Σύγχρονοι Τουρκοκύπριοι ποιητές

Το πλήρες όνομά του είναι Γκουργκέντς Κορκμαζέλ (Gurgenc Korkmazel), αλλά υπογράφει τα ποιήματα του ως Γκουρ Γκεντς (Gur Genc). Γεννήθηκε το 1969 στην Πάφο της Κύπρου. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 εξαναγκάστηκε να μεταφερθεί στη Λύση, στο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Το 1987 ξεκίνησε τις σπουδές του στην Τουρκία, αλλά μετά το πρώτο εξάμηνο φοίτησης επέστρεψε στην Κύπρο. Εκεί ξεκίνησε εκ νέου να σπουδάζει. Δύο χρόνια μετά αποβλήθηκε από το Πανεπιστήμιο. Το 1996 πήγε στην Τουρκία, όπου έμεινε τέσσερα χρόνια. Στη συνέχεια έζησε για επτά χρόνια στην Αγγλία. Από το 2003 ζει στην Κύπρο, όπου εργάζεται ως εκδότης και μεταφραστής. Με τη συγγραφή βιβλίων ασχολείται από το 1992. Έχει γράψει ποιήματα και διηγήματα. Κυκλοφορούν τα έργα του: "Yolyutma", ποιήματα (Λευκωσία 2000), "Augur", ποιήματα (Λευκωσία 2005), "Tilki ve Cobanaldatan", μετάφραση των ποιημάτων του Taner Baybar (Κωνσταντινούπολη 2007), "Yagmar Yuzunden", πρώτη συλλογή διηγημάτων (Κύπρος 2008). Το 2009 εξέδωσε το δίγλωσσο βιβλίο "Short Stories From Modern Turkish Cypriot Literature". Έχει πάρει μέρος σε πολυάριθμα φεστιβάλ και εργαστήρια λογοτεχνίας. Στην ποίησή του υπάρχει έντονο το στοιχείο της αμφισβήτησης παραδοσιακών αξιών και μια ανατρεπτικότητα, που προβάλλεται παράλληλα με έντονη σεξουαλικότητα. Ο λόγος του είναι νεωτερικός και τα θέματά του, παρόλο που πολλές φορές έχουν ως αφετηρία το 1974, συνδυάζουν τα μοτίβα της λεγόμενης "Γενιάς της αμφισβήτησης".

Ο Τάμερ Οντζιούλ (Tamer Onccul), γεννήθηκε το 1960 στη Λευκωσία. Σπούδασε οδοντιατρική στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης και εργάζεται ως οδοντίατρος στη Λευκωσία. Από το 1987 και εξής εξέδωσε έξι ποιητικές συλλογές. Στην ποίησή του αναφέρεται σε μνήμες της παιδικής ηλικίας, του πολέμου και της ειρήνης. Η Κύπρος και η σύγχρονη τραυματική ιστορία της επανέρχονται και στα τελευταία του ποιητικά έργα, μαζί με το ερωτικό στοιχείο. Πήρε μέρος σε δικοινοτικές λογοτεχνικές συναντήσεις στην Κύπρο και στο εξωτερικό. Ποιήματά του μεταφράστηκαν κατά καιρούς στα ελληνικά και σε διάφορες άλλες γλώσσες.

Ο Ουμίτ Ινατσί (Umit Inatci) γεννήθηκε το 1960 στη Λεμεσό. Σπούδασε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών "Πιέτρο Βανούτσι" στην Περούτζια της Ιταλίας. Ως ζωγράφος έχει κάνει πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Κύπρο και το εξωτερικό. Παράλληλα εξέδωσε εννέα ποιητικές συλλογές, καθώς και αρκετά δοκίμια και μελέτες (1993 κ.ε.). Η ποίησή του διακρίνεται για τη φιλοσοφική της διάθεση και το σαρκασμό της, ενώ τον απασχολούν συχνά θέματα πολιτικής και ατομικής ηθικής. Ποιήματά του μεταφράστηκαν στα αγγλικά και άλλες γλώσσες. Πήρε μέρος σε δικοινοτικές συναντήσεις λογοτεχνών και καλλιτεχνών στην Κύπρο και το εξωτερικό.

Η Αλέβ Αντίλ (Alev Adil), γεννήθηκε το 1963 στην Κύπρο από Τουρκοκύπριο πατέρα και Αγγλίδα μητέρα. Φοίτησε στην Αγγλική Σχολή Λευκωσίας και σπούδασε φιλοσοφία στο Λονδίνο. Ζει στην Αγγλία, όπου διδάσκει κριτική και επικοινωνία στο Πανεπιστήμιο του Γκρίνουιτς. Γράφει στα αγγλικά, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να θεωρηθεί Τουρκοκύπρια ποιήτρια. Δημοσίευσε ποιήματά της σε διάφορα έντυπα της Αγγλίας. Τα ανθολογημένα ποιήματά της έχουν μεταφραστεί από το αγγλικό πρωτότυπο. Το 2004 εξέδωσε την ποιητική συλλογή "Venus Inters". Η Κύπρος και η πρόσφατη τραγική ιστορία της, η προσφυγιά, θέματα πολιτισμού και ταυτότητας την απασχολούν στην ποίησή της. Έλαβε μέρος σε ποιητικές συναντήσεις στην Κύπρο. Στην Αγγλία συμμετέχει ενεργά σε δραστηριότητες που αφορούν τους πρόσφυγες, τους μετανάστες και δια-πολιτισμικά θέματα.

Η Νεριμάν Τσιαχίχ (Neriman Cahit), γεννήθηκε το 1937 στην περιοχή της Κερύνειας. Είναι γνωστή ακτιβίστρια και δημοσιογράφος.Έχει έντονες κοινωνικές και πολιτικές ευαισθησίες και συμμετέχει ενεργά σε διάφορες κινήσεις. Επίσης, αρθρογραφεί συχνά στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Έχει εκδώσει εφτά βιβλία με άρθρα και δοκίμια και βιογραφίες, καθώς και πέντε ποιητικές συλλογές από το 1988 μέχρι το 2006. Από τα κύρια θέματα της ποίησήςτης είναι η γυναίκα και η θέση της σε μια πατριαρχική κοινωνία, που τη θέλει στο περιθώριο και την υποταγή. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες.

Ο Μεχμέτ Κανσού (Mehmet Kansu),γεννήθηκε το 1937 στο χωριό Σταυροκόννου της επαρχίας Πάφου. Αποφοίτησε από το Τουρκοκυπριακό Λύκειο Λευκωσίας το 1956 και σπούδασε τουρκική φιλολογία στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Γκαζί της Άγκυρας. Παρακολούθησε μεταπτυχιακά μαθήματα στο ίδιο Ινστιτούτο καθώς και στο Jordan Hill College στη Σκοτία. Από το 1960 μέχρι το 1983 εργάστηκε ως καθηγητής και επιθεωρητής τουρκικής φιλολογίας σε σχολεία μέσης εκπαίδευσης. Εξέδωσε δεκαπέντε συλλογές ποιημάτων, δυο μυθιστορήματα, δυο βιβλία με δοκίμια και ένα με διηγήματα. Στα έργα του αναφέρεται συχνά στην ιστορία και την ανθρωπογεωγραφία της Κύπρου και μιλά για την ειρήνη, τη φιλία και την αγάπη. Στο γράψιμό του χρησιμοποιεί μια μοντέρνα τεχνοτροπία, μια αφαιρετική και φιλοσοφική γλώσσα. Πήρε μέρος σε πολλές λογοτεχνικές συναντήσεις σε διάφορες χώρες. Έργα του έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες.

Ο Φικρέτ Ντεμιράγ γεννήθηκε το 1940 στο χωριό Λεύκα. Φοίτησε στο Τουρκοκυπριακό Λύκειο Λευκωσίας και στη συνέχεια σπούδασε τουρκική φιλολογία στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Γκαζί της Άγκυρας, από το οποίο αποφοίτησε το 1961. Από το 1961 μέχρι το 1989 εργάστηκε ως καθηγητής φιλολογίας σε διάφορα σχολεία μέσης παιδείας στην Κύπρο. Εκτός από την εκπαιδευτική του δράση ανέπτυξε έντονη λογοτεχνική δραστηριότητα. Συμμετείχε σε ομάδες που εξέδιδαν λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες και διετέλεσε μέλος και πρόεδρος σε διάφορα σωματεία Τουρκοκυπρίων καλλιτεχνών και λογοτεχνών. Άρχισε να γράφει και να δημοσιεύει ποιήματα από τα μαθητικά του χρόνια. Εξέδωσε περισσότερες από είκοσι ποιητικές συλλογές και δυο βιβλία με πεζογραφήματα. Κεντρική θέση στο έργο του κατέχει η Κύπρος, το τοπίο, η ιστορία και η παράδοσή της. Έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα δικό του ποιητικό ύφος. Έργα του μεταφράστηκαν σε διάφορες γλώσσες. Πήρε μέρος σε πολλά συνέδρια, δικοινοτικές και άλλες λογοτεχνικές συναντήσεις στην Κύπρο και το εξωτερικό.

Ο Μουσταφά Γκοκσίογλου (Mustafa Gokceoglu) γεννήθηκε το 1942 στο χωριό Κιόνελι της Λευκωσίας. Σπούδασε μαθηματικά και φυσικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης. Παράλληλα με τη διδασκαλία των μαθημάτων της ειδικότητάς του ασχολείται με τη λαογραφία και τη λογοτεχνία. Εξέδωσε πέντε βιβλία λαογραφικού περιεχομένου και τρία λογοτεχνικά βιβλία (ποίηση και πεζογραφία).

Η Φεριχά Αλτιόκ (Feriha Altiok) γεννήθηκε το 1946 στο χωριό Ελιά και σπούδασε στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Σαμιμούντας. Ασχολήθηκε κυρίως με την ποίηση. Εξέδωσε εφτά ποιητικές συλλογές από το 1985 μέχρι το 1993. Δημοσίευσε, επίσης, ποιήματα σε διάφορα λογοτεχνικά έντυπα. Στην ποίησή της εκφράζει έναν ευαίσθητο εσωτερικό κόσμο, μαζί με την έγνοια της για τον τόπο και για την ειρήνη. Πήρε μέρος σε δικοινοτικές ποιητικές συναντήσεις.

Ο Ζεκί Αλί (Zeki Ali) γεννήθηκε το 1951 στη Λάρνακα. Από το 1973 μέχρι το 1992 έζησε με την οικογένειά του στον Καναδά. Γράφει πεζά και ποιήματα στα αγγλικά και στα τουρκικά. Αρχικά εξέδωσε ένα μυθιστόρημα (1969) και στη συνέχεια, από το 1970 μέχρι το 2005, έξι ποιητικές συλλογές, όπου κυριαρχεί το ερωτικό στοιχείο αλλά και μια αίσθηση μοναξιάς. Κάποτε συνδυάζει την ποίηση με τη μουσική, αφού ασχολείται επαγγελματικά ως μουσικός παραγωγός είτε ως μέλος μουσικών συγκροτημάτων. Έχει συμμετάσχει σε δικοινοτικές λογοτεχνικές συναντήσεις, ενώ έχει δημιουργήσει το πρώτο δικοινοτικό συγκρότημα (μαζί με το μουσικό και ποιητή Χατζή Μάικ), με το οποίο πραγματοποίησαν διάφορες εμφανίσεις τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό.

Ο Χακί Γιουτζέλ (Hakki Yucel) γεννήθηκε το 1952 στο χωριό Σίντα της επαρχίας Αμμοχώστου. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, απ' όπου απεφοίτησε το 1976 με ειδίκευση στην οφθαλμολογία. Εργάστηκε για ένα διάστημα στην Κωνσταντινούπολη και το 2002 επέστρεψε στην Κύπρο, όπου συνεχίζει να ασκεί το επάγγελμά του. Παράλληλα αρθρογραφεί σε διάφορα έντυπα για την πολιτιστική και πολιτική ζωή στην τουρκοκυπριακή κοινότητα. Είναι τακτικός συνεργάτης της Αφρίκα Παζάρ. Το μοναδικό του ποιητικό βιβλίο εκδόθηκε το 1986 με τον τίτλο "Πικρή εξορία" (Asi Surgun).

Η Φιλίζ Ναλντοβέν (Filiz Naldoven) γεννήθηκε το 1953 στη Λεμεσό και σπούδασε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης. Παράλληλα με τη διδασκαλία της φιλοσοφίας εργάζεται ως δημοσιογράφος στις εφημερίδες "Γενί Ντουζέν" και "Αφρίκα". Γράφει ποίηση, θέατρο και λογοτεχνική κριτική. Από το 1987 μέχρι το 1998 εξέδωσε πέντε ποιητικές συλλογές και ένα θεατρικό έργο. Η ποίησή της διακρίνεται για το φιλοσοφικό της προσανατολισμό και τις προσεγγίσεις σε καθολικά θέματα. Έχει πάρει μέρος σε δικοινοτικές λογοτεχνικές και άλλες συναντήσεις.

Ο Ρασίτ Περτέβ (Rasit Pertev) γεννήθηκε το 1958 στη Λάρνακα. Σπούδασε νομικά στην Αγγλία και εργάστηκε σε διάφορους διεθνές Οργανισμούς. Αργότερα επέστρεψε στην Κύπρο και ασχολήθηκε με την πολιτική. Στο επίκεντρο της ποίησής του βρίσκεται η Κύπρος, η ταραγμένη ιστορία της, οι παραδόσεις και τα παλιά ήθη που χάνονται με το πέρασμα του χρόνου. Από το 1994 μέχρι το 2002 εξέδωσε τρεις ποιητικές συλλογές και μια νουβέλα. Στα έργα του χρησιμοποιεί συχνά ένα, παραβολικό τρόπο γραφής, επιχειρώντας να υποβάλει μέσα από το μύθο τα δικά του μηνύματα.

O Μεχμέτ Γιασίν (Mehmet Yasinn) γεννήθηκε το 1958 στην Κύπρο. Οι γονείς του, που ήταν και οι δύο επιφανή μέλη της λογοτεχνικής κοινότητας του νησιού, χώρισαν πριν καν να γεννηθεί. Η ιστορία της κοσμοπολίτικης οικογένειας του στιγματίστηκε βαθιά από τις διακοινοτικές συγκρούσεις που καθόρισαν και την ίδια την ιστορία του νησιού. Tα "ματωμένα Χριστούγεννα" του 1963, η θεία του και η γιαγιά του συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου, ενώ τα ξαδέλφια του εκτελέστηκαν και εν συνεχεία δηλώθηκαν ως "εξαφανισθέντα". Ο ίδιος και η μητέρα του κατάφεραν να γλυτώσουν, ζώντας στο εξής ως πρόσφυγες στη Λεύκα. Έφηβος πια, το 1974, βίωσε τραυματικά την Τουρκική εισβολή, την οποία και έχει στηλιτεύσει. Το 1976 πήγε στην Τουρκία για σπουδές και το 1980 έζησε από κοντά το πραξικόπημα και τον εμφύλιο στην Τουρκία. Το πρώτο του βιβλίο Φαντάρος νεκρός η αγάπη μου (1984) αφιερώθηκε "σε όλα τα θύματα των πολέμων στην Κύπρο" και -μολονότι κέρδισε το πρώτο βραβείο ποίησης της Τουρκικής Ακαδημίας- απαγορεύτηκε στην Τουρκία το 1986 από το στρατιωτικό καθεστώς εξαιτίας της επικριτικής τοποθέτησης του ποιητή έναντι της Τουρκικής πολιτικής στην Κύπρο. Μάλιστα ο ποιητής συνελήφθη και απελάθηκε από την Τουρκία ως "ξένος υπήκοος ο οποίος είναι επικίνδυνος και ενάντιος στα Τουρκικά εθνικά συμφέροντα". Η απαγόρευση εισόδου στην Τουρκία ήρθη τελικά το 1993. Ο Μεχμέτ Γιασίν σπούδασε Διεθνείς Σχέσεις και Πολιτικές Επιστήμες στην Άνκαρα, Ιστορία, Γλώσσες και Φιλολογία στην Ιστανμπούλ, στο Μπέρμιγχαμ, στην Αθήνα και στο Λονδίνο (όπου ολοκλήρωσε και το διδακτορικό του πάνω στον τρόπο έκφρασης των μειονοτήτων και το θέμα της ταυτότητας στην κυπριακή λογοτεχνία).Έχει δημοσιεύσει εννιά ποιητικές συλλογές, τρία μυθιστορήματα και τρεις τόμους δοκιμίων. Έχει λάβει πολλά βραβεία και λογοτεχνικές διακρίσεις τόσο στην Τουρκία όσο και διεθνώς. Ποιήματα, μυθιστορήματα και δοκίμιά του έχουν μεταφραστεί στις περισσότερες σύγχρονες γλώσσες: στα Αγγλικά, στα Γαλλικά, στα Γερμανικά, στα Ιταλικά, στα Ολλανδικά, στα Βοσνιακά και στα Λεττονικά. Ποιήματά του έχουν κυκλοφορήσει σε ανθολογίες, λογοτεχνικά περιοδικά και ανθολογίες σε άλλες γλώσσες, όπως Ελληνικά, Ισπανικά, Πορτογαλικά, Ρωσικά, Κινέζικα, Σερβο-Κροατικά, Σλαβομακεδονικά, Εβραϊκά, Αραβικά, Σλοβενικά, Σλοβακικά, Ουγγρικά, Φινλανδικά, Λιθουανικά, Ουκρανικά, Βουλγαρικά, Αζερικά, Μαλτέζικα και Ιουδαιο-Ισπανικά. Ο Μεχμέτ Γιασίν θεωρείται ως ένας από τους σημαντικότερους Τουρκόφωνους ποιητές της γενιάς του. Είναι μάλιστα ο πρώτος Τουρκόφωνος ποιητής, η ποίηση του οποίου αναγνωρίζεται ως οργανικό κομμάτι της Τουρκικής λογοτεχνίας κι αυτό μολονότι ο ίδιος δεν γεννήθηκε στην Τουρκία ούτε και έχει την Τουρκική υπηκοότητα. Η διαφορετική φωνή και ευαισθησία που φέρνει στην Τουρκική ποίηση εδράζει σε μία ανάμειξη διαφορετικών λογοτεχνικών παραδόσεων (της Τουρκικής, της Ελληνικής και της Ανατολίτικης) που επιτυγχάνει να δημιουργήσει έναν δραματοποιημένο και ενίοτε αφηγηματικό λυρισμό, ο οποίος αφομοιώνει οργανικά τόσο τη βίαιη σύγχρονη ιστορία της γενέτειράς του όσο και την προσωπική εμπειρία του ίδιου του ιστορικού υποκειμένου ως αναπόσπαστο κομμάτι της.

Η Νεσιέ Γιασίν (Neshe Yashin), γεννήθηκε το 1959 στη Λευκωσία. Πέρασε τα πρώτα χρόνια της παιδικής της ηλικίας στο χωριό Περιστερώνα όπου ζούσαν μαζί Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι. Το 1964, η οικογένειά της έπρεπε να φύγει από το χωριό εξαιτίας διακοινοτικών προβλημάτων. Ο πατέρας της Οζκέρ Γιασίν είναι γνωστός ως ο "εθνικός ποιητής" των Τουρκοκυπρίων. Ο άλλος ποιητής της οικογένειας είναι ο αδελφός της Μεχμέτ Γιασίν. Με τον αδελφό της θεωρούνται οι ηγετικές μορφές της 74ης γενιάς (Μέτωπο της απόρριψης). Σπούδασε τουρκική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης. Δημοσίευσε σε νεαρή ηλικία. Το ποίημά της που ονομάζεται "Ποιο μισό" που έγραψε στην ηλικία των 17 ετών μελοποιήθηκε από τον Ελληνοκύπριο συνθέτη Μάριο Τόκα ("Η δική μου πατρίδα") και έγινε μια εικόνα ταυτότητας, ένας ανεπίσημος ύμνος για μια ενωμένη Κύπρο. Μετά τη μετάφραση των πρώτων ποιημάτων της στα ελληνικά (δημοσιεύθηκαν σε περιοδικά στο νότιο τμήμα του νησιού), βραβεύτηκε από το Κυπριακό Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού το 1978 για τη συμβολή της στον κυπριακό πολιτισμό. Έγινε γνωστή και διαβάζεται και στις δύο πλευρές της διαιρεμένης Κύπρου αλλά και στην Τουρκία. Στην ποίησή της αναφέρεται συχνά σε μνήμες και εμπειρίες της παιδικής ηλικίας καθώς και στον κοινωνικό ρόλο και τη θέση της γυναίκας σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία. Ιδιαίτερα όμως μιλά για τις τραγικές εμπειρίες της από τον πόλεμο και τη διαίρεση της Κύπρου, που την προσεγγίζει μέσα από μια ιδιαίτερη, γυναικεία ευαισθησία. Αρκετά ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά και σε διάφορες άλλες γλώσσες. Πήρε μέρος σε δικοινοτικές λογοτεχνικές και άλλες συναντήσεις στην Κύπρο και το εξωτερικό.

Η Φαϊζέ Οζντεμιρσιλέρ (Faize Ozdemirciler), γεννήθηκε το 1964 στο χωριό Άγιος Θεόδωρος της επαρχίας Λάρνακας και σπούδασε αγγλική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης. Η ενασχόλησή της με τη λογοτεχνία άρχισε στα χρόνια των σπουδών της. Δοκίμια και ποιήματά της δημοσιεύτηκαν σε λογοτεχνικά περιοδικά της Κωνσταντινούπολης. Κατά διαστήματα κρατούσε τακτική στήλη αρθρογραφίας στην τουρκοκυπριακή εφημερίδα "Αφρίκα". Εξέδωσε πέντε βιβλία με έργα της από το 1994 μέχρι το 2007. Η ποιητική γραφή της διαποτίζεται από θλίψη ανάμικτη με ειρωνική διάθεση. Πήρε μέρος σε δικοινοτικές και άλλες ποιητικές συναντήσεις. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες.

Ο Ζενάν Σελτσιούκ (Jenan Selcuk), γεννήθηκε το 1974 στο χωριό Σταυροκόννου της επαρχίας Πάφου και σπούδασε Διεθνείς Σχέσεις. Στην ποίησή του επανέρχονται πρόσωπα και θέματα της κυπριακής ανθρωπογεωγραφίας, ιστορίας και μυθολογίας. Βασικό χαρακτηριστικό της γραφής του είναι μια ανατρεπτική έως αναρχική διάθεση, ενώ χρησιμοποιούνται συχνά μια "τολμηρή" γλώσσα και απρόσμενες εικόνες, που τείνουν να προκαλέσουν και να σοκάρουν τον αναγνώστη.