και ερευνητικά προγράμματα. Από το 1999 διδάσκει ως καθηγήτρια Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, όπου διευθύνει την εκδοτική σειρά "Munchener Schriften zur Neograzistik". Έχει εκδώσει τα βιβλία "Χρονογραφία Κ. Γ. Καρυωτάκη" (με τον Γ. Π. Σαββίδη και τη Ν. Χατζηδάκη), 1988· Βολταίρου, "Τα περί τον Σαδίκην ή την ειμαρμένην. Μια μετάφραση του 1819, 1991".

Ο Θανάσης Χατζόπουλος γεννήθηκε το 1961 στο Αλιβέρι Ευβοίας, όπου έζησε μέχρι το 1978. Ελληνική επαρχία ο φυσικός χώρος και περιβάλλον με λόγιες επιρροές ως την οριστική μετοικεσία στην πρωτεύουσα, όπου σπουδάζει ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ειδικεύεται στην παιδοψυχιατρική. Είναι ψυχαναλυτής, μέλος της Societe de Psychanalyse Freudienne (Παρίσι). Ποίηση και ψυχανάλυση είναι οι δύο όχθες ανάμεσα στις οποίες κινήθηκε μέχρι σήμερα στη ζωή και στην εργασία του. Εκτός από ποίηση γράφει δοκίμια και για τη λογοτεχνία που δημοσιεύονται σε λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες. Επίσης, μετέφρασε Γάλλους ποιητές και Άγγλους ψυχαναλυτές. Η ποίηση του έχει μεταφραστεί σε έντεκα γλώσσες) αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά, καταλανικά, σουηδικά, λιβανικά, σλοβένικα, βουλγαρικά κ.ά). Το 2013 τιμήθηκε με το βραβείο του Ιδρύματος Πέτρου Χάρη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου του. Επίσης το ίδιο έτος βραβεύτηκε με το γαλλικό βραβείο ποίησης Max Jacob Etranger 2013 για το βιβλίο "Cellule", σε μετάφραση Alexandre Zotos και Louis Martinez, δίγλωσση έκδοση από τις εκδόσεις Cheyne. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα ως ψυχαναλυτής παιδιών και ενηλίκων.

O Eυριπίδης Γαραντούδης είναι καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθήνων. Γεννήθηκε το 1964 στην Kαβάλα. Σπούδασε νεοελληνική φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Aπό το 1986 έως το 1989 δίδαξε νεοελληνική γλώσσα και λογοτεχνία στο Iνστιτούτο Bυζαντινών και Nεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Πάδοβας. Aπό το 1995 έως το 2003 δίδαξε νεοελληνική φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Kρήτης (επίκουρος καθηγητής το 1999). Διετέλεσε επίσης ερευνητής του Iνστιτούτου Mεσογειακών Σπουδών του Iδρύματος Tεχνολογίας και Έρευνας, με αντικείμενο τη συγγραφή ιστορίας της νεοελληνικής μετρικής. Δημοσίευσε τα βιβλία: "Aρχαία και νέα ελληνική μετρική. Iστορικό διάγραμμα μιας παρεξήγησης", Πάδοβα 1989, "Πολύτροπος αρμονία. Mετρική και ποιητική του Kάλβου", Hράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Kρήτης - Στέγη Kαλών Tεχνών και Γραμμάτων 1995, και "Aνθολογία νεώτερης ελληνικής ποίησης 1980-1997. Oι στιγμές του νόστου", Aθήνα, Eκδόσεις Nεφέλη 1998. Eπιμελήθηκε τα βιβλία: "Γεράσιμος Σπαταλάς, H στιχουργική τέχνη. Mελέτες για τη νεοελληνική μετρική", Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Kρήτης 1997 (σε συνεργασία με την Άννα Kατσιγιάννη) και "Tάκης Σινόπουλος, Xρονικό αναγνώσεων. Bιβλιοκρισίες για τη μεταπολεμική ποίηση", Αθήνα, Σοκόλης 1999 (σε συνεργασία με τη Δώρα Mέντη). Bιβλιοκρισίες και μελέτες του για θέματα της νεοελληνικής φιλολογίας δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά και εφημερίδες.

Η Κατερίνα Κωστίου είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, όπου υπηρετεί από το 1997. Ο ερευνητικός της χώρος περιλαμβάνει την ποιητική της ανατροπής (ειρωνεία, σάτιρα, παρωδία, χιούμορ), τη νεοελληνική λογοτεχνία από τον 19ο αιώνα έως σήμερα, την ευρωπαϊκή ποίηση, τη μετάφραση της ποίησης, καθώς και την ταυτότητα των λογοτεχνικών χαρακτήρων. Έχει δημοσιεύσει πολλές μελέτες σε περιοδικά και σύμμεικτους τόμους, και έχει επιμεληθεί, από το 1992 έως σήμερα, δώδεκα τόμους με τα πεζογραφικά και ποιητικά έργα του Γιάννη Σκαρίμπα, για τις εκδόσεις Νεφέλη. Την τελευταία δεκαετία ασχολείται συστηματικά με το έργο του Καβάφη και τη σύγχρονη λογοτεχνία, ενώ, παράλληλα, προσπαθεί μάταια να "κλείσει τους λογαριασμούς της' με τον Σκαρίμπα.

Ο Μιχάλης Πιερής γεννήθηκε το 1952 στην Εφταγώνια της Κύπρου. Σπούδασε φιλολογία και θέατρο στη Θεσσαλονίνη και στο Σίνδεϋ και δημοσίευσε αρκετές φιλολογικές και κριτικές μελέτες. Έχει εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές στην εκδοτική σειρά του περιοδικού Πλανόδιον και μια θεατρική διασκευή του μεσαιωνικού Χρονικού της Κύπρου του Λεοντίου Μαχαιρά, το οποίο δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου. Δημοσίευσε (και με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Μιχάλης Εφταγωνίτης) ποιήματα και διηγήματα σε περιοδικά της Κύπρου. Η ποίησή του έχει μεταφραστεί στα αγγλικά, ιταλικά, καταλανικά, ρωσικά και τουρκικά και έχει τιμηθεί με διακρίσεις σε χώρες του εξωτερικού. Έζησε για μεγάλα χρονικά διαστήματα στη Λεμεσό, τη Θεσσαλονίκη, στο Σίδνεϋ, στην Αθήνα, στο Ρέθυμνο, στη Μελβούρνη και ταξίδεψε σε πολλές χώρες. Από το 1993 ζει μόνιμα στη Λευκωσία διδάσκοντας ποίηση και θέατρο στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Ο Άρης Μαραγκόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1948. Σπούδασε ιστορία, αρχαιολογία και ιστορία της τέχνης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Πανεπιστήμιο Paris I (Σορβόννη), στο Παρίσι. Εργάστηκε ως επιμελητής εκδόσεων, κειμενογράφος, κριτικός βιβλίου, μεταφραστής και εκδότης. Έχει εκδώσει περισσότερα από είκοσι βιβλία πεζογραφίας και κριτικής και ισάριθμες μεταφράσεις (από τα γαλλικά και τα αγγλικά). Γράφει κριτική βιβλίου και ιδεών στoν Tύπο και στα σχετικά με τη λογοτεχνία περιοδικά. Είναι ιδρυτικό στέλεχος των εκδόσεων "Τόπος", όπου διευθύνει το τμήμα λογοτεχνίας. Έχει ασχοληθεί επί μακρόν με το έργο του Τζέιμς Τζόις για το οποίο έχει εκδώσει τρεις μελέτες, η πιο γνωστή από αυτές, το "Ulyssess: Οδηγός ανάγνωσης", έχει κάνει πολλαπλές εκδόσεις (1995, 2001, 2010). Τον Απρίλιο 2018 εκδόθηκε η κριτική / μεταφραστική ανάγνωση του συγγραφέα στο μεταθανάτιο έργο του Τζόις "Τζάκομο Τζόις". Τα τελευταία του μυθιστορήματα συγκροτούν την πολιτική / ιστορική "Τριλογία της συντροφικής ζωής": Η Μανία με την Άνοιξη (Τόπος 2009), "Το Χαστουκόδεντρο" (Τόπος 2012) και το "Πολ και Λόρα, ζωγραφική εκ του φυσικού" (Τόπος 2016). Εκτενέστερες πληροφορίες στην προσωπική ιστοσελίδα του συγγραφέα: www.arisgrandmangr.com

Ο Roderick Beaton γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Εδιμβούργο. Σπούδασε αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, από όπου έλαβε στη συνέχεια διδακτορικό δίπλωμα στη νεοελληνική φιλολογία. Από το 1981 έως τη συνταξιοδότησή του δίδαξε σύγχρονη ελληνική και βυζαντινή ιστορία, γλώσσα και λογοτεχνία στο King's College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, όπου και κατείχε από το 1988 την έδρα Κοραή του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών. Έχει γράψει εκτενώς για θέματα σύγχρονης και μεσαιωνικής ελληνικής λογοτεχνίας. Στην Ελλάδα κυκλοφορούν, μεταξύ άλλων, τα βιβλία του "Εισαγωγή στη Νεότερη Ελληνική Λογοτεχνία" (εκδ. Νεφέλη 1996), η βιογραφία του Γιώργου Σεφέρη, "Γιώργος Σεφέρης: περιμένοντας τον Άγγελο" (εκδ. Ωκεανίδα, 2003), η μελέτη "Ο Καζαντζάκης μοντερνιστής και μεταμοντέρνος" (εκδ. Καστανιώτη, 2009), καθώς και το μυθιστόρημά του "Τα παιδιά της Αριάδνης" (εκδ. Καστανιώτη, 1999). Επίσης, έχει επιμεληθεί τον συλλογικό τόμο "Εισαγωγή στο έργο του Καζαντζάκη: επιλογή κριτικών κειμένων", που κυκλοφορεί από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2011).

Γεννήθηκε το 1939 στην Πάτρα. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα. Από το 1962 ως τη συνταξιοδότησή του, το 1996, εργάστηκε ως υπάλληλος στην Εθνική Τράπεζα. Κατά το διάστημα 1984-1996 είχε αναλάβει την έκδοση του πολιτιστικού περιοδικού της Τράπεζας, "Εμείς", και την τελευταία δεκαπενταετία της υπηρεσίας του ήταν υπεύθυνος του Τομέα Εκδόσεων & Ιστορικού Αρχείου της Τράπεζας και διευθυντής Δημοσίων Σχέσεων. Το 2006 ανακηρύχτηκε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έχει εκδώσει ποίηση, δοκίμια και μελέτες για θέματα νεοελληνικής λογοτεχνίας. Έχει επιμεληθεί εκδόσεις έργων του Σεφέρη και έχει συντάξει βιβλιογραφίες για τον Σεφέρη, τον Γ. Κ. Κατσίμπαλη, τον Σικελιανό, τον Ελύτη, τον Μανόλη Αναγνωστάκη, τον Αλέξανδρο Κοτζιά, τη Νόρα Αναγνωστάκη, τον Κ. Π. Καβάφη και πολλούς άλλους. Επίσης, υπήρξε μόνιμος συνεργάτης του περιοδικού "Εντευκτήριο" , της εφημερίδας "Τα Νέα" ως βιβλιοκριτκός και επιφυλλιδογράφος, καθώς και τακτικός συνεργάτης της εγκυκλοπαίδειας "Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάνικα". Είναι μέλος του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου (Ε.Λ.Ι.Α), της Εταιρείας Συγγραφέων, της Ελληνικής Εταιρείας Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας, του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού, της Εταιρείας Σπουδών Μωραΐτη. Χρημάτισε αναπληρωματικό μέλος στο Διοικητικό Συμβούλιο του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας και κατά το διάστημα 2000-2004 υπήρξε αντιπρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου. Έχει λάβει μέρος στην επιτροπή απονομής των κρατικών λογοτεχνικών βραβείων, καθώς και στην ανάλογη του περιοδικού "Διαβάζω". Το 1990 εκπροσώπησε την Ελλάδα στην επιτροπή απονομής του ευρωπαϊκού αριστείου λογοτεχνίας (Δουβλίνο). Έχει προσκληθεί και συμμετάσχει σε πολυάριθμα συνέδρια, συμπόσια και ημερίδες. Το 2015 βραβεύθηκε με το βραβείο του Ιδρύματος Πέτρου Χάρη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου του. Εργογραφία: Α. Ποίηση - Απόπλους, Αθήνα, 1963 - Επιστροφές, ΄Ικαρος, 1973 - Αλφαβητάρι, Ολκός, 1976 - Νέκυια, Ε.Λ.Ι.Α. 1978 - Γράμματα στον Ερμόλαο- Δυσκολίες Γραμματικού, Ε.Λ.Ι.Α. 1981 - Φωνές της σιωπής, Γνώση, 1982 - Κλειδούχος μοίρα, Διάττων, 1993 - Υπαινιγμοί, Γαβριηλίδης, 2007 - Με δίχτυ τον άνεμο, Κίχλη, 2015 Β. Μελέτες, δοκίμια - Εργογραφία Σεφέρη (1931-1979) Βιβλιογραφική δοκιμή. Ε.Λ.Ι.Α. Αθήνα, 1979 - Γ. Κ. Κατσίμπαλης: βιβλιογραφία και 12 κριτικά κείμενα, Ε.Λ.Ι.Α. 1980 - Βιβλιογραφικά Σικελιανού (1980-1982), Ε.Λ.ΙΑ., Αθήνα, 1983 - Γ. Σεφέρης: η ποίηση στον κινηματογράφο (επιμέλεια), Διάττων, 1986 - Τα βήματα του χρόνου: σημειώσεις νεοελληνικής λογοτεχνίας, Διάττων, 1987 - Κ. Π. Καβάφης: σχέδια στο περιθώριο, Διάττων, 1988 - Λογοτεχνικά περιοδικά της Αλεξάνδρειας (1904-1950), Διάττων, 1990 - Γ. Σεφέρης-Τ. Μαλάνος: Αλληλογραφία (1935-1963), Ολκός, 1990 - Γ. Σεφέρη: Δοκιμές. Τρίτος τόμος. Παραλειπόμενα (1932-1971), ΄Ικαρος, 1992 - Βιβλιογραφία Οδυσσέα Ελύτη (1971-1992), ΄Εκδοση Εταιρείας Συγγραφέων, Αθήνα, 1993 - Ν. Εγγονόπουλος: "...Και σ' αγαπώ παράφορα". Γράμματα στη Λένα (φιλολογική επιμέλεια), Ίκαρος, 1993 - Βιβλιογραφία Α. Κοτζιά (σε συνεργασία με την Μ. Ρώτα), Κέδρος, 1997 - Ο βίος και το έργο του Κ. Π. Καβάφη (σε συνεργασία με την Μ. Στασινοπούλου), Μεταίχμιο, 2002 - Βιβλιογραφία του Κ.Π. Καβάφη 1886-2000, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2003 - Εισαγωγή στην ποίηση του Σεφέρη (επιμέλεια), Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2005 - Εις τα περίχωρα Αντιοχείας και Κερύνειας: Καβάφης-Σεφέρης, Ίκαρος, 2006 - Ιχνογραφία: κριτικά σχόλια, Γαβριηλίδης, 2007 - "Αγαπητέ μου Γιώργο": Αλληλογραφία Γ.Κ. Κατσίμπαλη - Γιώργου Σεφέρη 1924-1970 (φιλολογική επιμέλεια), Ίκαρος, 2009 - Λευτέρης Αλεξίου, ο ποιητής (επιμέλεια), Δοκιμάκης, 2011 - Κ.Π. Καβάφης, η ποίηση και η ποιητική του, Κίχλη, 2013 - Βιβλιογραφία Γιώργου Σεφέρη (1922-2016), Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, 2016 - Το δικαίωμα του αναγνώστη, Γαβριηλίδης, 2017 Γ. Αυτοβιογραφία - Τα χρόνια μου και τα χαρτιά μου, Εκδόσεις Πατάκη, 2016 (φωτογραφία: Ειρήνη Σαββαΐδη)