Το μοντάζ

Ο Ρώσος Σεργκέι Μιχαήλοβιτς Αϊζενστάιν (1898-1948), σκηνοθέτης (από τους κορυφαίους του παγκόσμιου κινηματογράφου), σεναριογράφος, μοντέρ και θεωρητικός του κινηματογράφου, πρωτοεμφανίστηκε στον κινηματογράφο ως θεωρητικός, προτείνοντας μέσα από τις στήλες του περιοδικού "Λιέφ" μία καινούργια μέθοδο μοντάζ ταινιών (μοντάζ ατραξιόν), την οποία εφάρμοσε στην πράξη στην πρώτη του ταινία. Καλλιτεχνική ιδιοφυΐα, συνετέλεσε αποφασιστικά στη διαμόρφωση της κινηματογραφικής αισθητικής, με χαρακτηριστικό ύφος που το διακρίνουν οι πλατιές μεταφορές, η αντίστιξη των εικόνων, η αντικατάσταση του ατομικιστή ήρωα από τις λαϊκές μάζες και, τέλος, το μοντάζ των "βίαιων εντυπώσεων", επιδρώντας μ' αυτόν τον τρόπο άμεσα στον ψυχισμό και το συναίσθημα του θεατή. Όλες οι ταινίες του ["Η απεργία" (1924), "Το θωρηκτό Ποτέμκιν" (1925), "Οκτώβρης" (1927), "Η γενική γραμμή" (1929), "Βίβα Μέξικο" (1931), "Το λιβάδι του Μπέζιν" (1937), "Αλέξανδρος Νέφσκι" (1938), "Ιβάν ο Τρομερός" (1945)], αποτελούν σταθμούς της 7ης τέχνης.

Ο Πιερ Πάολο Παζολίνι γεννήθηκε στην Μπολόνια το 1922. Έζησε τα παιδικά του χρόνια σε διάφορες ιταλικές πόλεις (Μπολόνια, Πάρμα, Μπελούνο, Κρεμόνα, Ρέτζιο Εμίλια), και σπούδασε Ιστορία της Τέχνης και Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια. Το 1943 κατέφυγε στην Καζάρσα, το χωριό της μητέρας του στην επαρχία του Φριούλι, όπου άρχισε να εργάζεται ως καθηγητής. Στην Καζάρσα αρχίζει να γράφει τα πρώτα του ποιήματα (θα κυκλοφορήσουν το 1954 στον τόμο "Η καλύτερη νιότη") και προσχωρεί στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Το 1949 κατηγορείται για αποπλάνηση ανηλίκου. Αν και η κατηγορία θα θεωρηθεί ανυπόστατη, το γεγονός θα του στοιχίσει την αποπομπή του τόσο από το σχολείο όσο και από το Ι.Κ.Κ. Την ίδια χρονιά εγκαθίσταται, μαζί με τη μητέρα του, στη Ρώμη. Οι λαϊκές συνοικίες της περιφέρειας της Ρώμης θα του εμπνεύσουν τα δύο πρώτα του μυθιστορήματα, "Τα παιδιά της ζωής" (1955) και το "Μια βίαιη ζωή" (1959). Παράλληλα εκδίδει τις ποιητικές συλλογές "Οι στάχτες του Γκράμσι"(1957), "Το αηδόνι της καθολικής εκκλησίας" (1958) και "Η θρησκεία του καιρού μας" (1961). Διευθύνει την επιθεώρηση Nuovi argomenti με τον Αλμπέρτο Μοράβια, ο οποίος τον θεωρεί, ήδη από το τέλος της δεκαετίας του '50, ως τον σημαντικότερο Ιταλό ποιητή της γενιάς του. Την ίδια εποχή αρχίζει να ασχολείται με τον κινηματογράφο ως σεναριογράφος και συνεργάζεται με τον Μπολονίνι, τον Μπερτολούτσι και τον Ρόσσι. Το 1961 σκηνοθετεί την πρώτη του ταινία, το "Ακατόνε". Ακολουθούν οι ταινίες "Μάμα Ρόμα" (1962), "Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο" (1964), "Οιδίπους Τύραννος" (1967), "Θεώρημα" (1969),"Χοιροστάσιο" (1969), "Μήδεια" (1970), καθώς και η λεγόμενη "τριλογία της ζωής" με το "Δεκαήμερο" (1971), "Οι ιστορίες του Καντέρμπουρυ" (1972) και " Χίλιες και μια νύχτες" (1974). Τελευταία του ταινία το "Σαλό ή 120 μέρες στα Σόδομα" (1975). Από τους σημαντικότερους διανοούμενους της εποχής του, ο Παζολίνι άλλοτε με τις ταινίες του, άλλοτε με τα βιβλία του και άλλοτε με τα άρθρα του προκαλούσε σκάνδαλο με τις αντισυμβατικές, επαναστατικές απόψεις του. Δολοφονήθηκε το 1975 από έναν εκπορνευόμενο νεαρό στην Όστια, έξω από τη Ρώμη.

Ο Βασίλης Ραφαηλίδης γεννήθηκε το 1934 στα Σέρβια της Κοζάνης και πέθανε στην Αθήνα τον Σεπτέμβρη του 2000. Το 1953 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε κινηματογράφο και δούλεψε σαν βοηθός του Ν. Κούνδουρου και του Ρ. Μανθούλη. Το 1964-65 βρέθηκε στην Αλγερία κοντά στον Μιχάλη Ράπτη. Έγινε επαγγελματίας κινηματογραφικός κριτικός στη "Δημοκρατική Αλλαγή" (1965). Συμμετείχε στην εκδοτική ομάδα των περιοδικών "Ελληνικός Κινηματογράφος" (1966) και "Σύγχρονος Κινηματογράφος" (1968). Εργάστηκε σαν κινηματογραφικός κριτικός και ρεπόρτερ στο "Βήμα" (1974-1983) και στο "Έθνος" (1983-1998) σαν κινηματογραφικός κριτικός, σχολιογράφος και επιφυλλιδογράφος. Επιφυλλίδες ήταν και οι τελευταίες του δημοσιεύσεις στην "Ελευθεροτυπία".

Ο Δημήτρης Γουζιώτης είναι κινηματογραφιστής αλλά πριν από αυτό έχει εργαστεί ως οικοδόμος, ναυτικός, πωλητής βιβλίων, οδηγός, δημοσιογράφος και παραγωγός ραδιοφώνου. Εκπαιδεύτηκε αισθητικά και τεχνικά στο Κινηματογραφικό Τμήμα της Πολιτιστικής Λέσχης του Πανεπιστημίου Αθηνών, την χρυσή εποχή της "Ίριδας" και του "Κρυστάλλου" και πήρε δίπλωμα σκηνοθεσίας από τη Σχολή Σταυράκου, το 1989, με την ταινία μικρού μήκους "Έξοδος". Από τότε έχει γυρίσει μεταξύ άλλων τις ταινίες ντοκιμαντέρ: "Κοζάνη, "Λεπτομέρειες", "Ενδοχώρα", "Αιανή: ιππική πορεία στο χρόνο", "Η Παναγία στην Τήνο" καθώς και προγράμματα για την τηλεόραση.