Περιγραφή
Popolo Albanese. Αλβανικέ λαέ, ήταν το κάλεσμα των Ιταλών αξιωματούχων προς τους αλβανόφωνους πληθυσμούς των Βαλκανίων, αρχικά κατά τη διάρκεια συγκρότησης της εθνικής ταυτότητας και μετέπειτα κατά τη δημιουργία του σύγχρονου κράτους.
Οι Ιταλοί ήξεραν ότι για τον έλεγχο της Αδριατικής το κλειδί ήταν τα παράλια της Αλβανίας. Είχαν όμως να αντιμετωπίσουν τον σκληρό ανταγωνισμό από την Αυστρία και τη Σερβία και κυρίως από την Ελλάδα που διεκδικούσε τις ελληνόφωνες περιοχές στη Νότια Αλβανία. Ταυτόχρονα οι δύο χώρες είχαν ανοιχτά μέτωπα και στα ανατολικά με την κατοχή των Δωδεκανήσων και το όραμα της Μ. Ασίας. Και αν η Ιταλική διπλωματία ήταν σταθερά προσανατολισμένη στην επίτευξη των στόχων της σε Αδριατική και Αιγαίο, η ελληνική διπλωματία άλλαζε κάθε φορά που υπήρχε μια νέα εσωτερική κρίση. Οι χάρτες των βενιζελικών πάντα κοιτούσαν ανατολικά ενώ οι αντίστοιχοι των βασιλικών έδειχναν βόρεια. Με τους βαλκανικούς πολέμους και τον πρώτο παγκόσμιο τα σχέδια με μολύβι θα σβήσουν βασίλεια και αυτοκρατορίες δημιουργώντας καινούρια ή μεγαλύτερα εθνικά κράτη και μετά θα γίνουν χαρακώματα χωρίζοντας τα αδέλφια που έτυχε να βρίσκονται εκατέρωθεν των συνόρων.
Όταν κλείσει η αυλαία, οι δυο λαοί, Έλληνες και Αλβανοί, έπειτα από μια μακρά και κοινή πορεία αιώνων, θα τραβήξουν ξεχωριστούς δρόμους. Στην Ιταλία ο Μουσολίνι έπειτα από τη δική του μεγάλη πορεία θα μιλήσει για ταπείνωση, θα ξανακοιτάξει τους χάρτες και θα προσπαθήσει να τους αλλάξει εκ νέου. (Β. Ι. Παναγιώτης)
